با گواهی سپرده کالایی آشنا شوید
در مقاله‌های قبلی در مورد ماهیت قراردادهای آتی، پیمان آتی و اوراق اختیار معامله صحبت کردیم. وقت آن رسیده که به یکی دیگر از ابزارهای بازار بورس کالا بپردازیم. ابزاری که به دلیل سهولت در خرید و فروش و پشتوانه کالایی آن، همواره مورد توجه فعالان بازار بوده است. در این مقاله به این سوال می‌پردازیم که گواهی سپرده کالایی چیست و چه ویژگی‌های منحصر بفردی آن را از دیگر ابزارهای بازار بورس کالا متمایز می‌کند.
گواهی سپرده کالایی چیست؟
گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه روی یک کالای مشخص صادر می‌شود. این اوراق نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است. کالای مربوطه را دارایی پایه گواهی سپرده می‌نامند که باید از استانداردهای مخصوص بورس کالا پیروی کند.
مزایای گواهی سپرده کالایی
مزیتی که گواهی سپرده کالایی نسبت به سایر اوراق بهادار دارد، اینست که این اوراق به پشتوانه کالای موجود در انبار صادر می‌شوند. پس می‌توان کالا را به صورت فیزیکی از انبار تحویل گرفت و تا سررسید نگهداری کرد. در ادامه مزیت‌های این اوراق را نسبت به بازار سنتی به تفکیک هر کدام از فعالان بازار بررسی کرده‌ایم.
گواهی سپرده کالایی چه کمکی به معاملات بازار مشتقه می‌کند؟
گواهی سپرده کالایی می‌تواند باعث سهولت معاملات در بازار مشتقه شود. دارندگان موقعیت تعهدی فروش در بازار قراردادهای آتی یا اختیار معامله، در صورتی که تا سررسید قرارداد، اقدام به بستن موقعیت تعهدی خود نکنند، باید کالا را به صورت فیزیکی به خریدار تحویل دهند. اما به کمک گواهی سپرده کالایی، دارنده موقعیت تعهدی فروش، برای تحویل کالا به خریدار، نیاز به تهیه آن از بازار ندارد. بلکه می‌تواند گواهی سپرده کالای مورد معامله را در بازار آتی یا اختیار معامله خریداری کرده و در زمان تحویل، گواهی سپرده کالا را به خریدار تحویل دهد.
تنها باید به این نکته توجه کرد که کالای مورد استفاده دارای گواهی سپرده کالایی باشد. در حال حاضر تنها سکه و چند محصول کشاورزی مشمول گواهی سپرده کالایی هستند.
نحوه تامین مالی از طریق گواهی سپرده کالایی به چه صورت است؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های گواهی سپرده کالایی این است که دارندگان آن می‌توانند با وثیقه قرار دادن این اوراق، از شبکه بانکی تامین مالی کنند یا به زبان ساده‌تر وام دریافت کنند. اعطای تسهیلات به پشتوانه گواهی سپرده کالایی، مطابق دستورالعمل مربوطه با انجام توافقات لازم بین بانک عامل و شرکت‌های کارگزاری بورسی صورت می‌گیرد.
فرآیند وثیقه قرار دادن گواهی سپرده کالایی برای اخذ تسهیلات به شرح زیر است:
سوالات متداول
گواهی سپرده کالا به پشتوانه قبض انبار صادر می شود. این انبار ها باید مورد تایید بورس کالا باشند.
در حال حاضر برای سکه، و محصولات کشاوزی مانند زیره، زعفران، پسته و کشمش گواهی سپرده کالایی صادر می‌شود. به زودی معاملات گواهی سپرده خرما نیز آغاز خواهد شد.
خیر، گواهی سپرده کالا را اتها برای کالاهایی می‌توانید دریافت کنید که بورس کالا مجوز صدور گواهی سپرده را برای آن ها صادر کرده است،
در حال حاضر برای سکه، پسته، زعفران، کشمش و زیره سبز گواهی سپرده کالایی صادر می‌شود. به زودی این معاملات برای خرما هم راه اندازی خواهد شد.
حداقل مبلغ مورد نیاز برابر است با مبلغ خرید یک واحد گواهی سپرده کالایی. با توجه به این که قیمت واحدهای گواهی سپرده برای کالاهای مختلف متفات است، نمی‌توان از یک عدد برای همه کالاها و معاملات استفاده کرد.