بیت کوین (Bitcoin) چیست و چگونه کار می کند؟

دنیای بیت کوین پر از هیجان و حس کنجکاوی و ایجاد فرصت بالقوه برای پیشرفت و افزایش سرمایه است. 10 سال از انتشار نسخه اولیه بیت کوین می گذرد و بسیاری از افرادی که در روزهای اولیه بصورت شانسی بیت کوین خریداری کردند، در حال حاضر تبدیل به میلیاردرهایی در سراسر دنیا شده اند. تمامی این موارد اهمیت آشنایی با رمزارز بیت کوین را برای ما روشن مینماید. پس در این آموزش با وب سایت سیگنال همراه شده تا بیشتر با دنیای بیت کوین آشنا شوید.

معرفی ارز دیجیتال بیت کوین

در دهه های قبلی به این دلیل که اطلاعات دیجیتالی قابلیت کپی برداری و در نتیجه از دست دادن ارزش را داشتند، توسعه دهندگان و دانشمندان علوم کامپیوتری را به این فکر فروبرد که چه می شود اگر داده ها قابلیت کپی برداری نداشته باشند؟ و اینکه داده ها منحصر بفرد باشند و فقط از طریق فرد به فرد مبادله شوند؟ تمامی این سوالات و مشکلات بود که ایده تولید داده های منحصر بفردی که قابلیت کپی برداری ندارند را تحت عنوان “پول دیجیتال” به وجود آورد.

بیت کوین (BTC) در سال 2009 میلادی با ساختاری متن باز منتشر و به عنوان اولین ارز دیجیتال دنیا معرفی شد. بیت کوین ارزی دیجیتال است؛ یعنی برخلاف پول نقد وجود خارجی ندارد و موجودیت آن فقط بصورت الکترونیکی است. هر واحد از Bitcoin منحصر به فرد است و قابلیت کپی یا حذف شدن از شبکه را ندارد.

بیت کوین غیرمتمرکز (Decentralized) است؛ به این معنی که هیچ سازمان سیاسی یا دولتی مانند بانک مرکزی آن را کنترل نمی کند. با این وجود پلتفرم بیت کوین به دور از هرگونه بی نظمی و بی قانونی عمل می کند و روی شبکه ای توزیع شده متشکل از هزاران کامپیوتر از سراسر دنیا (به هریک از این کامپیوترها یک Node یا گره گفته می شود) اجرا می شود.

دارندگان بیت کوین قابلیت انتقال بیت کوین را روی شبکه ای همتا به همتا (Peer To Peer) دارند. این انتقالات توسط تکنولوژی بلاک چین که از آن به عنوان دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger) یاد می شود، ردیابی می شوند. دفتر کل توزیع شده مانند دفتر کل در حسابداری است که کلیه حساب ها در آن ثبت می شود.

دفتر کل توزیع شده تمامی تراکنش های انجام شده بیت کوین را در خود نگه می دارد. هر بلاک روی بلاک چین از ساختاری رمزنگاری شده بصورت درختی تبعیت می کند. این ساختار می تواند در امر شناسایی و جلوگیری از کلاه برداری یا فایل های مخرب کمک کند. اگر یکی از فایل ها روی این ساختار خراب یا جعلی باشد، بلاک چین از آسیب رسانی آن فایل به دفتر کل جلوگیری می کند.

به جای اتکا به دولت و بانک مرکزی برای چاپ پول، برنامه نویسی تکنولوژی بلاک چین به گونه ای است که مشخص می کند بیت کوین ها در چه زمانی و به چه تعدادی تولید شده اند. ردیابی می کند که بیت کوین ها کجا هستند و صحت تراکنش ها را نیز تضمین می کند.

در حال حاضر 17 میلیون واحد BTC استخراج شده و در گردش است که هیچ سازمان یا نهاد دولتی میزان عرضه آن را کنترل نمی کند. پیش از این گفته شده بود که بطور کلی فقط 21 میلیون واحد بیت کوین وجود دارد، که هنوز 4 میلیون آن استخراج نشده است. اما از آن جا که بیت کوین بصورت نامحدود قابلیت تقسیم پذیری دارد (به این معنی که کاربران حتی می توانند مقدار 0.00000001 بیت کوین را مبادله کنند)، محدودیت عرضه 21 میلیونی آن نمی تواند برای کاربران نگران کننده باشد و ایجاد محدودیت نماید.

