استخراج بیت کوین صفر تا صد

امروزه تصور شخصی که حداقل یکبار اسم  بیت کوین یا استخراج بیت کوین به گوشش نخورده باشد احتمالا سخت است اما خب محال نیست. هنوز هم قسمت قابل توجهی از مردم وفاداری خود را به بازارهای سنتی حفظ کرده اند ،کلاسیک خرید میکنند ،کلاسیک پول در می آورند.  بی شک برای اعلام استقلال کامل از این رویه و دل کندن از آن مقداری زود است اما با توجه به سرعت نفوذ تکنولوژی در زندگی بشر شاید تا چند سال آینده دیر رسیدن با هرگز نرسیدن تفاوتی نداشته باشد.

ماینینگ یا استخراج بیت کوین چیست؟

احتمالا اکثر مردم در مواجهه با کلمه استخراج، کارگر معدنی را تجسم کنند کلنگ به دوش با صورتی سیاه که خاک تمام هیبتش را در بستر زمین صمیمانه به آغوش کشیده ،یا کارگر سکویی نفتی که در گرمای +40 درجه سخت در تلاش است تا از میدان نفتی مشترک با کشور همسایه سهم کشور خود را تمام و کمال بردارد.

 باید بگوییم این ها همه استخراج است و این همه استخراج مدنظر ما نیست البته خالی از شباهت هم نیست

به طور خلاصه اینطور میتوان گفت:

در فرایند استخراج بیت کوین شئ ارزشمند ، سنگ قیمتی نیست بلکه پاسخِ یک مساله ریاضی ست وهمانطور که کاوشگر معدن ابزار خودش را دارد ، طبیعتا استخراج بیت کوین هم ابزار خاص خودش را میطلبد.

ماینر ها و فرایند استخراج بیت کوین

 گفتیم کار ماینر یا همان استخراجگر حل مسائل پیچیده ریاضی است. منظور از ماینر لزوما شخص حقیقی نیست بلکه ماینرها کامپیوتر‌هایی با قدرت پردازش بالا هستند؛ برای حل  مسائلی که به طور مداوم پاسخ دادن به آنها توسط نوابغ ریاضی هم تقریبا غیر ممکن است.این را هم بگویم گاهی گفته میشود که با در اختیار داشتن یک کامپیوتر معمولی هم میتوان استخراج سیاکوین و بیت انجام داد و این یک مدل هلو بپر توو گلوست که در ادامه برای شما اثبات خواهیم کرد که این از یک آناناس  بپر توو گلو هم میتواند دشوار تر باشد البته که با پوست….!

در سال های اولیه پس از ابداع بیت کوین خیلی زود مشخص شد که استخراج بیت کوین بوسیله ی کامپیوتر های خانگی بدلیل مصرف برق بالا و سرعت  پایین آنها به صرفه نیست حتی مدتی از سیستم های مخصوص بازی یا اصطلاحا گیمینگ استفاده می شد که خب خالی از مشکل نبود. کارت گرافیک این کامپیوتر ها به سرعت داغ میشد و بحث مصرف بالای برق هم که بجای خود.

سال 2013 برای اولین بار از کامپیوترهایی رونمایی شد که مختص ماینینگ بودند یعنی طراحی آنها صرفا باهدف انجام استخراج بیت کوین صورت گرفته بود ، باید توجه داشته باشیم که از این اتفاق حدودا هشت سال میگذرد و طبیعتا قدرت پردازش ماینر ها هم در هشت سال گذشته متوقف نشده.امروزه از تراشه های به خصوصی بنام اِیسیک (ASIC) استفاده میشود که در همان سال 2013 از آنها رونمایی شد در نقد این تراشه ها میتوان گفت که طراحی و ساخت آنها صرفه اقتصادی نداشته ، زمان بر است و مصرف بالای برق هم که نسل به نسل تراشه به تراشه منتقل میشود و همچنان چالشی قابل توجه به حساب می آید.البته این سخت افزار ها به مراتب از کامپیوتر های خانگی کم مصرف ترند.

این یک سخت افزار مخصوص استخراج یا همان ای سیک است ،به هر پک سخت افزاری ریگ ماینینگ میگویند ریگ( Rig ) استخراج میتواند از کارت گرافیک یا سخت افزار مختص ماینینگ تشکیل شده باشد.

یک ریگ ممکن است چند ای سیک یا کارت گرافیک را درون خود جای داده باشد.

