مقایسه صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز و نحوۀ کار با صرافی غیر متمرکز یونی سواپ
معرفی صرافی های ارزهای دیجیتال
حتما در خبرها خوانده اید که صرافی بایننس قصد دارد حسابهای متعلق به کاربران ایرانی را ببندد. اما اگر اهل معامله در بازار ارزهای دیجیتال هستید نگران نباشید راه های دیگری هم برای این کار هست. یکی از امنترین راه های معادله ارزهای دیجیتال استفاده از صرافی های غیر متمرکز می باشد. در این مقاله به مقایسه ای در ساختار و ساز و کار صرافی های غیر متمرکز و صرافی های متمرکز پرداخته خواهد شد.
صرافی های ارزهای دیجیتال، محلی برای تبادل ارزها و توکن های مختلف است، و شما این امکان را دارید که در صرافی، ارزهای مختلفی را تهیه کنید. مثلا اگر شما اتریوم داشته باشید و بخواهید آن را تبدیل به بیت کوین کنید، میتوانید با مراجعه به سایت صرافی، در ازای اتریوم های خود بیتکوین بگیرید. البته برای این کار باید دقت کنید که جفت ارز قابله معامله بیت کوین به اتریوم در صرافی، تعریف شده باشد.
برای مواردی که جفت ارز مورد نظر در صرافی تعریف نشده است، شما مجبورید اول ارز خودت را به یک ارز مرجع تبدیل کنید و سپس از طریق آن اقدام به خرید ارز مورد نظر نمایید. به عنوان مثال فرض کنید که میخواهید ریپل را به به کاردانو تبدیل کنید و جفت ارز xrpada در صرافی تعریف نشده است، اما جفت ارز هر دوی اینها با ارز تتر موجود است. در این حالت شما مجبورید اول ریپل را به تتر تبدیل کنید و سپس تتر را با کاردانو معامله کنید. البته باید در نظر داشته باشید که در این حالت شما برای تبدیل ریپل به کاردانو مجبور شدید دو معامله انجام دهید و برای هر معامله کارمزد جداگانه ای پرداخت کنید.
این مقدمه برای این منضور اشاره شد که بدانید هرچقدر در یک صرافی تعداد جفت ارزهای بیشتری تعریف شده باشد آن صرافی معامله گران بیشتری را جذب خواهد کرد و این در نهایت باعث افزایش حجم معاملات و افزایش اعتبار صرافی خواهد شد.
انواع صرافی ها
صرافی ها را می توان به دو نوع متمرکز (Centralized Exchange) و غیر متمرکز (Decentralized Exchange) تقسیم بندی کرد. صرافی های متمرکز در واقع شرکت هایی هستند که پلتفرمی برای مبادله ارزهای دیجیتال را در اختیار کاربران خود قرار می دهند اما صرافی های غیر متمرکز پروژه های دیفایی هستند که به شکل یک قرارداد هوشمند در بلاکچین ایجاد شده اند که به صورت کاملا غیر متمرکز اداره می شوند و توسط هیچ نهاد یا شخصی مدیریت نمی شوند.
نحوه انجام معاملات در صرافی های متمرکز
در صرافی های متمرکز سیستم معاملات و قیمت گذاری بر اساس روش سنتی دفتر معاملات یا order book انجام میشود. در این سیستم خریدارها و فروشنده ها هر کدام سفارش مورد نظر خود را ثبت می کنند و وقتی که دو سفارش خرید و فروش از نظر قیمتی با هم یکی شدند آن معامله انجام میشود. مثلا فرض کنید در جفت ارز بیت کوین به تتر شما یک اردر خرید به اندازه 33000 تتر گذاشتید اما بهترین اردر فروش در قیمت 33001 تتر است. سفارش شما وقتی انجام میشود که یک فروشنده سفارشی را به قیمت 33000 تتر ثبت کند. در صرافی های متمرکز هرچقدر تعداد افرادی که در حال معامله هستند بیشتر باشد، در دفتر معاملات اردرهای بیشتری ثبت خواهد شد و در نتیجه سفارش ها زودتر به انجام میرسند.
