مثال‌هایی برای درک بهتر مفهوم صندوق سرمایه ‌گذاری مشترک

قبلا در مقاله «صندوق سرمایه گذاری (mutual fund) چیست؟» با صندوق سرمایه گذاری مشترک آشنا شدیم. دانستیم که دو روش سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در بازار های مالی وجود دارد که سرمایه گذار باید بر اساس شرایط خود مثلا زمانی که می تواند برای معاملات روزانه خود صرف کند، یکی از آن ها را انتخاب کند.

پس از آن با مفهوم صندوق های سرمایه گذاری بعنوان یک روش سرمایه گذاری غیر مستقیم آشنا شدیم. روشی که علاوه بر کسب سود میزان ریسک افراد در سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی کاهش می‌ دهد. همچنین به انواع صندوق های سرمایه گذاری و مزایای آن ها پرداخته شد.

در این مقاله می خواهیم صندوق های سرمایه گذاری مشترک را از زاویه ای دیگر به زبان ساده بررسی کنیم.

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست؟

بیایید قبل از تعریف صندوق های سرمایه گذاری مشترک کار را با یک مثال ساده شروع کنیم. فرض کنیم شما قصد دارید به یک مسافرت بروید و دو گزینه پیش رو دارید. استفاده از خودرو شخصی یا اتوبوس.

 اگر شما خوردو شخصی خود را انتخاب کنید، باید کل مسیر را خودتان رانندگی کنید. هزینه های سفر مانند هزینه سوخت، استهلاک و غیره را بپردازید و خود را برای اتفاقات پیش بینی نشده مانند خراب شدن خودرو آماده کنید. حتی ممکن است در اثر تصادف، مجبور شوید هزینه سنگینی نیز بپردازید. اما از طرفی انتخاب زمان و مسیر مسافرت دست خودتان است. شما می توانید در هر نقطه از مسیر توقف کرده، استراحت کنید و فضای شخصی خود را داشته باشید.

اما اگر اتوبوس را انتخاب کنید چه؟ اتوبوس هم می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. اگر شما مسافر یک اتوبوس باشید، دیگر دغدغه رانندگی و مشکلات مسیر را ندارید زیرا می دانید فردی که پشت فرمان نشسته، یک راننده است، بارها این مسیر را رفته، پس به آن آشناست و امنیت و راحتی مسافران دغدغه اول اوست. در این‌جا شما می توانید به صندلی خود تکیه دهید و از زیبایی های مسیر لذت ببرید یا صفحات مجازی خود را چک کنید، در حالی که هزینه کمتری می پردازید و آرامش بیشتری نسبت به رانندگی کردن خواهید داشت.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک همان اتوبوسی است که شما را به مقصدتان می رساند. اتوبوسی که یک راننده حرفه ای آن را می راند، کسی که با فراز و نشیب های بازار سرمایه آشناست.

اما تکلیف خودرو شخصی چه می شود؟ تمام سرمایه گذاران در بازار سرمایه که به صورت فردی دست به معامله می زنند، همان خودرو شخصی هستند. رانندگانی که سبد سرمایه خود را مدیریت می کنند اما بسیاری از آن ها وقت یا دانش کافی برای این کار را ندارند و به همین دلیل در بسیاری از مواقع ناچارند هزینه های زیادی را بپردازند.

انتخاب اتوبوس یا خودرو شخصی در بازار سرمایه بر عهده شماست. کدام یک را ترجیح می دهید؟ این که سبد خود را به دست یک فرد حرفه ای واگذار کنید تا در این مسیر همراه شما باشد یا خودتان این کار را انجام می دهید و ریسک های آن را بپذیرید؟

آمار ها نشان می دهند که تمایل مردم برای سرمایه گذاری در صندوق ها روز به روز در حال افزایش است تا جایی که درحال حاضر حدود 40% از مردم آمریکا در صندوق های مشترک سرمایه گذاری کرده و واحد های صندوق نزدیک به 47% از دارایی های مالی خانوار های امریکایی را تشکیل می دهد که عدد قابل ملاحظه ای می باشد.

تمایل مردم برای استفاده از صندوق های سرمایه گذاری مشترک در کشور های دیگر نیز مانند بریتانیا، ژاپن، آلمان و حتی ایران در حال افزایش است. یعنی رفته رفته مردم دوست دارند به جای این که خودشان به طور مستقیم سهام خریداری کنند، مدیریت سبد خود را به دست افراد حرفه ای این بازار مانند صندوق های سرمایه گذاری بسپارند.