یک مزرعه یا فارم استخراج را مشاهده میکنید ،هرکدام از این قاب های سفید که تعداد مشخصی سخت افزار درون خود جای داده یک ریگ به حساب می آید.

این هم یک مزرعه با میزان دلربایی بیشتر..

با این اوصاف اگر بگوییم  یک کامپیوتر معمولی میتواند در عمل استخراج همکاری کند به واقعیت نزدیک تر خواهد بود. فرض کنید کالسکه ای بزرگ  با وزن زیاد متعلق به یک لرد در برف گیر کرده اسب معمولی یکی از اهالی آن منطقه میتواند به بیرون آمدن کالسکه کمک کند قطعا نه به تنهایی بلکه در کنار اسبهای سلطنتی و سایر اسبهای اهالی همان منطقه که برای کمک آمده اند،تقسیم قدرت های متفاوت ،تحمل فشار متفاوت و به احتمال زیاد پاداش های متفاوت در انتظار اسب ها و صاحبانِ متفاوت خواهد بود.استخراج ارزهای دیجیتال هم به همین شکل است ماینر ها باتوجه به میزان قدرتی که در اختیار شبکه استخراج بیت کوین قرار میدهند در پاداش استخراج شریک خواهند شد البته لازم بذکراست که دلیل استفاده از لفظ سلطنتی در مثال فوق به هیچ عنوان به معنای تسلط حکومت ها بر فضای ارزهای دیجیتال نیست و این یکی از بزرگترین مزایای استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به حساب می آید.

از مشارکت در فرایند استخراج گفتیم این ایده برای اولین بار در ماه نوامبر سال2010 توسط شخصی بنام اسلاش مطرح شد که در ابتدا واکنش های چندان مثبتی به دنبال نداشت. او به ایده خود اصرار ورزید و مدت کوتاهی استخر اسلاش را راه اندازی کرد و تا به امروز این مجموعه بالغ بر یک میلیون واحد بیت کوین استخراج کرده و با حضور 9000ماینر برای مدتی سهمی 10درصدی از کل شبکه استخراج بیت کوین را به خود اختصاص داده بود و در حال حاضر این سهم به 3.5درصد رسیده است ظهور استخرهای جدید و همچنین عملکرد قدرتمند سایر استخرها  دلیلِ این افتِ واضح است.

بله درست حدس زدید، هر کدام از این استخرها چند صد یا بهتر است بگوییم چند هزار مزرعه استخراج را از سرتاسر دنیا در عضویت خود دارند و در هر کدام از این مزرعه ها احتمالا تعداد قابل توجهی ماینر شبانه روز مشغول بهبود عملکرد استخری هستند که به عضویت آن در آمده اند.

یک مثال ملموس تر برای درک فرایند ماین بیت کوین

فرض کنید شخصی به سه نفر از دوستان خود می‌گوید که در ذهن خود عددی بین 1 و 100 انتخاب کرده و عدد انتخاب شده را روی یک کاغد نوشته و در پاکتی قرار داده. دوستان این شخص نیاز به حدس دقیق این عدد ندارند، تنها کاری که باید بکنند این است که عددی را حدس بزنند که کوچکتر یا مساوی عدد انتخاب شده باشد.فرض کنید عدد انتخاب شده 19 باشد، اگر دوست شماره 1 عدد 21 را حدس بزند، بازی را می‌بازد چون 21 بزرگتر از 19 است. اگر دوستان شماره 2 و شماره 3 به ترتیب اعداد 16 و 12 را حدس بزنند هر دو از لحاظ تئوری به پاسخ مورد نظر رسیده‌اند و با وجود اینکه عدد حدس شده توسط دوست شماره 2 نزدیک‌تر به پاسخ است اما تفاوتی بین این دو نیست و دوست شماره 2 پاداش بیشتری از این بابت دریافت نخواهد کرد.

حال فرض کنید سوال اینگونه باشد که “دقیقا” بگویید عدد مورد نظر چند است و محدودیتی در تعداد شرکت‌کنندگان وجود نداشته باشد و عدد انتخابی محدود به اعداد بین 0 تا 100 نشود بلکه عددی 64 رقمی متشکل از حروف و اعداد باشد که میلیون‌ها استخراج‌گر برای حدس زدن آن با هم رقابت می‌کنند. حالا بهتر می‌توانید درک کنید که چقدر حدس زدن جواب درست در عملیات استخراج مشکل است و دلیل نیاز به کامپیوتر های قدرتمند چیست.

