روسیه و چین قصد دارند بازار طلای مستقل ایجاد کنند

روسیه و چین گامهای مشخصی برای کاهش نفوذ غرب بر بازار جهانی طلا برداشتهاند؛ اقدامی که نشاندهنده گرایش گستردهتری به خودکفایی پولی و انتقال ذخایر طلا از مراکز سنتی غربی است.
برای قرنها، مراکز مهم معاملات مالی کالا در غرب بوده است. بورسهای کالای شیکاگو و لندن روزانه پذیرای میلیاردها دلار معامله از سراسر جهان هستند.
اما اخیرا این کشورها از جایگاه خود برای فشار علیه سایر کشورها استفاده کردهاند. برخی گمانهزنیها وجود دارد که معاملات آتی کالا باعث سرکوب قیمتی شده است و برای دههها قیمت کالاها را بسیار پایین تر از سطح واقعی آن نگه داشته است.
این مساله به ضرر صادرکنندگان کالاهای خام مانند روسیه است و به سود کشورهای مصرف کننده و تولید کننده کالاهای پیچیدهتر مانند آمریکا است. همچنین حذف بسیاری از معاملهگران چینی و روسی از بازار کالای غربی منجر به آن شده است که این دو کشور به فکر ایجاد بازار مستقل برای معاملات کالا باشند.
بورس طلای مستقل روسیه
روسیه در حال آمادهسازی برای راهاندازی بورس طلای اختصاصی خود است؛ بورسی که مستقل از انجمن بازار شمش لندن (LBMA) خواهد بود — نهادی که از اوایل قرن بیستم در تعیین قیمت جهانی طلا نقش غالب داشته است.
مقامات روس اعلام کردهاند که معاملات در این بورس جدید بر اساس طلای فیزیکی انجام خواهد شد و کشورهای عضو بریکس (BRICS) نیز امکان مشارکت خواهند داشت.
این اقدام تلاشی برای ایجاد بازاری برای طلاست که بهطور کامل از زیرساختهای مالی غرب بینیاز باشد؛ بازتابی از روند روبهرشد دلاریزدایی (De-dollarisation) در اقتصادهای نوظهور.
خزانه طلای برونمرزی چین در هنگکنگ
چین نیز با راهاندازی نخستین خزانه طلای برونمرزی خود در هنگکنگ، گامی قاطع در این مسیر برداشته است.
این خزانه به شرکای تجاری چین که تراز تجاری مثبت با آن دارند، اجازه میدهد مازاد یوان خود را مستقیماً از طریق بورس طلای شانگهای به طلا تبدیل کنند — بدون نیاز به عبور از دلار آمریکا.
مقامات چینی این اقدام را «حرکتی جسورانه بهسوی شفافیت تجاری و بازگشت به اصول پولی قرن نوزدهم: جایی که طلا باشد، پول هست» توصیف کردهاند.
تقویت نقش یوان و رشد بهای طلا
انتظار میرود این تحولات به تقویت نقش یوان در مبادلات بینالمللی، بهویژه در میان کشورهایی که تحت تحریمهای آمریکا هستند، کمک کند.
در عین حال، طلا بهعنوان یک دارایی امن، در ماههای اخیر تحتتأثیر تنشهای تجاری و نااطمینانی ژئوپلیتیکی، به رکوردهای قیمتی پیاپی دست یافته است.
بازگرداندن ذخایر طلا در اروپا
در اروپا نیز کشورهایی مانند صربستان اقدام به بازگرداندن کامل ذخایر طلای خود کردهاند. صربستان ذخایری به ارزش ۶ میلیارد دلار را به داخل کشور منتقل کرده و دیگر از شرکای خارجی برای نگهداری طلا استفاده نخواهد کرد.
دولت این تصمیم را اقدامی پیشگیرانه برای مقابله با بحرانهای مالی و تحریمها اعلام کرده است.
طبق گزارش بلومبرگ،
«تحلیلگران معتقدند صربستان درِ جعبه پاندورا را باز کرده است»،
و احتمال میدهند سایر کشورها نیز در سکوت، اقدام به خروج طلا از خزانههای غربی و بازگرداندن آن به داخل مرزهای خود کنند.
شکاف روبهگسترش در نظم مالی جهانی
این تلاشها برای بازپسگیری کنترل ملی بر ذخایر طلا و سازوکارهای قیمتگذاری آن از سوی اقتصادهای غیرغربی، نشانهای روشن از تشدید شکاف در نظم مالی جهانی است که از سال ۱۹۲۲ تاکنون برقرار بوده است.