قانون جدید مالیاتی تراکنش های بانکی | چه حساب هایی تجاری هستند؟

اگر یک حساب بانکی در ماه بیش از 100 تراکنش واریز به حساب به ارزش 35 میلیون تومان داشته باشد، آن حساب به عنوان یک حساب تجاری شناخته شده و مشمول مالیات تراکنش های تجاری خواهد شد. این خبری است که امروز صبح 22 شهریور 1401 منتشر شد و حکایت از دومین همکاری بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان داشت. بعد از اتصال دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت کشور به پرونده مالیاتی، قانون جدید مالیاتی تراکنش های بانکی که بر تفکیک حساب های شخصی از حساب های تجاری و اخذ مالیات از تراکنش های تجاری تاکید دارد، دومین همکاری بین دو نهاد فوق الذکر است. در ادامه مقاله جزئیات این مصوبه جدید را با هم بررسی می‌کنیم.

مالیات تراکنش های تجاری

بر اساس مصوبه جدید شورای پول و اعتبار، اگر یک حساب بانکی در یک ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش واریز به حساب به ارزش ۳۵ میلیون تومان داشته باشد، آن حساب یک حساب تجاری محسوب شده، تراکنش های آن زیرمجموعه تراکنش های تجاری قرار می‌گیرند و باید مالیات تراکنش های تجاری پرداخت کنند.

مطابق گفته‌های اصغر ابوالحسنی، قائم مقام بانک مرکزی، در مرحله اول برای افراد پیامکی ارسال می‌شود و به صاحب حساب اعلام می‌کند حساب وی دارای تراکنش‌های بالایی است که این تراکنش‌ها حساب او را از یک حساب شخصی به حسابی تجاری تبدیل کرده و حساب‌های تجاری مشمول اخذ مالیات تراکنش تجاری خواهند بود.

بعد از ساماندهی ۱۹ میلیون درگاه پرداخت و کارتخوان با هدف جلوگیری از پول‌شویی و فرار مالیاتی توسط دولت که به لطف اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان حاصل شد، تفکیک حساب‌های تجاری از حساب‌های شخصی، به عنوان تکمیل‌کننده این قانون مطرح شده است. در پی این مصوبه جدید، حدود ۸ میلیون حساب تجاری مشمول خدمات ویژه بانکی تجاری خواهند شد و حساب‌هایی که به صورت غیررسمی و بدون اعلام قبلی مشغول فعالیت تجاری باشند، مشمول پرداخت مالیات خواهند شد. هفته گذشته بانک مرکزی دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با قانون جدید مالیاتی تراکنش های بانکی را در بخشنامه‌ای، برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد.

پرداخت کردن مالیات کارتخوان در سال جاری، دچار تحولات جدیدی شده است. برای خواندن بحث‌برانگیزترین خبرهای جدید مالیات کارتخوان 1401، لینک زیر را کلیک کنید.

از زمانی که این خبر اعلام شده است، برخی واکنش‌های مثبت و منفی را به همراه داشته است. برخی افراد می‌گویند اخذ مالیات از تراکنش های تجاری روشی جدید از طرف دولت برای دریافت مالیات‌های اضافی است. در سوی دیگر ماجرا کارشناسانی هستند که می‌گویند اجرای چنین قانون‌هایی می‌تواند از فرارهای مالیاتی مانند فرار مالیاتی پزشکان و وکلا جلوگیری کند.

تفکیک حساب های تجاری از حساب های شخصی

فرایند تفکیک حساب های تجاری از حساب های شخصی از خرداد ماه امسال توسط سازمان امور مالیاتی آغاز شد. طی این فرایند، حدود هشت میلیون حساب تجاری از سوی مؤدیان در جریان ارائه اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام شده که این حساب‌ها به عنوان حساب تجاری شناسایی شده به ثبت رسیده است.

با گذشت چند ماه از آغاز تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری در سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی هفته گذشته دستورالعمل ناظر بر حساب‌ سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد. مطابق این ابلاغیه، تمام حساب‌های سپرده بانکی اشخاص حقوقی، حساب تجاری محسوب می‌شوند. همچنین مطابق این دستور العمل، ارائه برخی از خدمات بانکی تجاری مشروط به داشتن حساب تجاری می‌شود. به عنوان مثال ارائه هرگونه خدمات بانکی برای تأمین ارز مربوط به واردات کالا و خدمات منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی واردات است.