به عنوان مثال در صرافی بایننس هر معامله در کسری از ثانیه انجام میشود. در سیستم دفتر معاملات اگر میزان تقاضای خریدارها بیشتر از عرضه فروشنده ها باشد هر خریدار باید سفارش قیمتی بالاتری نسبت به سفارش های موجود ثبت کند تا معامله زودتر از بقیه انجام شود و اینگونه قیمت آن جفت ارز افزایش پیدا میکند و توان گفت قیمت ها توسط معامله گران و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و تغییر میکند.
نحوه انجام معاملات در صرافی های غیر متمرکز
در صرافی های غیر متمرکز شما با فرد دیگری معامله نمیکنید و چیزی به عنوان دفتر معاملات وجود ندارد. در عوض برای هر جفت ارز استخرهای دارایی (Liquidity Pool) تعریف شده است که معامله گران با آن معامله میکنند. مثلا برای جفت ارز اتریوم به تتر استخری شامل تعدادی اتریوم و تتر وجود دارد که شما میتوانید با وارد کردن تتر به تناسب آن اتریوم دریافت کنید و یا بالعکس. اما سازوکار تعیین قیمت در استخرها توسط سیستمی به نام بازارساز خودکار (Automated Market Maker) یا AMM تعیین میشود.
AMM در واقع قیمت هر ارز را با توجه به موجودی آن در استخر و بر اساس یک فرمول مشخص تعیین میکند. در این فرمول حاصل ضرب تعداد دو ارز موجود در استخر باید ثابت باشد. مثلا فرض کنید در استخر اتریوم و تتر تعداد ۱۰۰ واحد اتریوم و ۲۰۰ هزار واحد تتر موجود است که حاصلضرب این دو میشود ۲۰ میلیون و k استخر نام داره و باید مقدار ثابتی باشد.
در این حالت شما اگر بخواید یک واحد اتریوم از استخر برداشت کنید یعنی تعداد اتریوم های موجود در استخر ۹۹ خواهد شد و شما باید به تعدادی تتر وارد استخر کنید که در نتیجه آن حاصل ضرب تعداد نهایی تتر موجود در استخر ضربدر ۹۹ واحد اتریوم آن دوباره عدد ۲۰ میلیون شود.
این یعنی تعداد تتر های موجود در استخر باید 202020.2 واحد باشه تا k استخر ثابت بماند.
یعنی شما باید ۲۰۲۰.۲ واحد تتر را به استخر وارد کنید تا بتوانید یک واحد اتریوم از آن خارج کنید. در این ساز و کار هرچه تقاضا برای اتریوم بیشتر باشد تعداد اون در استخر کمتر شود، برای ثابت ماندن k شما باید تتر بیشتری را وارد کنید که به زبان ساده تر یعنی قیمت اتریوم در آن استخر و صرافی بالاتر میرود.
ممکنه این سوال پیش بیاید که با توجه به این سیستم قیمت گذاری چگونه قیمت ها در صرافی های غیر متمرکز با صرافی های متمرکز یکسانند. جواب خیلی سادست: در مثال بالا اگر موجودی اتریوم در یک استخر کم شود و قیمتش بالاتر از استخرهای دیگر یا صرافی های دیگر باشد همیشه افرادی هستند که با خرید اتریوم از جایی که قیمت پایین تری دارد و فروش به جایی که قیمت بالاتری دارد این کمبود را جبران کنند و قیمت ها را در همه جا یکسان نگه دارند. به این افراد آربیتراج هانتر میگویند که در همه بازارها موجودند و فقط مختص بازار ارزهای دیجیتال نیستند.
نحوۀ کنترل دارایی ها در صرافی های متمرکز و غیر متمرکز
یکی دیگر از تفاوت های بزرگ بین صرافی های متمرکز و غیر متمرکز نحوه کنترل دارایی هاست.
