منظور از حباب در بازار بورس
حتی اگر در بازارهای مالی فعال نباشید احتمالا بارها واژه حباب به گوشتان خورده است و با اصطلاحاتی در همین خصوص آشنا هستید. اصطلاحاتی از قبیل: «قیمت فلان جنس حبابه»، «باید منتظر باشیم حبابش بترکه بعد خرید کنیم»، «فلان جنس رو الان بفروش، قیمتش حباب داره، سود میکنی» و دهها مثال دیگر. البته اصطلاح حباب بسیار گستردهتر است و تنها در بازار بورس(آموزش بورس) خلاصه و محدود نمیشود.
این واژه در بازارهایی مثل ارز، ماشین، مسکن و طلا هم کاربرد فراوان دارد و همین فراوانی، باعث ایجاد خطاهای بسیار و تغییر یافتن معنای دقیق و واقعی اصطلاح حباب شده است. در این مقاله قصد داریم از صحیحترین مفهوم حباب بگوییم و برای بررسی هر چه دقیقتر آن، به تحلیل مفاهیمی همچون حباب در اقتصاد، علت پیدایش آن و نحوه عملکردش توضیحات مفصلی را خدمتان ارائه بدهیم.
حباب اقتصادی چیست؟
به طور خلاصه، هرگاه قیمت کالایی( آشنایی با صفر تا صد بورس کالا) در معاملات خیلی بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد، میگوییم قیمت آن کالا دارای حباب است. عدهای هر افزایش قیمتی را به عنوان حباب تعبیر میکنند اما همانطور که در تعریف گفتیم، ابتدا باید شرایط را بررسی کرد که آیا ارزش ذاتی آن کالا هم بالا رفته است یا تغییری ایجاد نشده؛ یا وضعیت تورم در کشور چگونه است و سوالاتی از همین قبیل. بعد از تحلیلهای به عمل آمده، میتوانیم نتیجهگیری کنیم که آیا قیمت کالای مورد نظر دارای حباب هست یا نه؟
آیا حبابها دارای الگو و رفتاری مشابه با یکدیگر هستند؟
اصولا اکثر حبابها دارای روندی یکسان هستند. طبق تئوری داو، معمولا روندهای بزرگ از سه بخش مشخص تشکیل میشوند و حبابها هم از این قاعده مستثنا نیستند.
مرحله تراکم:
در اولین مرحله شکل گیری روند حباب سازی، سرمایه گذارانی که معمولا رانت اطلاعاتی دارند یا به نوعی به صعود قیمت خوشبین هستند، وارد بازار شده و با خرید قدرتمند خود قیمت کالا را تا حدودی بالا میبرند.
مرحله آگاهی یا مشارکت عمومی:
در این مرحله بعد از پیدا شدن سیگنالهای خرید، تحلیلگران و افراد فعال وارد بازار میشوند و در نتیجه، سرعت این روند صعودی افزایش یافته و رشد قیمت به طور قابل توجهی بالا خواهد رفت.
مرحله توزیع یا پخش:
مرحله توزیع یا پخش معمولا زمانی اتفاق میافتد که قیمت کالا یا همان سهام به قله خود رسیده باشد و دیگر تمایلی به رشد وجود نداشته باشد. مرحله توزیع تلهای برای افراد عجول و مبتدی است چرا که به دلیل پخشِ اخبار روند صعودی خیلی خوب این سهام در شبکههای اجتماعی و اخبار، این افراد وارد این روند میشوند.
معمولا در طی مرحله سوم افرادی که در مرحله یک و دو وارد شدهاند، سهام خود را نقد کرده و از روند خارج میشوند. بعد از این اتفاق به دلیل ترس ایجاد شده در بین سهام داران و افزایش فشار فروش قیمت سهم با یک حرکت بسیار سریع و شارپ مقدار قابل توجهی از تمام روند صعودی خود را برمیگردد. معمولا نمودار آن سهام یک سقوط آزاد را تجربه میکند، به این مرحله، مرحله تخلیه حباب یا ترکیدن حباب نیز میگویند.