این 64 کارکتر هدف ماینر هاست

به طور کلی هش کردن یا هشینگ فرایندی است که در آن یک عملگر ریاضی به نام تابع هش داده های ورودی مانند حروف، اعداد  . تصویر و…. را به یک خروجی رمز گذاری شده تبدیل میکند. به تابع هش تابع درهم ساز هم گفته میشود البته این 64کاراکتر هر کدام از 16 حالت نمیتوانند خارج باشند به همین دلیل به آن

)میگویند، هگزادسیمال یا شانزده شانزدهی ریشه ای یونانی دارد64-Digit Hexadecimal Number(

به این صورت که هکسا به معنی 6 و دسا به معنی 10 میباشد .همانطور که گفته شد هر هش متشکل از اعداد و حروف انگلیسی است به این ترتیب که حروف از 6حالت و اعداد از 10 حالت نمیتوانند خارج باشند اینگونه که دامنه اعداد بین0تا9 و دامنه ی حروف از اِی تا اِف خواهد بود.

 عدد زیر هش اولین بلاک بیت کوین( جنسیس بلاک) بود که توسط خود ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین استخراج شد و  بحث هایی را در پی داشت. از نکات این کد هش میتوان به این نکته اشاره کرد که استخراج زی کش و بیت کوین از این کد شش روز زمان برد که برخی ها معتقدند از آنجایی که بنا به قول کتب الهی نظیر انجیل و قران پروسه خلقت در شش روز صورت گرفته ساتوشی به شکل زیرکانه ای قصد یک نوع همانند سازی داشته است.

بسیار خب از بحث اصلی فاصله نگیریم به این کد دقت کنید:

“ 000000000019d6689c085ae165831e934ff763ae46a2a6c172b3f1b60a8ce26f”

یا مثلا این:

 “0000000000000000057fcc708cf0130d95e27c5819203e9f967ac56e4df598ee “

میبینید؟ نه اعداد نه حروف هیچکدام از آن 16 حالتی که گفته شد خارج نیستند،لازم بذکر است که یافتن معادله یا هش کاملا تصادفی است به این شکل که ماینرها اعداد را یکی پس از دیگری حدس میزنند یعنی تمام احتمالات بررسی میشود تا عدد مورد نظر بدست بیاید

احتمالا تا به اینجای کار متوجه شده اید که ماینر به نوعی ایجاد کننده یا اصطلاحا اثبات کننده بیت کوین به حساب می آید تا کاشف آن، دقیقا برخلاف یک جوینده طلا که آنرا کشف میکند.از طرفی یافتن معادله بلاک کاملا تصادفی است یعنی ماینر اعداد را یکی پس از دیگری حدس میزند تا بالاخره یکی ازآنها به عدد مورد نظر برسد اینجاست که اهمیت کامپیوتر هایی با قدرت پردازش بالا تعیین کننده خواهد بود.

هیچ ماینری محض رضای خدا هش نمی شکند

شاید برایتان این سوال ایجاد شده باشد که این همه وقت و انرژی با چه هدفی صرف میشود؟ بطور کلی عمل   می نامند که به معنای اثبات کار است.POW   یا مختصراproof of workماینر ها را  

وظایف یک استخراج کننده بیت کوین

1-تایید تراکنش های بیت کوین

2-حفظ امنیت شبکه

3-تولید واحدهای جدید بیت کوین

تداوم تایید تراکنش ها یا همان معاملات و  تولید واحدهای جدید بیت کوین به طور خودکار امنیت شبکه را تامین میکند دلیل تدوام این روند چیزی نیست جز پاداش بلاک که به ازای هر استخراج یا اثبات معامله به ماینر ها داده میشود، این یک نیازمندی دو طرفه است که میتوان با اطمینان گفت شبکه به ماینر نیازمند تر است تا ماینر به شبکه؛ به همین دلیل استخراج را ستون فقرات شبکه می نامند.

 در ابتدای کار بیت کوین یعنی سال 2009 پاداش استخراج هر بلاک 50 واحد بیت کوین جدید بود که بنا به نوع طراحی شبکه این پاداش بعد از هر 000/210 بلاک یا هر چهار سال نصف میشود. به این پروسه هاوینگ میگویند.

محاسبه درآمد ماینرها

درآمد ماینر ها بسته به نوع و قدرت پردازش آنها متفاوت است اما به طور کلی فرمول متداولی وجود دارد به این صورت که  هر 15تراهش معادل 1دلار درآمد در پی خواهد داشت  هرچند این مقدار بنا به سختی شبکه  متغیر است البته باید تغییرات مستمر نرخ دلار در ایران را هم مدنظر قرار داد و علاوه بر آن باید در نظر داشت که هزینه هایی نظیر برق و نیروی کار باید از همین مبلغ تامین شوند.