صندوق هایی که از مشاوران، تحلیلگران و برنامه ریزان مالی تشکیل شده اند و هدفشان مدیریت بهینه سرمایه سهامداران است. این صندوق ها گزینه مناسبی برای افرادی هستند که می خواهند بدون زحمت زیاد سرمایه گذاری کنند. افرادی که پول دارند اما نمی خواهند خودشان آن را مدیریت کنند چون این کار نیاز به صرف وقت و تلاش زیادی دارد.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک یا مشاور مالی شخصی؟

شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که چرا سرمایه خود را به یک مشاور مالی نسپاریم؟ چرا به جای استفاده از صندوق، از یک نفر مشابه مشاور مالی شخصی برای مدیریت سبد خود استفاده نکنیم؟ پاسخ این سوال بسیار ساده و روشن است.

بیایید کمی به گذشته برگردیم. به قلک های زمان بچگی تان فکر کنید. همه ما پس انداز های کوچک و آرزو های بزرگ داشتیم. با سکه هایی که هر بار درون قلک ها می انداختیم، نمی توانستیم چیزی بخریم. اما وقتی بعد از 6 ماه قلک را می شکاندیم، می توانستیم بالاخره اسباب بازی محبوب مان را بخریم. صندوق های سرمایه گذاری هم مانند همان قلک های زمان بچگی ما هستند. سرمایه گذاران صندوق ها متشکل از شما، خانواده، دوستان و آشنایان شما هستند. زمانی که هر فرد پول خود را در اختیار صندوق قرار می دهد، صندوق ها با جمع آوری مقادیر کم پول از هر فرد، می توانند مبلغ زیادی را یکجا جمع کرده و در پروژه های بزرگتر و سودآورتر سرمایه گذاری کنند. پروزه هایی که سرمایه گذاری در آن ها برای هر فرد مستقل از دیگران، سخت و شاید غیر ممکن باشد. این اولین مزیت یک صندوق نسبت به یک مشاور مالی شخصی است.

از طرفی صندوق ها هزینه های شما را نیز کاهش می دهند. در صندوق، به جای این که هزینه سرمایه گذاری بر دوش یک نفر باشد، بین تمام سرمایه گذاران در آن صندوق تقسیم می شود.

از این گذشته مشاور مالی اگر چه فرد متخصصی است اما تنها یک نفر است و هیچ فردی در بازار نیست که هیچ زمانی به اشتباه تصمیم نگیرد. در صورتی که صندوق ها از مجموعه ای از افراد متخصص تشکیل شده اند و واضح است که همیشه چند فکر بهتر از یک فکر عمل می کند.

اما برای آشنایی با مهم ترین مزیت صندوق ها می خواهیم از یک مثال خوشمزه استفاده کنیم. فرض کنید شام ندارید و می خواهید از مشهور ترین پیتزا فروشی شهر یک پیتزا سفارش دهید. خب واضح است که شهرت این پیتزا فروشی بدون دلیل بدست نیامده است بلکه بخاطر پیتزا های خوشمزه آن است و مشکل شما دقیقا همینجاست. شما نمی توانید بین پپرونی و پیتزای سبزیجات یکی را انتخاب کنید. خب باید چکار کرد؟! شما هر دو پیتزا را می خواهید اما فقط به اندازه یک پیتزا پول دارید. در این جا می توانید از گزینه فوق العاده این پیتزا فروشی استفاده کنید. شما می توانید یک پیتزا داشته باشید که نصف آن پپرونی و نصف دیگر آن سبزیجات است.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک نیز مانند سفارش ویژه این پیتزا فروشی هستند، یک پیتزا که از برش های انواع مختلف پیتزا تشکیل شده است. صندوق ها با سرمایه گذاری در شرکت ها و صنایع مختلف فعال در بازار یک ترکیب دارایی می سازند. بدین ترتیب با متنوع کردن سبد سرمایه گذاران، ریسک معاملات را کاهش می دهند. این مهم ترین و منحصربفرد ترین ویژگی صندوق ها است و هیچ سرمایه گذار مستقلی نمی تواند به اندازه یک صندوق سرمایه گذاری، نسبت به کاهش ریسک ناشی از متنوع کردن سبد خود اقدام کند.

در حال حاضر صندوق های متفاوتی وجود دارند که استراتژی و اهداف مختلفی را دنبال می کنند و افراد می توانند با توجه به ریسک و بازده مورد انتظار خود هر یک از آن ها را انتخاب کنند. اهداف صندوق های سرمایه گذاری را نیز می توانید در امید نامه صندوق ها پیدا کنید.

سوالات متداول