پس اگر بخواهیم مطالب بالا را به صورت خلاصه بگوییم همه حبابها با سرعت بالایی شکل میگیرند و با سرعت بالاتر و در زمان کمتری میترکند و به قیمت ذاتی و اصلی خودشان برمیگردند. اگر قیمتها تثبیت شدند و قیمت آنها کم نشد، میتوان نتیجه گرفت روند ایجاد شده اصلا حباب نبوده و قیمت ذاتی سهام یا کالا رشد کرده است.
از معروفترین حبابهای بازارهای جهانی میتوان به بورس آمریکا در حدود سالهای 1930، چین در 2006، عربستان در 2005 اشاره کرد.
علل ایجاد حباب چیست؟
به وجود آمدن حباب میتواند دلایل گسترده و مختلفی داشته باشند، مثلا افزایش نقدینگی مردم باعث افزایش تقاضا میشود و اگر بازار قادر به عرضه متناسب نباشد، کمبود آن کالا باعث ایجاد حباب و افزایش قیمت خواهد شد. افراد متخصص در زمینههای اقتصادی مهمترین علت به وجود آمدن حباب را Herding Behavior یا همان رفتار اجتماعی و گلهای میدانند، به این معنا که افراد صرفا به دلیل اینکه عده زیادی در حال انجام کار مشخصی هستند آنها هم تمایل پیدا میکنند آن کار را انجام بدهند و اکثرا هم هیچ آگاهی و علمی نسبت به کار مورد نظر ندارند.
این نظریه در واقع بیان کننده همان الگوی روند هست مثلا سهام داران میبینند که افراد زیادی در حال خرید سهم x هستند، آنها هم ترغیب میشوند تا سهم x را بخرند و این چرخه تا ترکیدن حباب ادامه پیدا میکند. به این نوع حباب، حباب غیرعقلایی نیز میگویند.
دلیل دیگر به وجود آمدن حبابها این است که افراد، کالا یا سهامی را که دید خوبی نسبت به آینده آن دارند را میخرند تا با قیمتی بهتر آن را به افراد دیگر بفروشند. افراد بعدی نیز به طمع سود بیشتر همین کار را تکرار میکنند و این چرخه را تا جایی که ممکن است ادامه میدهند. وقتی که دیگر خریداری برای آن سهام یا کالا وجود نداشته باشد، حبابش میترکد و قیمت دچار سقوط میشود. به این نوع از حبابها، حباب عقلایی نیز میگویند.
علت به وجود آمدن حباب در بازار بورس چیست؟
علت اصلی وجود حباب در برخی از سهمها، همان رفتار گلهای است. به این صورت که گاهی شرکتها با استفاده از قدرت رسانه، نام خود را بر سر زبانها میاندازند. عدهای هم با خرید سهام آن شرکت روند کاذب و بیدلیلی را برای قیمت آن سهم شروع میکنند و چون خریدار کافی برای این سهم وجود دارد، قیمت آن روز به روز افزایش پیدا میکند. در واقع هیچ دلیل بنیادی و فاندامنتالی برای رشد قیمت وجود ندارد صرفا در راستای عرضه و تقاضا قیمت سهام رشد میکند و این روند باعث به وجود آمدن حباب میشود.
در نهایت نیز با اتمام خریدار در قیمت بالاتر، فشار فروش سهم بالا میرود و با تشکیل صف فروشهای متوالی قیمت سهام به شدت پایین میآید و حبابش میترکد تا قیمت واقعی یا ارزش ذاتی آن مشخص بشود.
سلام
ممنون از مطالب ارائه شده
تو مقاله بالا دست داشتن خوده دولت ها در درست شدن حباب هیچ اشاره ای نکردین کاری که تو بورس و دلار و سکه و…. این چند سال ههممون دیدیم و لمس کردیم، مضافا اینکه به حباب بورس آمریکا و چین و عربستان اشاره شد بد نبود به حباب بورس خودمون سال 92 و 99 هم یه اشاره ریزی میکردین
باتوجه به نرم افزار خیلی عالی که دارین و واقعا بزرگترین منبع آموزشی و خبری خوده من یکی هست بهتره تا جایی که براتون مقدوره بی طرفانه ارائه بشه و واقعیت ها رو انعکاس بدین