مقایسه شاهین با دنا پلاس

شروع دور جدید تحریم‌ها علیه ایران، باعث شد تا بازار ایران از ورود محصولات جدید محروم شود. خروج خودروسازان چینی از بازار ایران نیز باعث دامن‌زدن به این مسئله شد. با وجود چنین شرایطی، باز هم خودروسازان بزرگ کشور محصولات جدیدی به بازار عرضه کردند؛ از جمله این خودروها می‌توان به شاهین اشاره کرد که اواخر سال 1399 توسط سایپا رونمایی شد. در این مقاله قصد داریم دو خودروی سدان محبوب بازار یعنی شاهین و دنا پلاس را که از لحاظ قیمتی به هم نزدیک هستند، با هم مقایسه کنیم. 

مشخصات فنی شاهین بهتر است یا دنا پلاس؟

شاهین

در ابتدا برنامه سایپا این بود که خودروی جدید خود یعنی شاهین را با موتور 1.65 لیتری برلیانس تولید کند اما تحریم‌ها باعث بهم‌خوردن برنامه‌های این شرکت خودروسازی شد. سایپا بعد از این اتفاق، تصمیم گرفت موتور M15 را که پیش از این در ساینا و تیبا استفاده شده بود، بر روی شاهین نصب کند. اشکالی که بر سر راه این نقشه جایگزین نیز وجود داشت، این بود که این موتور قدیمی قادر نبود بار یک خودروی سنگین‌تر را به دوش بکشد. از اینجا بود که مهندسان سایپا تصمیم گرفتند در ساختار این پیشرانه دست به اصلاحات و تغییراتی بزنند. از جمله این تغییرات می‌توان به اضافه‌شدن توربو اشاره کرد.

اضافه‌شدن توربو به موتور شاهین، از دو دیدگاه مثبت و منفی قابل بررسی است. نکته مثبت در این مسئله افزایش محسوس قدرت در این موتور است. به لطف اضافه‌شدن توربو، موتور M15 توانسته علاوه بر استاندارد یورو 5، به توانایی تولید قدرتی معادل 23 اسب بخار و گشتاوری معادل 23 نیوتن‌متر بیشتر از یک خودرو تنفس طبیعی دست یابد. اما در آن طرف ماجرا باید به این نکته نیز دقت کنیم که برای این میزان بهینه‌سازی، رفتن به سراغ یک موتور توربو و تحمل دردسرهای خاص آن، توجیه اقتصادی ندارد.

به عنوان جمع‌بندی باید گفت راندمان کلی موتور خودروی شاهین در مقایسه با تولیدات روز جهان، حتی خودروهای چینی 1.5 لیتری توربو، راندمان پایینی است. پیشرانه شاهین اگر چه غیر از نصب توربو در برخی دیگر از موارد نیز دستخوش تغییراتی شده است اما باز هم نتیجه حاصل این تغییرات یک ترکیب خیلی معمولی است و نه چیزی بیشتر. این پیشرانه هشت سوپاپ توربوشارژر دارای توانایی تولید 110 اسب‌بخار قدرت و 178 نیوتن‌متر گشتاور است.

انتقال قدرت از موتور به چرخ‌های جلو در خودروی شاهین توسط یک جعبه‌دنده 5 سرعته دستی انجام می‌شود. این جعبه‌دنده دارای ضرائبی قابل قبول است.

اطلاعات دقیقی از شتاب صفر تا صد و میزان مصرف سوخت خودروی شاهین در دست نیست.

دنا

بر روی دنا پلاس موتور EF7 نصب شده است. این موتور 1.7 لیتری توانایی تولید 114 اسب بخار قدرت را داراست. این پشرانه به نسبت موتور قدیمی ایران‌خودرو یعنی XU7 در دورهای بالاتر تنفس بهتری را ارائه می‌کند و این مهم را مدیون تعداد سوپاپ‌های بیشتر و البته سیستم زمان‌بندی متغیر سوپاپ (CVVT) است. البته این نکته نیز لازم به ذکر است که این پیشرانه همچنان از نظر عملکرد و مصرف سوخت با موتورهای روز جهان فاصله زیادی دارد. نکته مثبتی که در این بین وجود دارد آن است که در این نسخه از پیشرانه EF7 که دنا پلاس از آن استفاده می‌کند، از مشکلاتی همانند خرابی‌های غیرمعمول و روغن‌ریزی که در نسخه‌های اول EF7 دیده می‌شد، خبری نیست و عملکرد آن از موتورهای قدیمی 8 سوپاپ نیز نرم‌تر است.