 بیشترین میزان درآمد حاصل از استخراج بیت کوین درسال جاری اواسط ماه نوامبر (اواخر آبان) با 21.2میلیون دلار رقم رقم خورد که نسبت به نقطه اوج قبلی بیش از نیم میلیون دلار افزایش داشت. بعد از هاوینگ اخیر بیت کوین در یازدهم ماه می 2020، پاداش هر بلاک از ۱۲.۵ بیت کوین به ۶.۲۵ بیت کوین کاهش یافت. به همین خاطر درآمد ماینر‌های بیت کوین با کاهشی قابل توجه به کمتر از ۷ میلیون دلار در روز رسید.

برای اطلاعات بیشتر راجع به درآمد ماینر ها اینجا کلیک کنید.

مایننیگ در ایران فرصت ها و بازهم فرصت ها

چندی پیش مواضع استیون منوچین هفتادو هفتمین وزیر خزانه داری ایالات متحده درباره ی استخراج بیت کوین بحث برانگیز شد.

به طور خلاصه:

 از نگاه خزانه داری ایالات متحده به عنوان مرجع ایجاد کننده محدودیت های مالی در صورت توجه ایران به پتانسیل رمزارزها و تکنولوژی بلاک چین در مدت بسیار کوتاهی تحریمها اثر خود را از دست خواهند داد و ایران برای تبادل و جابه جایی پول مانعی نخواهد داشت.

 از این دست مستندات که بر افق روشن رمز ارز ها در ایران تاکید دارند بسیار است کمااینکه در داخل هم شاهد اتفاقات امید بخش در حوزه مسئولیت بدنه ی تصمیم ساز کشور بودیم به عنوان مثال مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی تحت عنوان «بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات» پیشنهاد‌های خود را برای اصلاح تبصره‌های مربوط به بخش فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) ارائه کرد.

در قسمتی از این گزارش آمده است:

{استخراج رمزارز بازاری پویاست که درآمد سالانه پنج میلیارد و دویست و بیست میلیون یورو از آن قابل کسب است. ظرفیت تولید برق بلااستفاده ایران در ۹ ماه از سال به ۲۰ هزار مگاوات می رسد و استفاده درست از ظرفیت شبکه برق ایران می تواند درآمدی یک میلیارد یورویی را به ایران وارد کند.

 […]

وزارت نيرو مكلف است برای دارندگان پروانه استخراج رمزارز از وزارت صنعت و معدن و تجارت كه شاخص كارآمدی انرژی تجهيزات آنها در ۶ ماهه اول سال كمتر از ۱۰۰ ژول بر تراهش و در ۶ ماهه دوم سال كمتر از ۷۰ ژول بر تراهش باشد، خدمات برق مطمئن فراهم كند. قيمت برق مصرفی برای استخراج رمزارز در ماه‌های غيراوج مصرف و برای تجهيزات با شاخص كارآمدی تعيين شده در سقف سه هزار ریال بر كيلووات ساعت تعيين می‌شود.}

پس از انتشار این گزارش، نیویورک تایمز در گزارشی به این تحول مهم در جهت تسهیل فرایند ماینینگ در ایران اشاره کرد.

در اواسط سال 98 پس از آنکه استخراج بیت کوین برای اولین بار در زمره فعالیت های صنعتی به حساب آمد وزارت صنعت با ابلاغ دستورالعمل صدور جواز و پروانه بهره برداری ارزدیجیتال

به ابهامات موجود درباره قوانین حاکم بر استخراج بیت کوین تا حدود زیادی پایان داد. این مصوبه شامل 29ماده قانونی است  که به مهمترین مواد آن اشاره خواهیم کرد:

ماده 4 :

 اعتبار جواز تأسیس صادر شده ۶ ماه بوده و با ارائه گزارش پیشرفت فیزیکی طرح و تأیید آن توسط سازمان برای یک دوره‌ دیگر قابل تمدید است.

ماده 9 :

 صدور جواز تأسیس و بهره برداری، برای متقاضیانی که جمع توان برق مصرفی تجهیزات استخراج رمز ارز آنها بیش از ۲۵۰ کیلووات (ولت ـ آمپر) باشد، امکان پذیر است.