در صرافی های متمرکز وقتی شما ارزی را به حساب خود در صرافی منتقل میکنید، به کلیدهای خصوصی آن دسترسی نخواهید داشت. به عنوان مثال وقتی یک بیت کوین به حساب خود وارد می کنید صرافی معادلش به شما اعتبار میدهد و وقتی آن را با اتریوم معامله میکنید صرافی در حسابتان به میزانی که اتریوم خرید کردین به شما اعتبار اتریوم اختصاص می دهد.
انجام معاملات به صورت اعتباری، ابتکار صرافی ها برای کاهش کارمزد معاملات است. اگه قرار بود تبادلات به صورت واقعی انجام شود مثلا در مورد بالا که شما در حال معامله بیت کوین با اتریوم با یک فروشنده هستید، شما باید کارمزدی را برای انتقال بیت کوین به طرف معامله پرداخت کنید و آن فرد نیز باید کارمزدی را برای انتقال اتریوم به شما پرداخت کند. اما در حالت اعتباری شما فقط درصد کمی را به عنوان کارمزد کارگزاری می پردازید. و در نهایت کارمزد انتقال تنها وقتی پرداخت خواهد شد که قصد داشته باشید دارایی خود را از صرافی به کیف پول شخصی منتقل کنید.
اما صرافی های متمرکز در واقع قراردادی هوشمند در یک بلاکچین مثل اتریوم هستند که به شما امکان معامله از داخل کیف پول را میدهند و تنها شما هستید که به کلید خصوصی دارایی های خود دسترسی دارید و هر معامله در واقع تراکنشی در بلاکچین است که کارمزد خودش را دارد و شما م توانید با در اختیار داشتن هش آن معامله، جزئیات تراکنش مورد نظر دا در یکی از مرورگرهای بلاکچین مشاهده کنید.
به عنوان مثال در تصویر زیر می توانید اطلاعات یک معامله را در صرافی یونی سواپ مشاهده کنید.
مقایسۀ صرافی های متمرکز و غیر متمرکز
هرکدام از این سیستم ها مزایا و معایب خود را دارند. در صرافی های متمرکز شما کارمزد کمتری را در معاملات پرداخت می کنید و به جفت ارزهای بیشتری دسترسی دارید. اما در عوض دارایی شما در کیف پول صرافی نگه داری میشود و همیشه این امکان هست که کیف پول ها مورد حمله هکرها قرار بگیرد یا توسط خود صاحبان صرافی به سرقت رود یا اینکه خود صرافی به خاطر قوانین بین المللی حساب شما را مسدود نماید.
در صرافی های غیر متمرکز شما کارمزد بیشتری را در معاملاتت پرداخت میکنید که به واسطه انتقال مستقیم دارایی ها در هر معامله از کیف پول به استخر است. و معاملاتت فقط به توکن های شبکه ای که صرافی در آن فعالیت میکند محدود میشد. اما در عوض شما مستقیما از کیف پولت معامله میکنید که یعنی کنترل دارایی ها در اختیار شماست.
همچنین در صرافی های غیر متمرکز بر خلاف صرافی های متمرکز برای انجام معامله نیازی به افتتاح حساب و یا احراز هویت نیست بنابراین تحریم ها و بسته شدن حساب در آن معنایی ندارد که میتواند امنیت بالایی را به ارمغان آورد.
صرافی های غیر متمرکز در واقع پروژه های دیفایی هستند که به شکل یک قرارداد هوشمند در بلاکچین فعالیت میکنند. بلاکچین هایی مثل اتریوم یا بایننس اسمارت چین میزبان پروژه های دیفای و صرافی های غیر متمرکز هستند.