انتقال قدرت از این پیشرانه به چرخ‌های جلو توسط یک جعبه‌دنده 5 سرعته دستی انجام می‌شود.

جمع‌بندی

بر روی کاغذ، موتور EF7 دنا پلاس در مقابل موتور 1.5 لیتری توربو 110 اسب بخاری شاهین قدیمی‌تر و ضعیف‌تر به نظر می‌رسد اما واقعیت ماجرا با آن چه روی کاغذ نوشته می‌شود متفاوت است. پیشرانه دنا پلاس بر اساس دانش طراحی و در شرایط کنونی بازار، به دلیل نداشتن مشکلات نگهداری سیستم توربوشارژر و البته عملکرد بهتر خروجی، پیشرانه‌ای قوی‌تر به حساب می‌آید.

نکته مهمی که نباید فراموش شود، این است که اگرچه موتور هر دو خودرو فاقد سیستم ESP هستند، اما از لحاظ ایمنی، پیشرانه خودرو شاهین وضعیت بهتری دارد. پیشرانه خودروی شاهین به لطف پلتفرم جدیدتر و اصلاحاتی که مهندسان سایپا بر روی ساختار آن اعمال کرده‌اند، از لحاظ ایمنی در جایگاه بالاتری به نسبت پیشرانه موتور دنا پلاس قرار می‌گیرد و در تست تصادف عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. 

طراحی شاهین جذاب‌تر است یا دنا پلاس؟

تفاوت اصلی طراحی شاهین و دنا پلاس در زبان طراحی آن‌هاست. زبان طراحی شاهین مبتنی بر خطوط نرم و منحنی است که با پلتفرم اصلی خودرو یعنی تویوتا پارس قدیمی متناسب است. در نقطه مقابل، زبان طراحی دنا پلاس مبتنی بر خطوط محکم و تیز است. اگرچه دنا در نگاه بسیاری از افراد، حداقل به نسبت سمند و هم‌خانواده‌هایش، دارای طراحی جذابی است اما هنگامی که بخواهیم بین این شاهین و دنا پلاس از لحاظ دانش طراحی صنعتی مقایسه برقرار کنیم، شاهین قطعا از این مقایسه سربلند بیرون خواهد آمد.

دنا در واقع یک فیس‌لیفت بر روی خودروی سمند و سمند نیز یک فیس‌لیفت کامل بر روی پژوی 405 است. این مسئله یعنی فیس‌لیفت بر روی یک فیس‌لیفت دیگر باعث شده تا بین اجزای دنا پلاس هماهنگی کاملی وجود نداشته باشد. در طرف دیگر مقایسه شاهین است که از لحاظ طراحی و هماهنگی بین اجزا به مراتب بهتر و پخته‌تر است.

به عنوان جمع‌بندی شاید بتوان گفت این دو خودرو از حیث طراحی دو سلیقه متفاوت را پوشش می‌دهند اما در نهایت شاهین خودرویی چشم‌نوازتر است.

شاهین

بر خلاف اکثر خودروهای داخلی که از لحاظ طراحی از سبک‌ها و المان‌های قدیمی استفاده می‌کنند یا فیس‌لیفت‌هایی بر روی خودروهای قدیمی هستند، شاهین از متدهای روز طراحی پیروی می‌کند. طراحی خودروی شاهین شیک، مدرن و چشم‌نواز است و به زحمت می‌توان در آن ایرادی پیدا کرد.

شاهین از پلت‌فرم توسعه‌یافته‌ سال‌های گذشته شرکت تویوتا استفاده می‌کند و در آن از طراحی نسبتاً شرقی با حجم‌پردازی‌ها و پف‌های زیاد بهره می‌برد. فارغ از مسئله زیبایی، در طراحی شاهین عدم هماهنگی به چشم نمی‌خورد و طراحی آن در هر سه نمای عقب، جلو و کناره هماهنگ است. به گفته طراحان شرکت سایپا، در طراحی قسمت دماغه شاهین از پرنده شاهین الهام گرفته شده است، اما این که نمای جلوی شاهین یادآور بیوک اکسل است غیرقابل انکار است. علیرغم این که آینه‌های کناری شاهین کمی بزرگ هستند و به نظر با سگمنت خودرو چندان هماهنگ نیستند، حالت پنجره‌‌ها فرم زیبایی دارند. چراغ‌های عقبی شاهین با چراغ‌های جلو همخوانی مناسبی دارد اما گرافیک داخلی آن کمی قدیمی است. به لحاظ زیبایی و هماهنگی با سایر اجزا، سپر و مه‌شکن‌‌های روی آن و به همراه آن‌ها، دیفیوزر عقب، نمره خوبی می‌گیرند.

