نشریه آمریکایی: فعالیت‌های ساختمانی و حفاری در فردو پس از بمباران آمریکا شدت گرفته است
به گزارش نشریه نیوزویک، تصاویر ماهواره‌ای جدید که روز جمعه ثبت شده‌اند، افزایش چشمگیر فعالیت‌های ساختمانی و حفاری در تأسیسات هسته‌ای فردو ایران را نشان می‌دهد. این تحولات تنها چند روز پس از آن رخ می‌دهد که بمب‌افکن‌های رادارگریز B-2 آمریکا، بمب‌های سنگرشکن MOP را بر این سایت زیرزمینی فرو ریختند.
این تصاویر که توسط شرکت Maxar Technologies تهیه شده‌اند، حضور ماشین‌آلات سنگین، انجام عملیات خاک‌برداری گسترده، و نشانه‌هایی از مسدودسازی عمدی ورودی تونل‌ها پیش از حملات هوایی را به تصویر کشیده‌اند.
تأسیسات فردو که در عمق کوهی در حدود ۹۵ کیلومتری جنوب تهران قرار دارد، یکی از سه سایت هسته‌ای ایران بود که در عملیات شبانه «چکش نیمه‌شب» (Operation Midnight Hammer) هدف قرار گرفت. تصاویر جدید، نشانه‌هایی از حرکت تازه خاک، ایجاد مسیرهای دسترسی جدید و مجموعه‌ای از گودال‌های انفجاری، به‌ویژه در نزدیکی ورودی تونل‌ها را آشکار می‌کنند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
با وجود اینکه ارزیابی‌های اولیه ایالات متحده، میزان آسیب وارده به تأسیسات را «بسیار شدید» توصیف کرده بود، اما تصاویر ماهواره‌ای جدید نشان می‌دهد که ایران ممکن است پیش از حمله، اقداماتی برای حفاظت از بخش‌های حساس انجام داده باشد.
رسانه‌های دولتی ایران گزارش داده‌اند که تأسیسات هسته‌ای پیش از حمله تخلیه شده و اورانیوم غنی‌شده به مکان امنی منتقل شده است.
ناظران بین‌المللی پیش‌تر نسبت به تولید اورانیوم با غنای بالا در فردو ابراز نگرانی کرده بودند، اما همچنان مشخص نیست چه میزان از آن در زمان بمباران، در محل باقی مانده بود. تحلیلگران معتقدند مسدودسازی ورودی تونل‌ها با خاک، می‌توانسته برای محافظت از دارایی‌های زیرزمینی یا جلوگیری از ارزیابی‌های پساحمله انجام شده باشد.
جزئیات قابل مشاهده در تصاویر جدید
در تصاویر جدید، تجهیزات سنگین خاک‌برداری در نزدیکی مجموعه تونل‌های شمالی دیده می‌شوند. بولدوزرها در حال جابه‌جایی خاک اطراف یکی از گودال‌ها هستند و مسیرهای دسترسی جدیدی نیز مشاهده شده است.
- تصاویر ۱۹ و ۲۰ ژوئن (پیش از حمله) نیز نشان می‌دادند چندین بولدوزر و کامیون در نزدیکی ورودی تونل‌ها مستقر شده‌اند، که اکنون تحلیلگران آن را بخشی از اقدامات هماهنگ‌شده برای مسدودسازی یا تقویت ورودی‌ها می‌دانند.
- ورودی‌ها به‌نظر می‌رسد با خاک پر شده‌اند و آثار انفجار بمب‌های سنگرشکن در مکان‌های مختلف قابل مشاهده است.
اظهارات مقامات آمریکایی در مورد حمله به ایران
سناتور مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه با برنامه Meet the Press شبکه NBC گفت:
«اطلاعات موجود نشان می‌دهد مقدار زیادی از اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی در عمق سایت فردو ذخیره شده بوده، اما نمی‌توان با اطمینان گفت که همه آن همچنان در آنجا باقی مانده است. ما باید فرض کنیم که هنوز هم آنجا بوده است.»
در همین حال، پنتاگون اعلام کرده در حال بررسی اثربخشی عملیات است. پیت هگزث، وزیر دفاع آمریکا گفت:
«ارزیابی اولیه ما این است که تمامی مهمات هدایت‌شونده دقیق ما به هدف برخورد کرده و اثر دلخواه را ایجاد کرده‌اند. به‌ویژه در مورد فردو، که هدف اصلی بود، باور داریم که توانمندی‌های آنجا را منهدم کرده‌ایم.»
وضعیت فعلی و گام‌های بعدی
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) هفته جاری اعلام کرد باور دارد سانتریفیوژهای تأسیسات فردو دیگر عملیاتی نیستند، هرچند کارشناسان تأکید دارند تنها بازرسی میدانی یا اطلاعات بیشتر می‌تواند میزان واقعی آسیب را روشن کند.
در حال حاضر، تصاویر جدید نشان‌دهنده تلاش ایران برای پنهان‌سازی یا بازسازی سایت فردو هستند.