نکات مثبت و منفی صرافی های متمرکز و غیر متمرکز در یک نگاه
نحوۀ کار با صرافی یونی سواپ
صرافی یونی سواپ بزرگترین صرافیه که در شبکه اتریوم فعالیت میکنه و حجم معاملات 24 ساعته اون به 1 میلیارد دلار میرسه و بیش از 1400 جفت ارز در اون تعریف شده. اما همون طور که گفتیم در این صرافی شما فقط به اتریوم و توکن های تحت شبکه اتریوم دسترسی دارید. اما نگران نباشید چون برای ارزهای دیگه ای هم که در شبکه های دیگه فعالیت میکنند یا بلاکچین اختصاصی خود را دارند توکن های معادلی در شبکه اتریوم ایجاد شده است. به عنوان مثال WBTC که توکن معادل بیت کوین در شبکه اتریوم است و ارزش آن معادل یک بیت کوین است. اگه شما قصد سرمایه گذاری در بیت کوین را دارین می توانید WBTC رو در یونی سواپ معامله کنید.
در ادامه نحوه معاملات در صرافی یونی سواپ را به صورت مرحله به مرحله بازگو می کنیم.
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ در سایت زیر در دسترس است.
در ابتدا باید یک کیف پول اتریوم را به حساب خود متصل کنید. برای این کار روی گزینه Connect Wallet کلیک کنید.
در حال حاضر 5 کیف پول مختلف قابلیت اتصال به یونی سواپ را داند که می توانید با توجه به سلیقه خود یکی از آن ها را ااتخاب کنید.
این کیف پول ها عبارتند از:
- MetaMask
- WalletConnect
- Coinbase Wallet
- Fortmatic
- Portis
با کلیک بر روی هر کدام از کیف پول ها می توانید با وارد کردن اصلاعات کاربری خود کیف پول را به حساب خود متصل کنید و یا کیف پول جدیدی ایجاد کنید.
ما به عنوان مثال کیف پول متاماسک (MetaMask) را انتخاب می کنیم.
در اینجا قصد داریم گیف پولی جدید را در متاماسک ایجاد کنیم پس گزینه Download را میزنیم.
با توجه به پلتفرمی که در آن قصد معامله دارید نسخه مورد نظر خود را دریافت و نصب می کنید.
ما در اینجا افزونه مرورگر گوگل کروم را انتخاب کردیم.
پس از نصب افزونه، کیف پول در مرورگر گوگل با پیغام زیر روبرو میشویم:
در اینجا می توانیم کیف پول جدیدی را ایجاد کنیم و یا کیف پول فعلی خود را بازیابی کنیم.
ما گزینه ایجاد کیف پول جدید را انتخاب کردیم و در ادامه باید قوانین استفاده از متاماسک را مطالعه و مورد پذیرش قرار داد.
سپس رمز عبوری برای حفظ امنیت کیف پول ایجاد می کنیم.
متاماسک ویدئویی آموزشی برای نحوه حفظ امنیت کیف پول با کمک کلمات سید به ما نشان می دهد که پیشنهاد می کنیم حتما تماشا کنید.
طبق آموزش های ویدئو، باید کلماس سید را در محل امنی یادداشت و ذخیره کرد. این کلمات برای بازیابی کیف پول شما می باشد.
پس از ذخیره کلمات سید کیف پول شما ایجاد می شود و آدرسی اختصاصی در شبکه اتریوم به شما تعلق خواهد گرفت که مشخصات حساب شما موجود است. شما می توانید دارایی های خود را به این آدرس انتقال دهید.
حال دوباره به سایت صرافی یونی سواپ باز می گردیم و در مرحله اتصال کیف پول گزینه متاماسک را انتخاب می کنیم.
مرورگر شما به صورت خودکار اطلاعات کیف پول شما را نشان می دهد که می توانید آن را انتخاب کنید.
حال کیف پول شما به یونی سواپ متصل شده و شما می توانید دارایی های موجود در کیف پول خود را مشاهده نمایید و اقدام به معامله کنید.
با کلیک بر روی اکانت خود می توانید آدرس اتریوم خود را مشاهده نمایید و یا آن را تغییر دهید.