اعتراض به تجاری شدن حساب

مطابق گفته‌های اصغر ابوالحسنی، قائم مقام بانک مرکزی، صاحبان حساب‌های شخصی که به علت تراکنش‌های بالا به عنوان یک حساب تجاری شناخته می‌شوند، اگر به این مسئله اعتراضی داشته باشند، می‌توانند با ارائه مدارک مربوطه به سازمان امور مالیاتی، مراتب اعتراض خود را اعلام کنند تا مسئله مورد بررسی قرار گرفته و مشکل افراد حل شود.

اصغر ابوالحسنی اعلام کرد:

ارسال پیامک به صاحبان حساب‌های شخصی که مطابق قانون جدید به عنوان حساب تجاری شناخته می‌شوند از ابتدای مهرماه آغاز خواهد شد. همچنین شناسایی حساب‌های تجاری نه‌تنها خللی در فعالیت افراد ایجاد نمی‌کند بلکه بانک مرکزی برای حساب‌های تجاری موارد مشوقی هم در نظر گرفته است.

افزایش سقف نقل و انتقالات غیرحضوری

ابوذر سروش، معاون نظارت بانک مرکزی پیرامون دستاوردهای طرح اخیر که با همکاری بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان به تصویب رسیده و بر دریافت مالیات از حساب های تجاری تاکید دارد، گفته است:

مصوبه اخیر بانک مرکزی برای صاحبان حساب‌های تجاری، آستانه روزانه نقل و انتقالات غیرحضوری را به پنج میلیارد ریال و ماهانه ۳۰ میلیارد ریال افزایش داده است. همچنین از آنجا که ابزار چک در کسب‌وکارهای اشخاص کاربرد زیادی دارد، حد نصاب بازگشت چک‌های قبلی یا ثبت صدور و تأیید چک‌ها در سامانه صیاد برای صدور و اعطای دسته چک جدید که برای عموم مردم ۸۰ درصد در نظر گرفته شده بود برای صاحبان حساب‌های تجاری به ۶۰ درصد کاهش یافته است. مشوق‌های دیگری نیز برای صاحبان حساب‌های تجاری در نظر گرفته شده که امید است با اعمال آن‌ها، گام مثبتی در تسهیل مبادلات تجاری برداشته شود.

در ادامه مقاله این موارد را با هم بررسی می‌کنیم.

مشوق های بانک مرکزی برای حساب‌های تجاری

بعد از اعلام خبر مالیات تراکنش های تجاری، بانک مرکزی همچنین اعلام کرد برای حساب‌های تجاری مشوق‌هایی را در نظر گرفته است. این مشوق‌های شش‌گانه به شرح زیر هستند:

• اعطای دسته چک جدید در صورت بازگشت تمامی برگه‌های دسته چک‌های قبلی و نیز بازگشت سه پنجم (۶۰ واحد درصد) از برگه‌های آخرین دسته چک متصل به حساب تجاری
• اعمال تخفیف در کارمزد خدمات بانکی حداکثر تا ۴۰ درصد فقط در رابطه با سرفصل‌های صدور انواع ضمانتنامه، حواله ها و وصول بروات مندرج در جدول کارمزد خدمات بانکی ریالی و الکترونیکی مصوب هیأت عامل بانک مرکزی
• افزایش محدودیت روزانه برداشت غیرحضوری از کلیه حساب‌های تجاری مشتری حداکثر تا ۵۰۰ میلیون تومان
• افزایش محدودیت ماهانه برداشت غیرحضوری از کلیه حساب‌های تجاری مشتری حداکثر تا سه میلیارد تومان
• در اولویت قرار دادن ضمانت اشخاص دارای حساب تجاری به عنوان یکی از وثایق قابل قبول برای اعطای تسهیلات خرد، موضوع «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» مصوب کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی.
• عدم اعمال محدودیت‌های مربوط به تعداد مجاز حساب سپرده اشخاص حقیقی در افتتاح و نگهداری حساب تجاری برای مشتری.

