فراصندوق چیست؟ معرفی فراصندوق سرمایه گذاری ستارگان

سرمایه‌گذار اگر اهل بازار باشد، با شناخت انواع صندوق های سرمایه گذاری به این فکر می‌افتد که سرمایه‌اش را در چند صندوق سرمایه گذاری کند تا به این ترتیب علاوه بر تنوع­بخشی در سبد دارایی، ریسک سرمایه­گذاری هم کنترل شود. اما معمولا سرمایه‌گذاران سرمایه چنین کاری را ندارند. در عوض صندوقی به تازگی تاسیس شده که دارای چنین قابلیتی است و فراصندوق نام دارد. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم فراصندوق چیست؟

به عنوان مثال احتمالا به این فکر کرده باشید که کاش سرمایه زیادی داشتید تا می‌توانستید مقداری از آن را در سهام، مقداری را در طلا و مقداری را هم در اوراق قرضه سرمایه‌گذاری می‌کردید تا اگر بازاری دچار رکود شد، سود بازار دیگر آن را جبران کند. اما تعداد کمی از سرمایه‌گذاران هستند که می‌توانند چنین سرمایه‌ای داشته باشند، چرا که با سرمایه‌های کم، سرمایه‌گذاری این چنینی مقرون به صرفه نخواهد بود.

آشنایی با فراصندوق سرمایه گذاری

فراصندوق که در کشورهای خارجی به آن Fund Of Funds (به اختصار FOF) می‌گویند و معنی آن می‌شود «صندوقِ صندوق‌ها»، یکی از انواع جدید صندوق‌های سرمایه گذاری است که به تازگی و برای اولین بار در ایران تاسیس شده است. البته سابقه این صندوق در کشورهای دیگر بیشتر از این است و اولین بار در سال 1962 توسط برنی کرنفلد ایجاد شده است.

فرا صندوق یا صندوق در صندوق به جای اینکه سرمایه‌اش را روی اوراق قرضه، سهام، طلا، کسب و کارها و … سرمایه‌گذاری کند، روی صندوق های سرمایه گذاری دیگر با سبد دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند. این کار دو مزیت به همراه دارد:

• – تنوع بیشتر در سرمایه‌گذاری
• – تخصیص بهینه دارایی‌ها که باعث می‌شود ریسک بسیار کمتری نسبت به دیگر صندوق‌ها یا سرمایه گذاری مستقیم داشته باشند.

مدیر صندوق باید به دنبال سرمایه‌گذاری در بهترین صندوق‌ها باشد که سود بیشتر و ریسک کمتری را به دنبال داشته باشد. مدیر صندوق موظف است عملکرد وکارنامه صندوق‌ها را در گذشته بررسی کند و با توجه به بازدهی و نمودار سوددهی آن‌ها در مقایسه با بازار، بهترین صندوق‌ها را انتخاب کند. بنابراین سوددهی فرا صندوق می‌تواند از بازده متوسط بیشتر باشد.

فراصندوق یا FOF می‌تواند در دو نوع محدود و بدون محدودیت باشد. نوع محدود آن فقط می‌تواند روی صندوق‌هایی که توسط آن شرکت مدیریت می‌شوند سرمایه‌گذاری کند و نوع بدون محدودیت آن، چنین محدودیتی ندارد.

فرا صندوق انواع مختلفی دارد که هر کدام در نوع خاصی از صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و عبارتند از:

• – mutual fund FOF  یا فرا صندوق های سرمایه گذاری مشترک
• – hedge fund FOF  یا فرا صندوق های سرمایه گذاری پوشش ریسک
• – private equity FOF  یا فراصندوق های سرمایه گذاری خصوصی
• – investment trust FOF  یا فراصندوق های امانت داری سرمایه گذاری
• – VC FOF یا فراصندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر

مزایای فراصندوق

فرا صندوق‌ها تمام مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دارا هستند. یعنی هر آنچه درمورد صندوق های سرمایه گذاری گفتیم، برای فرا صندوق هم صدق می‌کند؛ از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری گرفته تا ارکان صندوق، قوانین وضع شده توسط سازمان بورس، اساسنامه و امیدنامه صندوق، NAV یا ارزش خالص دارایی و … .

اما فراصندوق علاوه بر مزایایی که برای صندوق های سرمایه گذاری مشترک گفته شد، مزایای دیگری هم دارد. شامل:

• مالیات

 طبق قانونی که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسیده است، معاملات این صندوق‌ها معاف از مالیات هستند و بنابراین برای سرمایه‌گذاران نیز مقرون به صرفه خواهند بود.