بسیاری بر این عقیده اند که بیت کوین برای مبارزه با تورم و جلوگیری از استفاده دولت ها از تورم به عنوان ابزاری برای جمع آوری سرمایه به وجود آمده است. بسیاری از مردم بیت کوین را بدلیل اینکه باعث کاهش قدرت سیاستمداران در زمینه چاپ پول شده است، ستایش می کنند. در واقع پشتوانه بیت کوین برخلاف پول نقد مردم هستند نه دولت. و میزان علاقه و استفاده مردم از بیت کوین است که باعث افزایش قدرت بازار این ارز دیجیتال می شود.

تاریخچه بیت کوین

سال 2007 – در این سال مفهوم اولیه Bitcoin به وجود آمد، گفته می شد که شروع کننده آن فردی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) است، بسیاری بر این عقیده بودند، که احتمالا این نامی مستعار برای بیش از یک فرد و یک گروه است.

آگوست سال 2008 – ثبت اختراعی مبنی بر ساخت برنامه ای رمزنگاری شده توسط سه نفر که ادعا می کردند هیچ ربطی به بیت‌کوین ندارند، ایجاد شد. این سه شخص نیل کین (Neal Kin)، ولادمیر اوکس من (Vladimir Oksman) و چارلز بری (Charles Bry) بودند. در همان ماه این سه نفر بصورت ناشناس دامنه ای با عنوان bitcoin.org خریداری و ثبت کردند. 

اکتبر سال 2008 – درست دو ماه پس از ثبت این دامنه، مقاله ای تحت عنوان “بیت‌کوین، سیستم پولی الکترونیکی همتا به همتا” که عنوان شده بود توسط ساتوشی ناکاموتو نوشته شده است، منتشر شد.

نوامبر 2008 – یک ماه پس از انتشار مقاله سفید مذکور (وایت پیپر)، پروژه Bitcoin روی وب سایتی مشارکت اجتماعی با عنوان SourceForge ثبت شد، که تمرکز آن روی توسعه و گسترش نرم افزاری متن باز بود.

ژانویه 2009 – در این تاریخ اولین بلاک با عنوان جنسیس (Genesis) استخراج شد که این عمل باعث شد اولین نسخه Bitcoin منتشر شود. در این هنگام اولین تراکنش بیت‌کوین در بلاک شماره 170 بین ساتوشی و فردی به نام هال فینی (Hal Finney) انجام شد.

اکتبر 2009 – نرخ تبدیل بیت‌کوین به دلار محاسبه و ا دلار به ازای هر 1,309.03 واحد بیت‌کوین اعلام شد.

دسامبر 2009 – نسخه 0.2 بیت‌کوین منتشر شد.

فوریه 2010 – اولین صرافی ارز دیجیتال با نام بیت کوین مارکت (Bitcoin Market) تاسیس شد. برنامه رمزنگاری شده ای که در سال 2008 توسط نیل کین، ولادمیر اوکس من و چارلز بری اختراع آن ثبت شده بود، منتشر شد.

می 2010 – اولین تراکنش با بیت‌کوین در دنیای واقعی برای خرید 2 عدد پیتزا به مبلغ 10,000 بیت‌کوین توسط برنامه نویسی به نام لازلو هاینز (Laszlo Hanyecz) در فلوریدا انجام شد.

جولای 2010 – نسخه 0.3 بیت‌کوین منتشر شد. همزمان با انتشار این نسخه کاربران زیادی به بیت‌کوین روی آوردند. ارزش Bitcoin در پنج روز به ده برابر افزایش پیدا کرد و از 0.008 دلار به 0.08 دلار رسید. صرافی ارز دیجیتال MtGox تاسیس شد. ایده ساخت اولین سخت افزار استخراج بیت‌کوین به نام OpenCL معرفی شد.

