رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳
مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود، رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد؛ گزارشی که تصویری رسمی از وضعیت تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در بخش‌های مختلف اقتصاد ارائه می‌دهد. این گزارش شامل داده‌های فصلی، به‌ویژه زمستان ۱۴۰۳ نیز هست و نمای کلی اقتصاد ایران در سال گذشته را روشن‌تر می‌کند.
رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت چقدر بود؟
بر اساس گزارش مرکز آمار، رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ با نفت معادل ۳ درصد و بدون نفت برابر با ۲.۱ درصد برآورد شده است. این ارقام بر مبنای قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰ و از منظر عرضه اقتصاد محاسبه شده‌اند.
- تولید ناخالص داخلی با نفت: حدود ۱۰ هزار و ۲۶ هزار میلیارد تومان
- تولید ناخالص داخلی بدون نفت: حدود ۷ هزار و ۶۱۴ هزار میلیارد تومان
تحلیل رشد اقتصادی فصل زمستان ۱۴۰۳
در فصل زمستان، رشد اقتصادی به روش ارزش‌افزوده برابر با ۲.۹ درصد بوده که نسبت به فصل پاییز رشد بیشتری داشته است. همچنین رشد غیرنفتی در این فصل ۱.۸ درصد اعلام شده است.
در میان بخش‌های مختلف اقتصاد:
- رشد بخش کشاورزی: ۲.۵ درصد (نسبت به پاییز کاهش یافته)
- رشد بخش صنایع و معادن: ۲.۷ درصد (افزایش نسبت به پاییز)
- بیشترین افت: توزیع گاز با کاهش منفی ۲۰.۸ درصد
تحلیل رشد اقتصادی به روش هزینه‌ای
مرکز آمار رشد اقتصادی از دیدگاه تقاضا یا همان روش هزینه‌ای را نیز بررسی کرده است. در فصل زمستان، این شاخص به ۲.۵ درصد رسیده که نسبت به پاییز (۱.۶ درصد) رشد داشته است.
نکته قابل‌توجه این است که:
- هزینه‌های دولتی سهم اصلی در رشد داشته‌اند
- هزینه‌های مصرفی خانوارها با رشد منفی ۰.۲ درصد، کاهش تقاضای مردمی را نشان می‌دهد
بررسی رشد اقتصادی کل سال ۱۴۰۳
در مجموع، رشد اقتصادی کل کشور در سال ۱۴۰۳ با کاهش نسبت به سال ۱۴۰۲ همراه بوده است:
| شاخص | سال ۱۴۰۲ | سال ۱۴۰۳ |
|---|---|---|
| رشد اقتصادی با نفت | ۴.۶٪ | ۳٪ |
| رشد اقتصادی بدون نفت | ۲.۲٪ | ۲.۱٪ |
رشد بخش نفت با کاهش چشمگیر از ۱۴.۳ درصد به ۶.۲ درصد رسیده است، در حالی که رشد بخش کشاورزی پس از چند سال عملکرد منفی، به ۳.۲ درصد صعود کرده است.
نقش دولت در رشد اقتصادی ۱۴۰۳
از منظر هزینه‌ای، رشد اقتصادی سال ۱۴۰۳ برابر با ۳.۲ درصد بوده است. با این حال، سهم عمده این رشد از محل مخارج دولتی ثابت تأمین شده و تقاضای خانوار تقریباً رشد صفر را تجربه کرده است. این موضوع از ضعف در رشد مصرف داخلی و کاهش قدرت خرید مردم خبر می‌دهد.
جمع‌بندی
گزارش رسمی مرکز آمار نشان می‌دهد که اگرچه اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ رشد کرده، اما این رشد بیشتر وابسته به دولت بوده و رشد مصرف خانوارها همچنان در رکود است. از سوی دیگر، کاهش قابل‌توجه در رشد بخش نفت و افزایش نسبی در بخش کشاورزی از تحولات مهم این سال به شمار می‌روند.