آشنایی با فرآیند پذیره نویسی سهام
به طور خلاصه، به تعهدی که برای پرداخت قیمت و هزینه یک یا چند سهم متقبل می‌شویم، پذیره نویسی می‌گویند.
پذیره نویسی به طور کلی عبارتست از یک عمل حقوقی که به واسطه آن شخص متعهد میشود با تامین قسمتی از سرمایه شرکت طبق مبلغ برآورد شده، در شرکت سهامی عام مورد نظر شریک شود. افراد حاضر در پذیره نویسی موظف می‌شوند مبلغی را که در ورقه تعهد سهام قید شده است، را پرداخت نمایند. با ثبت شدن این تعهد و تشکیل شرکت، سهامدارن حق دریافت سهام را خواهند داشت.
شرکتهای سهامی عام برای اقدام به پذیره نویسی باید چه کارهایی انجام دهند؟
اولین مرحله نگارش طرح پذیره نویسی در بازار بورس است. پس از طرح پذیره نویسی نوبت آن است که یکایک موسسین آن طرح را تایید و امضا کنند. در مرحله بعدی، طرح پذیره نویسی تهیه شده همراه با اظهارنامه و اساسنامه به مرجع ثبت شرکتها ارائه خواهد شد. بعد از اینکه مرجع ثبت شرکتها مدارک را تایید و اجازه انتشار اعلامیه طرح پذیره نویسی را صادر کرد؛ شرکت باید طرح پذیره نویسی خود و بانکی که پذیره نویسی و تعهد سهام را به عهده گرفته است را از طریق روزنامه‌ها و دیگر رسانه‌ها منتشر کند.
طرح اعلامیه پذیره نویسی منتشر شده باید شامل موارد زیر باشد:
- نام شرکت
- نوع فعالیت‌هایی که شرکت برای آن تشکیل میشود
- مرکز اصلی شرکت و شعب آن درصورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد
- مدت‌زمان ثبت شرکت
- هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسان، درصورتی که همه یا بعضی از موسسان در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه آن، سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند ذکر آن به اختصار
- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک، تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد (جنسی)، تعیین مقدار، مشخصات و ارزش آن به شکلی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقد اطلاع به دست آورد
- درصورتی که موسسان مزایایی برای خود در نظر گرفته باشند، تعیین چگونگی و شرط آن مزایا با ذکر جزئیات
- تعیین مقداری از سرمایه که موسسان تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کردهاند
- ذکر هزینه‌هایی که موسسان تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام‌گرفته است پرداخت کردهاند و برآورد هزینه‌های لازم تا شروع فعالیت‌های شرکت
- درصورتی که انجام موضوع شرکت به صورت قانونی نیازمند موافقت مراجع خاصی باشد، ذکر مشخصات اجازه‌نامه یا موافقت اصولی آن مرجع
- بیان حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره‌نویسی باید توسط پذیره‌نویس تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیره‌نویسی به صورت نقد پرداخت گردد
- ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب واریز گردد و تعیین مهلتی که طی آن اشخاص علاقه‌مند می‌توانند برای پذیره‌نویسی و پرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند.
- توضیح اینکه اظهارنامه موسسان همراه با طرح اساسنامه برای مراجعه علاقه‌مندان به مرجع ثبت شرکت تسلیم شده است
- بیان نام روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسسان، فقط در آن منتشر خواهد شد
- چگونگی تخصیص سهام به پذیره‌نویسان
صفر تا صد نحوه خرید و فروش سهام در بورس را در لینک داده آموزش ببینید
پذیره نویسی در شرکتهای سهامی عام به چه صورتی انجام میشود؟
معمولا در شرکتهای سهامی عام باید حداقل مبلغی حدود 35% سرمایه شرکت توسط افراد پرداخت شود. این یعنی نیازی به تامین شدن کل سرمایه شرکت نیست؛ اما برای شروع کار باید حداقل پرداخت 35% سرمایه، تضمین شده باشد. برای صورت پذیرفتن این امر جلسهای برگذار خواهد شد. افرادی که مایل به شرکت در جلسه پذیره نویسی باشند، طی یک صورت جلسه نام خود و مبلغی را که توان پرداخت فوری آن را دارند نوشته و امضا میکنند. به برگه‌ای که محتوایات ذکر شده در آن قید شده باشد، برگه تعهد سهم گفته شده و کلیت این مراحل، پذیره نویسی می‌گویند.
پس از این جلسه، افراد طی مدتی که مشخص شده است به بانک مراجعه میکنند و مبلغی را که در ورقه تعهد سهم، نوشته و امضا کردهاند را پرداخت می‌نمایند.
بانک در ازای موارد دریافت شده، رسید صادر خواهد کرد. فرد پذیره نویس، باید قبل از انجام مراحل بالا اساسنامه شرکت را مطالعه کرده باشد؛ چرا که امضای ورقه تعهد و پذیره نویسی به معنای قبول اساسنامه شرکت خواهد بود. بعد از امضا و رسمیت پیدا کردن تعهد امکان اعتراض به اساسنامه وجود نخواهد داشت.