سپتامبر 2010 – اولین پاداش برای استخراج بلاک شماره 79764 داده شد. اولین استخر استخراج بیت‌کوین اولین بلاک خود را استخراج کرد.

اکتبر 2010 – اولین نسخه سخت افزار استخراج OpenCL بصورت عمومی ارائه شد. ارزش بیت‌کوین افزایش پیدا کرد و به 0.06 دلار رسید.

نوامبر 2010 – سرمایه در گردش بیت‌کوین به 1 میلیون دلار رسید.

دسامبر 2010 – اولین تراکنش موبایلی بیت‌کوین انجام شد، و طی این تراکنش 0.42 بیت‌کوین منتقل شد.

ژانویه 2011 – بزرگ ترین معامله بیت‌کوین تا کنون به ارزش 12 بیت‌کوین انجام شد. با به وجود آمدن بلاک شماره 105000، تعداد 5.25 میلیون بیت‌کوین استخراج شد که در واقع بیش از 25% از کل عرضه می باشد.

فوریه 2011 – ارزش بیت‌کوین در تاریخ 9 فوریه سال 2011 با دلار برابر شد و به 1 دلار رسید. اولین اتومبیل توسط کاربری استرالیایی در ازای معاوضه با 3000 واحد بیت‌کوین به فروش گذاشته شد. صرافی های بیت‌کوین در کشورهای مختلف کار خود را آغار نمودند.

آوریل 2011 – ارزش یک واحد بیت‌کوین بیشتر از یک واحد یورو و پوند شد.

زوئن 2011 – قیمت هر واحد بیت‌کوین به 10 دلار رسید. یکی از بزرگ ترین سرقت های بیت‌کوین اتفاق افتاد و 25000 واحد بیت‌کوین از کیف پول فردی سرقت شد.

آگوست 2011 – اولین کنفرانس بین المللی بیت‌کوین در شهر نیویورک اجرا شد.

فوریه 2012 – مجله بیت‌کوین با مقالاتی در رابطه با بیت‌کوین و ارز دیجیتال کار خود را آغاز نمود.

ژوئن 2012 – بلاک شماره 181919 با 1322 تراکنش به عنوان بزرگ ترین بلاک تا به امروز ایجاد شد.

سپتامبر 2012 – بنیاد بیت‌کوین متشکل از تیمی توسعه دهنده کار خود را آغاز نمود.

ژانویه 2013 – بیت پی (BitPay)، شرکت پرداخت مبتنی بر بیت‌کوین، اعلام نمود بیش از 10,000 تراکنش بیت‌کوین توسط کاربرانش انجام شده است.

مارس 2013 – ارزش بیت‌کوین به 74.90 دلار رسید و سرمایه در گردش بیت‌کوین به بیش از 1 میلیارد دلار رسید.

آوریل 2013 – ارزش Bitcoin در صرافی ها به بیش از 100 دلار رسید. در همین ماه قیمت بیت‌کوین رشد قابل توجهی داشت و به 266 دلار رسید.

می 2013 – Coindesk یکی از منابع معتبر خبری بیت‌کوین کار خود را آغاز نمود. از اولین خودپرداز بیت‌کوین در کالیفرنیا بصورت عمومی پرده برداری شد.

آگوست 2013 – بیت‌کوین در کشور آلمان به عنوان پولی شخصی به رسمیت شناخته شد.

نوامبر 2013 – قیمت بیت‌کوین به بیش از 1000 دلار رسید.

فوریه سال 2014 – صرافی MtGox یکی از بزرگ ترین صرافی های ارز دیجیتال دنیا هک شد و طبق گزارشات 744,000 بیت‌کوین از آن به سرقت رفت.

دسامبر 2014 – ماکروسافت برای خرید بازی های کامپیوتری و نرم افزارهای تحت ویندوز خود شروع به پذیرش بیت‌کوین نمود.

سال 2015 – شرکت های زیادی شروع به استفاده از بیت‌کوین و استفاده از آن برای انجام داد و ستدهای خود کردند. تخمین زده شد بیش از 160000 کسب و کار و تجارت مختلف در معاملات خود از بیت‌کوین استفاده می کنند.

