نحوه محاسبه قیمت صدور و ابطال واحدهای صندوق سرمایه گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری، درآمد ثابت، مختلط، ETF، سود، واژه‌هایی که بیشتر در بین دوستانی شنیده می‌شود که دستی در بازارهای مالی دارند و از این راه گاهی سود و یا گاهی هم زیان کرده‌اند. اما چطور می‌شود از میان تعداد کثیر شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف بهترین گزینه را انتخاب کرد و سود خوبی هم کسب نمود؟ به عبارتی بهترین زمان برای صدور وابطال صندوق کی است؟
ورود به بازارهای مالی بدون شناخت اصطلاحات استفاده شده در صندوق‌های سرمایه‌گذاری همانند خلبانی است که با اصطلاحات پرواز آشنایی ندارد و 99 درصد سقوط خواهد کرد. بنابراین لازمه و پیش‌نیاز ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و خرید وفروش سهام در این بازار شناخت عناوین مهم و اساسی این حوزه همانند صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری است.
آشنایی با این واژه‌ها و استفاده از آن‌ها مطمئناً به انتخاب صندوق مناسب کمک خواهد کرد، پس با ما همراه باشید.
رویه صدور واحدهای سرمایه گذاری چیست؟
صدور واحدهای سرمایه‌گذاری به معنای خرید یک یا چند واحد از صندوق سرمایه‌گذاری انتخابی توسط سرمایه‌گذار است. یعنی اگر شما به‌عنوان سرمایه‌گذار بخواهید تعدادی از واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری X را خریداری کنید ابتدا باید درخواستی به نام درخواست صدور به مدیر صندوق X ارائه دهید. شما می‌توانید این درخواست را از طریق سایت همان صندوق انجام دهید.
اما شاید این پرسش در ذهن شما ایجاد شود که اصلا واحد چیست؟ به کوچکترین بخشی که یک سرمایه‌گذار می‌تواند، صندوق سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را خریداری کند، واحد یا unit می‌گوییم.
رویه ابطال واحدهای سرمایه گذاری چیست؟
رویه ابطال در واقع در مقابل رویه صدور قرار می‌گیرد و به صورت خلاصه به معنای فروش واحدهای سرمایه‌گذاری است. یعنی زمانی که یک سرمایه‌گذار قصد دارد یک یا چند واحد سرمایه‌گذاری که قبلا خریداری کرده را به فروش برساند، باید درخواست ابطال آن را ارائه دهد.
ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
قبل از خرید یک یا هر تعداد از واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری، باید دید که ارزش آن شرکت یا صندوق چقدر است. به عبارتی اصلا ارزشش را دارد که برای سرمایه‌گذاری روی آن حساب کرد یا خیر. برای این کار بایستی NAV آن صندوق را محاسبه کرد.
Net Asset Value یا NAV از آن دست مفاهیمی است که نقش بسزایی در محاسبه قیمت و هزینه ابطال و صدور واحدهای سرمایه‌گذاری دارد. این شاخص که نشان دهنده ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق است، با کسر ارزش کل بدهی‌ها از ارزش کل دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری یا شرکت، تقسیم بر تعداد واحدها، محاسبه می‌شود.
NAV=( ارزش کل دارایی‌ها- ارزش کل بدهی‌ها)/تعداد واحد
بیایید در قالب یک مثال میزان NAV یک صندوق سرمایه‌گذاری فرضی را محاسبه کنیم. برای اینکار ابتدا باید ببینیم ارزش کل دارایی امروز صندوق X چه میزان است. فرض کنید این عدد 60 میلیارد تومان است، میزان بدهی‌ها 4 میلیارد و تعداد واحدهای این صندوق نیز 200 هزار یونیت باشد.
بنابراین براساس فرمولی که بیان کردیم مقدار ارزش خالص دارایی صندوق X برابراست با:
NAV= (60000000000-4000000000)/200000=280000
در حقیقت ارزش خالص دارایی هر واحد صندوق سرمایه‌گذاری ایکس، 280 هزار تومان است.
البته باید توجه داشته باشید که با سود و زیان شرکت و بالا و پایین رفتن قیمت سهام خریداری شده صندوق، این رقم تغییر خواهد کرد. ناگفته نماند که این فاکتور برای صندوق‌های قابل معامله، شاخص‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم قابل محاسبه است.
NAV صدور چیست؟
NAV صدور هزینه‌ای است که شما برای خرید هر واحد از یک صندوق سرمایه‌گذاری موظف به پرداخت آن هستید. این مبلغ همیشه کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد است. به بیانی دیگر صندوق‌ها به نوعی، هزینه کارمزدهای خرید سهام در معاملات را به آن‌ها اضافه کرده و سپس آن به فروش می‌رسانند.
NAV ابطال چیست؟
NAV ابطال نیز همانند NAV صدور با محاسباتی همراه است. با این تفاوت که در ابطال، مبلغی از ارزش خالص آن به عنوان کارمزد و یا دیگر هزینه‌ها کسر می‌گردد. بنابراین قیمت NAV ابطال از ارزش خالص هر واحد کمتر خواهد بود.
NAV صدور و ابطال و همچنین ارزش خالص دارایی‌ها، عموما در وبسایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل مشاهده است. اما برای بررسی و مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوت با یکدیگر می‌توانید از طریق سایت رسام، داده‌های کاملی از صندوق‌ها از جمله قیمت صدور، ابطال، و دیگر اطلاعات سرمایه‌گذاری صندوق را مشاهده کنید.
برای مثال همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌شود، قیمت صدور هر واحد برای صندوق جسورانه فیروزه، 30 هزار و چهارصدو سی و نه تومان است و NAV آن ۱۵۲,۱۷۰,۴۳۹,۹۶۳ ریال است. این اطلاعات به صورت روزانه بروزرسانی می‌شود.
بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق چیست؟
بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق به پیشنهاد برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، روزهای ابتدایی دوره است. اما از آنجایی که در برخی از صندوق‌ها در صورتی که فاصله بین صدور و ابطال کمتر از سه ماه باشد، جریمه 1 تا 5 درصدی به شما تعلق خواهد گرفت، بنابراین زمان صدور و ابطال با توجه به صندوق مورد نظر متفاوت است.
با این اوصاف بهترین زمان برای صدور، زمانی است که این عدد به حداقل خود می‌رسد، برای مثال بعد از پرداخت سود دوره‌ای!
سخن آخر
همانطور که گفتیم، آشنایی با مفاهیم اساسی در بازارهای مالی، از جمله صدور و ابطال NAV، نحوه ابطال واحد صندوق سرمایه‌گذاری و ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق، از جمله مهمترین مواردی است که باید با آن‌ها آشنا باشید.
اما به خاطر داشته باشید که تنها دانستن این موارد برای بدست آوردن سود پیش‌بینی شده شما از صندوق انتخابی کافی نیست و بهتر است در کنار فاکتورهایی نظیر NAV، به بررسی تحلیل‌های تکنیکال، فاندامنتال و غیره نیز بپردازید.
همچنین دریافتیم که بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق کی است. بازارهای مالی و اصطلاحات بورسی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاید کمی پیچیده به نظر برسند، اما زمانی که وارد این مفاهیم به ظاهر سخت می‌شویم، می‌بینیم آنقدرها هم سخت نبودند. این‌جاست که افرادی که برای محاسبات و بررسی صندوق‌ها زمان کافی صرف می‌کنند سود بیشتری نصیبشان می‌شود.