• اداره آسان

اگر قرار بود خودتان در چند صندوق سرمایه‌گذاری کنید، برای مدیریت کردن سرمایه‌تان باید چند صندوق را بررسی می‌کردید و بعد از انتخاب صندوق‌های مناسب، عملکرد آن‌ها را هم زیر نظر می‌گرفتید. اما با سرمایه‌گذاری در فراصندوق، تمام این مسئولیت‌ها را روی دوش یک مدیر که دانش و تجربه کافی دارد، می‌گذارید و نیازی به صرف وقت و انرژی ندارید.

• مدیریت حرفه‌ای صندوق

صندوق‌های سرمایه‌گذاری هر کدام مدیری حرفه‌ای دارند که دارایی آن‌ها را مدیریت و در بهترین اوراق سرمایه‌گذاری می‌کند. فراصندوق هم چنین مدیری دارد و فرض کنید عملکرد یک مدیر حرفه‌ای توسط مدیر حرفه‌ای دیگری تحت نظر باشد. به این ترتیب مدیر فراصندوق، سبد دارایی صندوق‌ها را هم بررسی می‌کند و یک لایه تحلیل به تحلیل مدیر صندوق‌ها اضافه می‌شود. در نتیجه مدیریت دارایی‌ها در مطلوبترین حالت و ریسک صندوق در کمترین میزان خواهد بود.

• ورود به تمام صندوق‌ها

برخی از صندوق های سرمایه گذاری هستند که افراد حقیقی با سرمایه‌های کم نمی‌توانند وارد آن‌ها شوند و سرمایه‌گذاری کنند. در صورتی که فراصندوق‌ها به علت داشتن سرمایه کافی و ساختار حقوقی که دارند، قادر به این سرمایه‌گذاری خواهند بود. بنابراین یکی از مزایای این صندوق‌ها می‌تواند ورود به تمام صندوق‌ها و استفاده از سود و تسهیلات آن‌ها باشد.

فراصندوق در ایران

«فراصندوق» یا «صندوق در صندوق»، واژه‌های جدیدی هستند که در شهریورماه سال 1397 به دایره لغات سرمایه‌گذاری کشور اضافه شده‌اند. چرا که پیش از آن هیچ ساختار و قانونی در خصوص تاسیس این نوع از صندوق‌ها تدوین نشده بود.

پیشنهاد راه‌اندازی فراصندوق از دی ماه سال 1396 ارائه شد تا با تعامل نهادهایی مثل بازار بورس سرمایه، معاونت علمی و دانشگاه آزاد آغاز به کار کند. تا اینکه بالاخره اولین فراصندوق ایران به نام فراصندوق ستارگان آغاز به کار کرد و اولین پذیره‌نویسی را در 10 آبان 1398 انجام داد.

فرا صندوق ستارگان

اولین فراصندوق ایران با نام فراصندوق ستارگان پذیره نویسی فراصندوق ستارگان در تاریخ 10 آبان 1398 آغاز شد و رسما آغاز به کار کرد. فراصندوق سرمایه گذاری ستارگان با سرمایه 500 میلیارد تومان شروع به کار کرده است و ظرف مدت‌ کوتاهی توانسته این سرمایه را به 650 میلیارد تومان افزایش دهد. همچنین با پیش‌بینی‌هایی که انجام شده، می‌تواند این سرمایه را تا سال آینده به هزار و 500 میلیارد تومان نیز برساند.

هدف تاسیس این فراصندوق، فراهم کردن سرمایه مورد نیاز شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌هاست. در واقع این فراصندوق می‌خواهد قدرت مانور صندوق‌های جسورانه را افزایش دهد تا شرکت‌های خصوصی بیشتری را زیر پوشش حمایت مالی خود قرار دهند.

نحوه سرمایه گذاری و خرید فرا صندوق

نحوه سرمایه گذاری در فراصندوق ها مانند نحوه سرمایه گذاری در دیگر صندوق‌هاست. این نوع از صندوق‌ها هم در دو مدل قابل معامله (ETF) و غیرقابل معامله (مبتنی بر صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری) فعالیت می‌کنند. این دو مدل تفاوت‌هایی با هم دارند که انتخاب هر کدام بستگی به سلیقه سرمایه‌گذار دارد و بر اساس عملکرد مدیر آن، فراصندوق مطلوب را انتخاب کند.