همچنین از سایر مشوق‌های بانکی که برای صاحبان حساب‌های تجاری توسط بانک مرکزی در نظر گرفته شده است، آن است که دیگر برای نقل و انتقالات بیش از ۲۰۰ میلیون تومان نیاز به ارائه مستندات به بانک نیست. مطابق گفته‎های ابوذر سروش، معاون نظارت بانک مرکزی، هدف بانک مرکزی از تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری، ایجاد شفافیت در نظام اقتصادی کشور است. ابوذر سروش همچنین گفته است که بعد از این لازم نیست صاحبان حساب‌های تجاری مستندات خود را برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال به بانک ارائه کنند و از این به بعد بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ یک میلیارد تومان باید از اشخاص مستندات لازم را مطالبه خواهند کرد. وی افزود این مصوبه، بخش‌های دیگری هم دارد که در این بندها تلاش شده فعالیت‌های تجاری برای بازرگان‌ها تسهیل شود.

روش های شناسایی حساب‌های تجاری از شخصی

شبکه بانکی با صاحبان حساب‌هایی که تجاری بودن خود را اعلام نکرده‌اند چگونه برخورد خواهد کرد؟ همان‌طور که پیش از این بررسی کردیم، طبق مصوبه شورای پول و اعتبار اگر حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، حساب تجاری تلقی شده و مشمول دریافت مالیات تراکنش های تجاری می‌شود.

بانک مرکزی در این زمینه توضیح داده است که تنها ملاک شناسایی حساب های تجاری از حساب های شخصی ، داشتن 100 تراکنش واریز به حساب در ماه نیست بلکه باید مجموع این تراکنش‌ها از 35 میلیون تومان عبور کند تا بتوان یک حساب شخصی را حسابی تجاری تلقی کرد. لازم به یادآوری است که از ابتدای ماه، فرایند تفکیک حساب‌های تجاری از حساب‌های شخصی وارد فاز بعدی خود شده و بعد از این که هر حساب، مطابق ملاک های اعلام شده به عنوان یک حساب تجاری شناخته شود، پیامکی برای صاحب آن حساب ارسال خواهد شد. در این پیامک به صاحب حساب اعلام می‌شود که حساب او یک حساب تجاری است و حساب های تجاری مشمول اخذ مالیات تراکنش های تجاری هستند. گفتنی است صاحبان این حساب ها در صورت داشتن اعتراض می‌توانند با ارائه مستندات مربوطه به سازمان امور مالیاتی، شکایت خود را پیگیری کنند.

کدام تراکنش ها تجاری نیستند؟

آن طور که از شواهد و قرائن پیداست، سازمان امور مالیاتی برای شناسایی حساب های تجاری که مشمول اخذ مالیات تراکنش های تجاری می‌شوند، از ملاک‌های متعددی استفاده می‌کند. مطابق این ملاک‌ها، تراکنش‌های زیر جزء تراکنش های تجاری محسوب نمی‌شوند:

• واریز یارانه
• واریز از یک حساب به حساب دیگر متعلق به خود فرد
• تسهیلات بانکی
• حقوق

زمانی که حسابی توسط سازمان امور مالیاتی به‌عنوان حساب تجاری شناسایی می‌شود، دو حالت مختلف متصور است:

• صاحب حساب تجاری دارای پرونده مالیاتی است؛ در این حالت، حساب شخصی وی که به عنوان حساب تجاری شناخته شده است به پرونده مالیاتی او متصل می‌شود
• صاحب حساب تجاری شناسایی‌شده، پرونده مالیاتی ندارد؛ در این حالت از سوی سازمان امور مالیاتی به صاحب حساب برای تشکیل پرونده اطلاع‌رسانی می‌شود

نحوه اخذ مالیات از حساب‌های تجاری

اگر حسابی به عنوان یک حساب تجاری شناسایی شود، از تراکنش های آن مالیات اخذ خواهد شد. اگر صاحب حساب، قبلا مالیات تراکنش های تجاری را پرداخت کرده باشد، از او مالیات اضافه‌ای دریافت نخواهد شد. نرخ مالیات تراکنش های تجاری متناسب با فعالیت تجاری صاحب حساب محاسبه و دریافت می‌شود.