با تمام نکات مثبتی که در طراحی شاهین وجود دارد، برخی نکات که می‌توانستند از حالت فعلی بهتر باشند نیز وجود دارند. به عنوان مثال ابعاد رینگ‌ها می‌توانست کمی بزرگ‌تر در نظر گرفته شود. همچنین بهتر بود که در بخش انتهایی دماغه، خطوط خشک و تیز، به طور ناگهانی جایگزین خطوط سیال نشوند. در نهایت می‌توان گفت که نقاط قوت طراحی این خودرو باعث شده تا نکات منفی اندک آن به چشم نیایند.

به عنوان جمع‌بندی می‌توان ظاهر شاهین را یکی از برگ‌های برنده اصلی نماینده سایپا به حساب آورد. همین مزیت بزرگ توانسته بسیاری از نقطه ضعف‌های خودرو را بپوشاند و مشتریان بسیاری را به خرید این محصول ترغیب کند.

دنا پلاس

ایران‌خودرو بعد از عرضه موفقیت‌آمیز دنا، تصمیم به بازطراحی آن و عرضه محصولی جدید به نام دنا پلاس شده بود. در طراحی دنا پلاس، خط شانه ساده کناری که شباهت بسیار زیادی به سمند داشت، با خطی جسورانه و جذاب جایگزین شد. خط شانه ساده کناری که دقیقاً مشابه سمند بود جای خود را به خطی جسورانه و جذاب داده است. همچنین گرافیک داخلی چراغ‌ها بهبود یافته‌اند و تغییرات کوچکی نیز در قسمت‌هایی مانند لچکی عقب و جلوپنجره اعمال شده است. البته تغییراتی که گفته شد، حداقلی است و طراحان شرکت می‌توانستند برای متفاوت‌تر شدن این نسخه دست به بازطراحی‌های بیشتر و گسترده‌تری بزنند.

مشکل اصلی طراحی دناپلاس که همچنان پابرجاست، عدم هماهنگی میان قسمت‌های مختلف این خودرو است. در یک نگاه کلی و گذرا می‌توان گفت دنا پلاس خودرویی نسبتاً زیباست که در هر طرف نمایی متفاوت به بیننده نشان می‌دهد. طراحی قسمت جلویی این خودرو که ترکیبی از حالت اخموی چراغ‌ها (با گرافیکی بسیار چشم‌نواز) و جلوپنجره بزرگ و زاویه‌دار است، یادآور طراحی میتسوبیشی لنسر است. در نمای کناری خطوط شخصیت دنا پلاس را می‌توان تا حدودی الهام‌گرفته از محصولی چون هیوندا سوناتا YF دانست. در نمای عقب ما با خودرویی کاملا متفاوت مواجهیم؛ در طراحی قسمت انتهایی خودرو، خلق و خوی تهاجمی و نسبتاً اسپرت خودرو به کلی از بین می‌رود و طرحی کاملا متفاوت را به بیننده ارائه می‌دهد. البته در طراحی این بخش می‌توان گرافیک چشمگیر چراغ‌های عقب را از نکات مثبت به حساب آورد که جلوه‌ای زیبا و به‌روز دارد. 

کابین شاهین بهتر طراحی شده یا دنا پلاس؟

علیرغم این که شاهین یک خودرو در سگمنت C و دنا پلاس یک خودرو در سگمنت D است، باز هم شاهین خودرویی بزرگ‌تر و جادارتر از دنا پلاس به حساب می‌آید. شاهین با بهره بردن از یک فاصله محوری مناسب، فضایی بزرگ و کافی برای سرنشینان عقب فراهم می‌کند؛ در حالی که دنا با استفاده از صندلی‌هایی متفاوت از صندلی‌های سمند، اندکی کوچک‌تر از شاهین به نظر می‌رسد. نتیجه این که هر دوی این خودروها گزینه‌های مناسبی برای استفاده‌های خانوادگی و مسافرتی محسوب می‌شوند.

پیرامون متریال و کیفیت کابین و اجزای داخلی خودرو نیز باید گفت که اجناس استفاده‌شده در کابین هر دو خودرو از استانداردهای جهانی فاصله و نیاز به ارتقاء و افزایش کیفیت دارد. در ادامه مقاله به بررسی جزئی‌تر کابین هر دو خودرو می‌پردازیم.