دسامبر سال 2015 – مقاله ای در یک مجله منتشر شد که در آن ادعا میشد فردی استرالیایی به نام کریگ اس رایت (Dr. Craig S. Wright) خالق بیت‌کوین یا همان ساتوشی ناکاموتو است.

آگوست سال 2016 – صرافی بیت فینکس (Bitfinex) یکی از بزرگ ترین صرافی های ارز دیجیتال هک شد و 120,000 بیت‌کوین به سرقت رفت.

سپتامبر 2016 – تعداد دستگاه های خودپرداز بیت‌کوین به 771 عدد در سراسر دنیا رسید.

آگوست 2017 – بیت‌کوین به دو قسمت تقسیم شد، یکی همان بیت‌کوین اصلی و دیگری هارد فورکی با نام بیت‌کوین کش (BCH) که سعی در پوشش ضعف های بیت‌کوین داشت.

دسامبر 2017 – بیت‌کوین به بالاترین قیمت خود تا به امروز و بیش از 19000 دلار رسید.

ژانویه 2018 – 16800000 بیت‌کوین استخراج شد و از کل BTC های موجود تنها 20 درصد باقی ماند.

اکتبر 2018 – در دهمین سالگرد بیت‌کوین ارزش آن در سطح 6300 دلار به ازای هر واحد قرار داشت.

سال 2019 – در حال حاضر بصورت روز افزون سرمایه گذاری در بیت‌کوین در حال افزایش است، و افراد و کسب و کارهای جدیدی روی به استفاده از این ارز دیجیتال آورده اند.

چه کسی Bitcoin را اختراع کرد؟

اما بسیاری بر این عقیده اند که این نام در واقع نامی مستعار برای گروهی علاقمند به حوزه کامپیوتر و رمزنگاری (Cryptography) است که در سراسر آمریکا و اروپا پراکنده شده اند. با این وجود که او یا گروه پشت این نام ناشناس باقی مانده اند، اما این امر نتوانسته مانعی برای محبوبیت روز افزون بیت کوین بین افراد، شرکت ها و حتی دولت ها در سراسر دنیا بشود.

بیت کوین چگونه کار می کند؟

یکی از ویژگی های بارز بیت کوین فرایند دقیق اعتبارسنجی آن است که تا حد زیادی احتمال هرگونه کلاه برداری و تقلب را از بین می برد.

از آن جا که Bitcoin سیستمی غیرمتمرکز است، استخراج کنندگان (Miners) دائماً بلاک چین را تایید و بروزرسانی می کنند. پس از اینکه تعدادی مشخص از تراکنش ها تایید شدند، بلاک دیگری به بلاک چین اضافه می شود و این زنجیره به عملیات خود ادامه می دهد.

تصاویر زیر مثالی از انجام یک تراکنش ساده در شبکه Bitcoin را نشان می دهند:

استخراج بیت کوین (Bitcoin Mining) چیست؟

به جای استفاده از سروری مرکزی برای تایید تمامی تراکنش ها، لزوما هر فرد روی شبکه که به این افراد استخراج گر گفته می شود باید تراکنش های دیگر افراد را تایید کند.

بگذارید ساده تر بیان کنیم، استخراج گران باید مسائل پیچیده ریاضی را حل کنند و هرکدام از آن ها که زودتر این کار را بکند بلاک مربوطه به تراکنش را تایید کرده و به دفتر کل اضافه می کند. محاسبات براساس الگوریتم گواهی اثبات کار (POW) عمل می کند. در واقع حل کنندگان این مسائل افراد عادی نیستند که با کامپیوتر یا روی کاغذ این مسائل را حل بکنند، بلکه منظور سخت افزارهایی است که عملیات استخراج بیت کوین را انجام می دهند و در ازای آن بیت کوین به عنوان پاداش دریافت می کنند. با توجه به کد نوشته شده برای بیت کوین این پاداش هر چهار سال یکبار نصف می شود که در حال حاضر این پاداش BTC 12.5 به ازای هر بلاک تایید شده است.

استخراج بیت کوین امری بسیار پیچیده است، متداولترین روش استفاده از اسیک (ASIC) یا همان “Application-Specific Integrated Circuits” است که در واقع سخت افزاری قدرتمند مانند پردازشگر مرکزی (CPU) کامپیوتر می باشد.