با توجه به تحقیقات و نتایج بدست آمده از آن‌ها، هر دستگاه مخصوص استخراج بیت کوین معادل 4 برابر یک کنتور برق خانگی مصرف برق داشته که همین امر منافع مالی دخیل در این کار را کمتر و بی ارزش تر می‌کند.

تبصره ماده پنجم این مصوبه بسیار حائز اهمیت است:

مکان استقرار واحدهای استخراج بیت کوین شامل محدودیت محدوده 120 کیلومتری تهران ، 50 کیلومتری شهر اصفهان و 30 کیلومتری مراکز سایر استان ها  داخل یکی از محل های  مجاز شهرک صنعتی نمی باشند.

ماده 10:

 در صورتی که سرمایه گذار بعد از فراهم کردن امکانات طرح از قبیل زمین ، برق،ساختمان و تجهیزات تقاضای صدور جواز تاسیس نماید و اقدامات انجام شده مطابق ضوابط این دستورالعمل باشد صدور جواز تاسیس امکان پذیر است.

ماده 11 :

 صدور جواز تاسیس در محل استیجاری با حداقل اجاره یکساله در چهارچوب این دستورالعمل امکان پذیر است.

ماده13

:به منظور تامین برق مورد نیاز پس از صدور جواز تاسیس،اطلاعات مجوز در سامانه وزارت نیرو ارسال میشود وپس از اختصاص انشعاب برق، وزارت نیرو اطلاعات آن را به وزارت صنعت اعلام میکند.

ماده 19 :

صدور پروانه برای متفاضیانی که جکع توان برق مصرفی تجهیزات استخراج آنها کمتر از 250باشد ممنوع است

ماده 20 :

صدور پروانه بهره برداری در محل استیجاری با حداقل اجاره یکساله امکان پذیر است

ماده24 :

مدت اعتبار مجوز استخراج بیت کوین یکساله است و با ارائه گزارش عملکرد از سوی متقاضی و نظارت سازمان قابل تمدید است.

ماده 27:

در زمان در خواست صدور پروانه بهره‌برداری، ثبت مشخصات دستگاه‌های منصوبه، وفق فرم موجود در سامانه، شامل تعداد، نوع، میزان مصرف انرژی، شرکت سازنده، توان پردازش و … در سامانه الزامی است و تغییرات تجهیزات نیز توسط متقاضی در سامانه به‌روزرسانی خواهد شد

آخرین ماده این مصوبه یعنی ماده 29 به هزینه های صدور مجوز پرداخته است:

الف)هزینه صدور مجوز استخراج بیت کوین به میزان نیم در هزار سرمایه ثابت طرح(مندرج در جواز تاسیس)و حداکر معادل یک میلیون ریال+یکصدهزار ریال بابت حق تمبر

ب)هزینه صدور پروانه بهره برداری 50هزار ریال +یکصد هزار ریال بابت حق تمبر

ج)هزینه هر دوره تمدید جواز تاسیس و پروانه بهره برداری 10000ریال +50هزار ریال بابت حق تمبر.

لازم بذکر است که درخواست های صدور مجوز از طریق سایت سامانه خدمات وزارت صنعت،معدن و تجارت بهین یاب دریافت میشود و صدور مجوز با سازمان صنعت،معدن و تجارت استان ها خواهد بود.

نتیجه گیری

نهایتا با در نظر گرفتن توجه روز افزون نهادهای سیاستگذار داخلی به پتانسیل حوزه ماینینگ و صنعت تلقی شدن فرایند استخراج میتوان به آینده آن بسیار امیدوار بود. آینده ای که به وضوح در گره گشایی از سازوکار های پولی و مالی ایران تاثیر به سزایی خواهد داشت.قطعا یکی از بزرگترین انگیزه های ایران از توجه به ارزهای دیجیتال مساله بی اثرکردن تحریم هاست.  

تحریم هایی که روز به روز فشار آنها بر گلوگاه های تبادل مالی ایران بیشتر میشوند با تمرکز هرچه بیشتر ایران  بر آموزش ارزهای دیجیتال بی اثر خواهند شد و این چیزی ست که ایجاد کنندگان تحریم متوجه آن شده اند.

تاکید های پرشمار دولتمردان ایالات متحده مبنی بر عدم شناسایی حق فعالیت مالی ایران بر بستر بلاک چین هم با توجه به عدم تسلط دولت ها بر این تکنولوژی نوعی لاف در غریبی به حساب می آید و عملا امکان محدود کردن دسترسی ایران وجود ندارد و نخواهد داشت.