ورقه تعهد سهم توسط بانک در دو نسخه تنظیم میشود. نسخه دوم همراه با رسید پرداخت وجه، مهر و امضای بانک، به پذیره نویس داده میشود.
ورقه تعهد سهام بر اساس ماده 13 ل. ا. ق. ت به شرح زیر میباشد:
- نام و موضوع و مرکز اصلی و مدت شرکت
- سرمایه شرکت
- شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی و مرجع صدور آن
- تعداد سهامی که مورد تعهد واقع میشود و مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که از آن بابت نقداً در موقع پذیره‌نویسی باید پرداخت شود.
- نام بانک و شماره‌حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره‌نویسان باید به آن حساب پرداخت شود.
- هویت و نشانی کامل پذیره‌نویس
- قید اینکه پذیره‌نویس متعهد است مبلغ پرداخت‌نشده سهام مورد تعهد را طبق مقررات اساسنامه شرکت تأدیه نماید.
- تاریخ شروع و خاتمه مهلت پذیره نویسی
- شرایط حضور و حق رای صاحبان سهام در مجامع عمومی
- مبلغ افزایش سرمایه
ویژگی پذیره نویسان در بازار سرمایه
مهمترین نکته راجع به پذیره نویسان در شرکتهای سهامی عام این است که باید یک هیئت مدیره از میان سهام داران که حداقل 5 نفر میباشند، تشکیل شود. پس همانطور که کاملا واضح است تعداد پذیره نویسان هیچوقت نباید از 5 نفر کمتر باشد زیرا دیگر امکان تشکیل هیئت مدیره ذکر شده وجود ندارد.
نکته مهم:
هیچ قانونی برای تعیین حداکثر تعداد شرکای یک شرکت وضع نشده است. بنابراین تعداد شرکا میتواند حتی 1000 نفر باشد، تنها شرط موجود همان حداقل 5 نفر میباشد.
تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه چیست؟
معمولا افرادی که تازه شروع به فعالیت در بازار سرمایه کردهاند، گاهی پذیره نویسی و عرضه اولیه را با هم اشتباه میگیرند بنابراین چند تفاوت عمده آنها را برای شما آوردهایم:
- در عرضه اولیه برای قیمت سهام هر شرکت بازهای به طور جداگانه در نظر گرفته میشود، اما در پذیره نویسی سهام شرکتها به قیمت اسمی (1000 ریال) به فروش میرسد.
- در عرضه اولیه زمان ثبت سفارش چیزی حدود 2 الی 3 ساعت در نظر گرفته میشود و پس از اختصاص سهام نسبت به تقاضا انجام شده، سهام آن شرکت مانند دیگر شرکتها در بازار بورس قابل معامله میشود. اما در پذیره نویسی برای ثبت سفارش یک بازه حداکثر 30 روزه در نظر گرفته میشود و پس از این مدت نماد از دسترس خارج شده تا مراحل ثبت اداری خود را طی کند سپس در بازار عرضه شود که این مراحل میتواند حتی چند ماه به طول بینجامد.
- در عرضه اولیه در هر صورتی شما میتوانید در طی همان چند ساعت اعلام شده اقدام به ثبت سفارش کنید و اگر سفارشات خیلی بالا باشد، به شما تعداد سهام کمتری از آنچه درخواست کردهاید اختصاص مییابد. اما در پذیره نویسی در طی بازه اعلام شده هرگاه سفارشات به میزان تمام اوراق قابل عرضه برسد، زمان پذیره نویسی به اتمام میرسد و پس از آن دیگر امکان پذیره نویسی وجود ندارد حتی اگر این اتفاق در روز اول پذیره نویسی رخ دهد!
- مهمترین تفاوت عرضه اولیه و پذیره نویسی این است که اصولا پذیره نویسی قبل از تاسیس صندوق یا شرکت و برای تهیه سرمایه اولیه شرکت انجام میشود اما عرضه اولیه بعد از تاسیس و شروع به فعالیت شرکت و به دلیل کسب سود و پیشرفت آن رخ میدهد.
- گاهی برای برخی از پذیره نویسی‌ها چنین اعلام میشود که شرکت کنندگان می‌توانند در مرحله ابتدایی تنها 30 تا 50 درصد مبلغ اصلی را پرداخت نمایند. در این حالت بازار فرابورس زمانی را برای دریافت بقیه هزینه پذیره نویسی مقرر و اعلام خواهد کرد.
- روند تایید و پذیرش پذیره نویسی به این صورت است که پس از انجام مراحل تعیین شده، شش ماه الی یک سال تا تایید پذیری نویسی طول خواهد کشید. البته شرکتها سعی میکنند، مراحل تایید و پذیرش را در مدتی کمتر از یک سال انجام دهند.
سلام :اگر لطف کنید و لیست شرکتهایی که پذیره نویسی دارند را هم بگذارید ممنون میشوم .