شاهین

طراحی کابین شاهین را می‌توان در مجموعه‌ای در هم آمیخته از نکات مثبت و منفی بررسی کرد. از مجموعه نکات مثبتی که در طراحی داخلی شاهین به چشم می‌خورد می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد. اولین نکته مثبت طراحی مناسب از لحاظ ارگونومی و دسترسی به ادوات مختلف است. نکته مثبت دیگر فاصله مناسب میان محورهای عقب و جلو خودرو است که باعث شده فضای ایده‌آلی برای نشستن سرنشینان جلو و عقب خودرو وجود داشته باشد. صندوق این خودرو یک محفظه 420 لیتری است که اگر چه از رقبای هم‌رده خود کمی کمتر است اما باز هم کارراه‌انداز و کافی است. طراحی داشبورد نیز به نسبت خودرو دنا پلاس کمی جدیدتر به نظر می‌رسد. استفاده از صندلی‌های چرمی، زیرآرنجی جلو و استارت دکمه‌ای نیز از مواردی هستند که می‌توان از آن‌ها به عنوان نقاط مثبت طراحی کابین خودروی شاهین یاد کرد.

پیرامون نکات منفی کابین شاهین، می‌توان به مواردی همچون فضای بی‌روح و خشک آن اشاره کرد. کیفیت نه‌چندان مطلوب پلاستیک‌های استفاده‌شده در داشبورد و تودری‌ها، استفاده از یک قطعه پلاستیکی برای پر کردن قسمت مربوط به کروز کنترل خودرو در غربیلک فرمان و استفاده از یک صفحه‌نمایش کوچک آن هم در حالی که اکثر خودروهای چینی از مانیتورهایی 8 اینچی و بزرگ‌تر استفاده می‌کنند، از دیگر نکات منفی در طراحی کابین شاهین محسوب می‌شوند.

دنا پلاس

اگر چه طراحی کلی کابین دنا پلاس به نسبت دنا معمولی تفاوت چندانی ندارد اما باز هم از طراحی قابل قبولی بهره می‌برد. نکات مثبتی که در طراحی کابین دنا پلاس می‌توان به آن‌ها اشاره کرد موارد مختلفی را شامل می‌شود. از جمله این موارد طراحی جذاب نشانگرهای پشت آمپر و کنسول میانی است که با الهام از هیوندای سوناتا YF طراحی شده است. از دیگر مزیت‌های کابین دنا پلاس می‌توان به استفاده از طرح چوب در کابین اشاره کرد که در گرم‌شدن فضای داخل خودرو تاثیرگذار است. غربیلک چهارشاخه فرمان نیز اگرچه دارای یک زمختی نسبی است اما به لطف وجود کلیدهای کنترلی توانسته تصویری نسبتا مدرن ارائه کند.

پیرامون طراحی کابین دنا پلاس به برخی نکات منفی نیز می‌توان اشاره کرد. از جمله آن‌ها کیفیت متوسط متریال استفاده‌شده در داشبورد و تودری‌ها و فاصله‌داشتن ارگونومی برخی قسمت‌ها مانند کلیدهای تنظیم صندلی‌های جلو با حالت مطلوب را می‌توان برشمرد. 

امکانات رفاهی و آپشن‌های شاهین بیشتر است یا دنا پلاس؟

در مورد آپشن‌ها و امکانات رفاهی می‌توان گفت که رقابت نزدیکی بین این دو خودرو وجود دارد. هر دو محصول از کروز کنترل و فرمان هیدرولیکی استفاده می‌کنند. ایران‌خودرو برای دنا از روکش چرمی فرمان استفاده کرده و سایپا فرمان شاهین را به دکمه‌های کنترلی مجهز کرده است. در قسمت ترمز نیز هر دو خودرو به فناوری‌های EBD و ABD مجهز هستند اما تنها شاهین از ترمز کمکی بهره می‌برد. البته در نقطه مقابل، دنا برتری خود را در استفاده از فناوری کمربند ایمنی مالتی‌پلکس نشان می‌دهد.

در ادامه با جزئیات بیشتری به بررسی آپشن‌ها و امکانات رفاهی شاهین و دنا پلاس می‌پردازیم.