عملیات استخراخ بیت کوین مستلزم تلاش و صرف انرژی زیادی است و بازار رقابتی آن عرصه را برای ورود افراد جدید و کسب سود این افراد تنگ کرده است. در واقع یک استخراج گر جدید نه تنها نیاز به سخت افزاری برای انجام محاسبات و دانش استفاده از آن را دارد، بلکه برای تامین بودجه این عملیات به مقدار زیادی سرمایه نیز احتیاج خواهد داشت.

مزایا و معایب استفاده از بیت کوین

مزایا

1. غیرمتمرکز است و پشتوانه آن مردم هستند نه دولت، پس قدرت را به مردم باز میگرداند
2. آزادی در انجام مبادلات برون مرزی برای افراد بطوری که می شود میلیون ها دلار را توسط بیت کوین به خارج از مرزها در هر زمانی منتقل کرد
3. امنیت بالای ساختار بلاک چین
4. هزینه های معاملاتی بسیار پایین

معایب

1. احتمال هک صرافی های بیت کوین
2. میزان نقدشوندگی
3. نوسانات قیمت
4. کم بودن شرکت هایی که بیت کوین را در کسب و کار خود به کار گرفته اند؛ هرچند هر روز به تعداد شرکت هایی که از این ارز دیجیتال پشتیبانی می کنند، افزوده می شود

قیمت بیت کوین در سال های اخیر

زمانی که بیت کوین در سال 2009 ظهور کرد، استفاده کنندگان اولیه آن برنامه نویسان و افراد فنی بودند. محبوبیت بیت کوین در طول زمان نشان دهنده این است که بسیاری از معایب آن با گذشت زمان و تدوین استانداردهای لازم از بین رفته اند.

با توجه به نمودار قیمت بیت کوین در وب سایت CoinDesk، همواره با افزایش تقاضا قیمت بیت کوین نیز افزایش یافته است. همچنین با آشنایی بیشتر مردم در رابطه با بیت کوین و کاربردهای آن خریداران بیشتری وارد بازار شده اند و باعث شده اند قیمت بیت کوین نیز به تبع آن افزایش یابد.

با استناد به نمودار گوگل ترندز (Google Trends)، بدون شک محبوبیت واژه “Bitcoin” اولین مزیت و برتری این ارز دیجیتال نسبت به سایرین محسوب می شود. با جذب تعداد بسیار زیادی از کاربران و استفاده کنندگان، بیت کوین شبکه ای ایجاد کرده که روز به روز در حال رشد و جذب کاربران بیشتری است. و این امر آن را تبدیل به محبوب ترین رمزارز با بیشترین سرمایه در گردش در بازار ارز دیجیتال نموده است.

روش ذخیره سازی بیت کوین

به منظور ذخیره سازی بیت کوین باید از کیف پول دیجیتال استفاده کرد. در حقیقت کیف پول دیجیتال به مانند یک اینترنت بانک عمل میکند با این تفاوت که پای هیچ بانک و یا نهاد واسطه ای در میان نیست و شما به صورت مستقل امکان مدیریت دارایی های خود، دریافت، ارسال و ذخیره سازی آنها را دارید.

انواع مختلف کیف پول برای ارزهای دیجیتال وجود دارد که هر کدام شیوه ای خاص برای ذخیره کلید خصوصی و نیز نحوه دسترسی کاربر ارائه میدهد. در ادامه انواع مختلف کیف پول ارزهای دیجیتال را بررسی خواهیم نمود:

کیف پول تحت وب

در این نوع از کیف پول معمولا کلید خصوصی کاربر در سرور مرکزی سایت نگهدای میشود و برای دسترسی به کیف پول باید آدرس URL آن را در مرورگرتان وارد نمایید. در اغلب موارد این نوع کیف پول دارای نوعی سیستم حساب کاربری برای ورود به کیف پول است. به عنوان مثالی در این مورد، کیف پول هایی که در سیستم صرافی های ارز دیجیتال استفاده میشود، نوعی کیف پول مبتنی بر وب محسوب میشوند. با وجود اینکه کیف پول تحت وب از رایج ترین انواع کیف پول ارزهای دیجیتال محسوب میشود، اما استفاده از آن خیلی توصیه نمیشود چرا که کاربر تقریبا هیچ کنترلی بر امنیت کیف پول خود ندارد و از طریق یک واسطه به دارایی های خود دسترسی خواهد داشت.

