منظور از سهام شناور آزاد در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

امروزه یکی از دغدغه‌­ها و مشکلات تازه‌ ­واردان به بازار سرمایه وجود اصطلاحات و مواردی است که با آن­ها آشنایی کامل و دقیقی ندارند. در میان این انبوه از عبارات، سهام شناور آزاد یکی از کلیدواژه‌های پر تکرار در بازار سرمایه است؛ عبارتی که در این در این مقاله، گره از رمز و رازهایش برخواهیم داشت.

سهام شناور آزاد چیست؟

اگر بخواهیم سهام شناور آزاد یا Free float را به صورت خیلی ساده و روان بیان کنیم، چنین تعریفی ارائه خواهد شد:

«به تعداد سهامی از یک شرکت مشخص که فعالان عادی بازار سرمایه می‌­توانند آن را هر روز در بازار بورس معامله کنند، سهام شناور آزاد گفته می‌شود».

مثالی برای محسابه سهام شناور آزاد

برای درک بهتر مفهوم سهام شناور آزاد مثال زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید شرکتی 1 میلیون سهام دارد که سه سهامدار آلفا، بتا و گاما به ترتیب 500.000، 200.000 و 100.000 سهام از این شرکت را در اختیار گرفته‌اند و قصد عرضه این سهام را هم ندارند، بنابراین فقط 200.000 سهم برای خرید و فروش دیگر فعالان بازار سرمایه باقی مانده است. به این تعداد سهم باقی مانده که برای داد و ستد دیگر فعالان بازار تعلق گرفته، سهام شناور آزاد می‌گویند. درصد سهام آزاد برای این شرکت تنها 20% است.

 اغلب سهام شرکت‌ها بین دو دسته از سهامداران مختلف تقسیم می­شود: سهامداران راهبردی و سهامداران عادی که در ادامه هر دو گروه را به شما معرفی خواهیم کرد.

سهامداران راهبردی

 این سهامداران افرادی هستند که مقدار زیادی از سهام شرکت را در اختیار گرفته‌اند. این افراد قصد ندارند در آینده‌ای نزدیک سهام خود را به فروش بگذارند. این گروه از سهامداران معمولا با دید بلند مدت سهام خود را نگه می‌دارند. معمولا آن‌ها قصد ورود به مدیریت و عملکرد مستقیم بر شرکت را دارند، بنابراین تا حد ممکن سهام خود را در بازار بورس عرضه نمی­کنند.

سهامداران عادی

افراد حقیقی یا شرکت­های حقوقی هستند که معمولا با سرمایه­‌های کوچک­تر سهام شرکت را در بازه زمانی کوتاهی خرید و فروش می­کنند.

چگونگی تاثیر سهام شناور آزاد در نوسانات قیمت

به­ طور کلی هر چه میزان سهام آزاد بیشتر باشد، هیجان قیمتی آن سهم کاهش پیدا کرده و حرکات شارپ کمتری خواهد داشت. در نتیجه در یک دوره کوتاه مدت، شاید سود کمتری حاصل آید، اما به همین منوال ریسک کمتری هم در بر خواهد داشت. زمانی که سهام آزاد یک شرکت بالا باشد، افراد سودجو نمی­توانند به راحتی قیمت آن را با شایعه پراکنی و خرید و فروش ناگهانی تغییر دهند، زیرا برای این کار به سرمایه خیلی زیادی نیاز است.

بالعکس، اگر میزان سهام شناوریک شرکت کم باشد، افراد سودجو می‌­توانند به راحتی با قیمت یک سهم بازی کرده و آن را مطابق میل خودشان تغییر بدهند. بنابراین این نوع شرکت­ها پتانسیل هیجانات قیمتی و رشد و سقوط فراوانی دارند بنابراین پیشنهاد می‌کنیم، اگر جزو افراد تازه­ کار بازار بورس هستید، برای شروع کار خود و کسب تجربه بیشتر، شرکت‌هایی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید، که سهام آزاد شناور بالایی داشته باشند. یکی دیگر از نکات جذاب شرکت­هایی که سهام آزاد بالایی دارند، میزان نقد شوندگی بالای آن­هاست. در این شرایط معمولا صف­های فروش و خرید به راحتی تشکیل و به سرعت جمع خواهند شد.

بهترین میزان سهام شناور چند درصد است؟

در اکثر نقاط جهان شرکت‌­هایی که میزان سهام آزاد آن­ها کمتر از 25% باشد به طور خودکار از لیست شرکت­های بازار بورس حذف می­شوند. علت این است که اگر شما تمایلی به مشارکت مردم در حداقل یک چهارم سهام شرکت خود را ندارید، پس اصلا نیازی نیست در بازار بورس شرکت کنید.

بهترین میزان سهام شناور آزاد نیز درصدی است که به میانگین شاخص شناوری کل نزدیک­تر باشد.

بیشترین و کمترین(ماکزیمم و مینیمم)سهام شناور آزاد موجود در بازار بورس ایران چقدر است؟

در بازار بورس ایران، کمترین میزان سهام شناور آزاد 5% است و بیشترین آن، هر مقداری می­تواند باشد. در واقع محدودیتی در این راستا وجود ندارد چرا که سهامداران راهبردی می­توانند هر زمان که اراده کردند، سهام خود را عرضه کنند. بهترین میزان سهام آزاد در ایران حدود 21% است.

آیا میزان سهام شناور آزاد همیشه ثابت است؟

خیر، همانطور در پاراگراف‌های بالاتر اشاره کردیم، سهامداران راهبردی می‌­توانند هر زمان که نیاز داشتند، سهام خود را بفروشند، یا اگر قیمت سهم را مناسب دیدند اقدام به خرید کنند؛ بنابراین درصد سهام آزاد می­تواند به راحتی تغییر کند. بر این اساس شرکت­‌ها موظف هستند در گزارش­های سه ماهه خود، درصد سهام آزاد خود را  به­ روز کرده و به سایت کدال ارائه دهند.

شاخص سهام شناور آزاد چیست؟

معمولا شاخص شناور آزاد در بین معامله­ گران حرفه‌­ای بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا شاخص شناور آزاد به معنای تاثیرگذاری هر سهم روی شاخص کل بازار،  طبق میزان سهام شناوری آن است. این شاخص اطلاعات مهم و مفیدی از جمله تاثیرگذاری و نقد شوندگی را در اختیار ما قرار می‌دهد.

کلام آخر

شاید بتوان با شرکت­هایی که سهام آزاد کمی دارند، سود­های جذاب­ و وسوسه انگیزتری را به دست آورد، اما این را هم در نظر داشته باشید که سود بیشتر، معادل ریسک و خطر بالاتر است، پس اگر تازه­ کار هستید و از تجربه کافی و لازم را در اختیار ندارید، در انتخاب سهام خود بیشتر دقت کنید.