شاهین

از نظر آپشن‌ها و امکانات رفاهی می‌توان گفت که شاهین در وضعیت مطلوبی قرار دارد و سایپا در خودروی پرچمدار خود آپشن‌های تنوع بسیاری را به کار برده است. از مواردی که شاهین به عنوان آپشن ارائه می‌دهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نمایشگر 7 اینچی مرکزی مجهز به رهیاب ماهواره‌ای و دوربین پارک
• شیشه بالابرها و آینه‌های جانبی برقی مجهز به سیستم تاشو برقی
• سيستم ضد سرقت (immobilizer) و كامپيوتر سفری
• فرمان برقی مجهز به کلیدهای كنترل سیستم صوتی
• تهویه مطبوع اتوماتیک (تک کاناله)
• کیلس و استارتر دکمه‌ای
• نشانگر وضعیت دنده‌ها
• سنسورهای دنده عقب
• دیلایت و اتولایت
• چراغ مشایعت
• سانروف برقی

در بحث ایمنی خودروی شاهین باید این نکته را در نظر گرفت که این خودرو توانسته از تست R95 استاندارد ECE که یکی از 6 بخش اصلی برای اخذ مجوز فروش خودرو در اتحادیه اروپا است، سربلند بیرون بیاید. گفتنی است این تست بر روی سلامت راننده و استحکام خودرو در برخورد جانبی (Side Impact Test) متمرکز است. البته لازم به ذکر است که همچنان جای خالی امکاناتی همچون ایربگ‌های جانبی و کنترل پایداری الکترونیکی در این خودرو احساس می‌شود. از دیگر آپشن‌های ایمنی شاهین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هشداردهنده صوتی و تصویری بستن كمربند ايمنی
• ترمزهای 4 چرخ دیسکی مجهز به ABS و EBD
• حسگر فشار باد تایرها TPMS
• صندلی عقب مجهز Iso Fix

البته این نکته نیز نباید فراموش شود که پلتفرم SP100 ساپیا برای کسب امتیازات ایمنی بالاتر پتانسیل مناسبی دارد؛ این پلتفرم، علاوه بر دریافت استاندارهای ECE اروپا، در عمل نیز ثابت کرده که به نسبت محصولات قبلی سایپا، ساختار مدرن‌تر و محکم‌تری دارد.

دنا پلاس

قصد ایران خودرو از عرضه دنا پلاس به بازار، بهبود ظاهر و افزایش کمی و کیفی امکانات دنا معمولی بود. دنا پلاس با آپشن‌هایی اضافه بر آپشن‌های موجود در دنا به بازار عرضه شد. از جمله امکانات موجود در دنا پلاس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چراغ جلو داراي لامپ LED و نئون و چراغ‌ روز (Day Light)
• سيستم هشدار‌دهنده هوشمند مركزي ورود غير مجاز
• تنظيم اتوماتيك كانال تهويه براي سرنشينان عقب
• شيشه‌هاي سولار (ضد اشعه مضر UV خورشيد)
• ایربگ‌های جانبی، سانروف برقی و چراغ ولکام
• سيستم روشنايي موقت در محيط‌هاي تاريك
• سيستم عيب‌يابي هوشمند (مالتي پلكس)
• چراغ روشنايي فضاي پايين داخل كابين
• قفل مركزي با ريموت كنترل راديويي
• ستون فرمان تلسكوپي (جمع شونده)
• شيشه بالابرهاي جلو و عقب برقي
• سيستم ضد سرقت (ايموبيلايزر)
• سيستم قطع سوخت خودكار
• دوربين ديد عقب
• كروز كنترل

مقایسه کوتاه شاهین و دنا پلاس

در این جدول به طور خلاصه موارد مختلفی که لازم است در مقایسه دو خودروی شاهین و دنا پلاس بدانیم را با هم مرور می‌کنیم:

اگرچه دنا پلاس از تجهیزات قابل قبولی استفاده می‌کند اما بر خلاف شاهین، در موسسات معتبر ایمنی مورد بررسی و ایمنی‌سنجی قرار نگرفته است. این مسئله می‌تواند باعث برتری شاهین در برابر دنا باشد. البته در مجموع وضعیت ایمنی دنا پلاس به نسبت خودروهایی مانند 405 و سمند بهتر به نظر می‌رسد.

جمع‌بندی

به عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت که رقابت بین این دو خودرو در اغلب موارد بسیار نزدیک و انتخاب از بین دو خودرو کاری بسیار دشوار است. دنا پلاس خودرویی است جاافتاده که از پیشرانه‌ای قدرتمندتر از پیشرانه شاهین بهره می‌برد. در مقابل شاهین قرار دارد که خودرویی جدیدتر است، طراحی جذاب‌تری دارد و از سیستم ایمنی بهتری به نسبت دنا استفاده می‌کند.

نکته‌ای که نباید فراموش کنیم آن است که این معادله و مقایسه تا پایان سال 1400 دستخوش تغییرات مهمی خواهد شد که شرایط بازار را تغییر خواهد داد. از یک طرف خودروی تارا وارد بازار خواهد شد و از طرف دیگر، به گفته مسئولین سایپا، شاهین نیز با موتوری قوی‌تر به عرصه این رقابت باز می‌گردد.