کیف پول دسکتاپ

این نوع از کیف پول به صورت یک نرم افزار در کامپیوتر شخصی شما دانلود میشود و با سیستم عامل های مختلف همانند ویندوز، مک، لینوکس و …. سازگار است. در این حالت کلید خصوصی در حافظه کامپیوتر شما ذخیره میشود و امنیت آن به خود شما بستگی دارد. در صورت هک و یا ویروسی شدن کامپیوتر، امنیت کیف پول دسکتاپ به خطر می افتد. از انواع مختلف کیف پولهای دستکتاپ میتوان به کیف پولهای Exodus، Atomic، Electrum، Jaxx و … اشاره کرد.

کیف پول موبایل

این کیف پول بسیار شبیه به کیف پول دسکتاپ هست با این تفاوت که نرم افزار کیف پول در گوشی موبایل شما دنلود و نصب میشود. در کیف پولهای موبایلی امکان خرج کردن دارایی های دیجیتال از طریق اسکن کردن QR Code وجود دارد و به همین دلیل گزینه خوبی برای خرید از یک فروشگاه فیزیکی است که امکان پرداخت با ارز دیجیتال در آن وجود دارد. Coinomi و Mycelium نمونه‌های موفقی از کیف پول موبایل هستند.

کیف پول کاغذی

در کیف پول کاغذی کلید عمومی و خصوصی شما در یک تکه کاغذ چاپ میشود و از آنجایی که کلیدهای شما به هیچ سروری وصل نیستند از امنیت نسبتا بالایی برخودارند. هنگامی که لازم است وجوه را انتقال دهید میتوانید کلیدها را در یک کیف پول اینترنتی یا نرم افزاری وارد نموده و یا تنها کد کیو آر (QR Code) چاپ شده بر روی کاغذ را اسکن کنید.

کیف پول سخت افزاری

هارد والت یا همان کیف پول سخت افزاری در واقع ساختاری همانند فلش دارد که به کاربران اجازه می دهد کلیدهای رمزنگاری شده خود را بصورت آفلاین در آن ذخیره کنند. کلید رمزگذاری شده هر شخص منحصر بفرد و روی کیف پول آن شخص است و هک کردن آن کاری غیرممکن است؛ مگر اینکه کسی کیف پول سخت افزاریتان را از شما سرقت کند.

کیف پول های سخت افزاری بسیار امن هستند، به طوری که داستان های زیادی مبنی بر گم کردن این کیف پول ها که پر از ارز دیجیتال بوده توسط افراد نقل می شود و آنها نتوانسته اند هزاران و یا حتی میلیون ها بیت کوین خود را پس از آن بازیابی کنند. (بدین معنی که به هیچ وجه قابل هک نیستند) از انواع کیف پول های سخت افزاری میتوان به ترزور (Trezor) و لجر نانو اس (Ledger Nano S) اشاره کرد.

نتیجه نهایی

با اینکه Bitcoin ارزدیجیتالی رو به رشد است اما توانسته کاربران زیادی را جذب کند و رشد قابل توجهی در سال های اخیر داشته است. شبکه Bitcoin با افزایش آگاهی مردم از مزایا و توانایی های بالقوه آن هر روز در حال گسترش است.

به عنوان پرچم دار بازار ارز دیجیتال، بیت کوین در واقع دروازه ای برای ورود به دنیای ارز دیجیتال و استفاده از امکانات و مزایای خارق العاده آن است. در واقع بیت کوین در حال خلق آینده ای است که بسیار متفاوت با دنیای مبتنی بر پول نقد امروز می باشد، پس برای مواجهه با این آینده باید خودتان را با مطالعه و یادگیری بیشتر در رابطه با بازار ارز دیجیتال آماده کنید.