همان طور که اشاره کردیم در صرافی های غیر متمرکز معاملات مستقیم از داخل کیف پول و به صورت ناشناس انجام می شود و فرایند احراز هویت در اینجا تعریف شده نیست، که در مراحل کاملا مشخص بود.
با کلیک بر روی تنظیمات می توانید شرایط انجام معاملات را تغییر دهید. شرایطی که می توانید تغییر دهید در ادامه آورده شده است.
- Slippage tolerance:
از آنجایی که در صرافی های غیر متمرکز هر معامله یک تراکنش در بلاکچین است، مدت زمانی لازم است تا توسط ماینرها تایید شود و تا آن زمان قیمت ممکن است تغییر کند. در این قسمت می توانید انتخاب کنید که اگر میزان تغییر قیمت از محدوده ای مشخص مثل 0.5% بیشتر شد سفارش شما کنسل شود.
- Transaction deadline:
بسته به شلوغی شبکه تراکنش شما ممکن است مدت زمانی بیشتر از معمول طول بکشد تا توسط ماینرها تایید شود. در این قسمت می توانید انتخاب کنید که معامله شما حداکثر تا چه زمانی معتبر است.
- Toggle Expert Mode:
با روشن کردن این آپشن برای انجام تراکنش ها از شما تایید نهایی گرفته نمی شود.
در صورتی که قصد فعال کردن این گزینه را دارید صرافی به شما توضیح می دهد که چه تغییراتی اعمال خواهد شد و شما با تایپ عبارت confirm باید آن را تایید کنید.
- Disable Multihobs:
در صرافی یونی سواپ اگر جفت ارزی که شما قصد معامله آن را دارید موجود نباشد و یا استخر آن جفت ارز ترافیک زیادی داشته باشد، اپلیکیشن به صورت خودکار معامله شما را در چند استخر انجام می دهد که این کار معمولا باعث افزایش کارمزد پرداختی توسط شما می شود. در این قسمت می توانید این قابلیت را خاموش کنید.
به عنوان مثال در زیر دو مثال برای معامله اتریوم در قبال تتر مشاهده می شود که در اولی معامله مستقیما با استخر اتریوم و تتر انجام می شود اما در معامله دوم تتر ابتدا تبدیل به دای می شود و سپس به اتریوم که ر این حالت دو تراکنش انجام شده و کارمزد پرداختی نیز بیشتر است.
همون طور که گفتیم در یونی سواپ هر معامله تراکنشی در شبکه اتریوم است که کارمزد نسبتا بالایی دارد. شبکه هایی مثل بایننس اسمارت چین کارمزد های بسیار پایین تری دارند که میتوانند به صرفه تر باشند. پنکیک سواپ بزرگترین صرافی غیر متمرکزی است که در این شبکه فعالیت میکند و بیش از 800 جفت ارز قابل معامله دارد و شما میتونید در آن توکن های تحت شبکه بایننس اسمارت چین را معامله کنید.
امنیت بالای صرافی های غیر متمرکز از یک سو و مشکلات متعددی که برای صرافی های متمرکز پیش آمده است از سوی دیگه باعث شده کم کم معامله گرها به سمت صرافی های غیر متمرکز بروند. تنها مشکلی که این روزها صرافی های غیر متمرکز با آن دست و پنجه نرم میکنند کارمزد بالای تراکنش ها در شبکه اتریوم است و اگر کارمزدهای اتریوم به واسطه آپدیت به اتریوم 2 پایین بیاید و یا صرافی های شبکه های ارزانتری مثل بایننس اسمارت چین گسترش پیدا کنند، معامله در این صرافی ها خیلی به صرفه تر از صرافی های متمرکز خواهند بود.
سلام احترام وسپاس ….واقعا خیلی ممنون.برنامه خیلی عالی..اجازه بفرمائید میگم من یکسره فراموشی شدم.میترسم معامله کنم.تا خراب میشه.میدونی یکنفر کارفنی دارد کمک کنید.معامله کنند.هم پاداش میدیم.راهنمایی کنید