کارمزد صندوق های سرمایه گذاری چقدر است؟

صندوق های سرمایه گذاری برای انجام مهمترین وظیفه خود، یعنی مدیریت سرمایه هایی که به آن ها سپرده شده، باید از ابزارهای تخصصی و مهارت مدیران و کارشناسان حرفه‌ای استفاده کنند. این تخصص و مهارت همراه با ابزارهای تخصصی که در این فرآیند مورد استفاده قرار می‌گیرد، هزینه‌هایی دارد که سرمایه‌گذاران صندوق آن‌را پرداخت می‌کنند. در این شرایط برای شروع سرمایه گذاری در صندوق ها، شناخت هزینه ها،کارمزد صندوق سرمایه گذاری و بررسی کارمزد صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری اهمیت زیادی پیدا می‌کند.

در این مطلب با این موضوعات آشنا خواهید شد:

• منظور از کارمزد و هزینه های صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
• کارمزد صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چقدر است؟
  • کارمزد معامله صندوق های  ETF سهامی
  • کارمزد معامله صندوق های  ETF مختلط
  • کارمزد معامله صندوق های  ETF درآمد ثابت
• کارمزد صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری چطور محاسبه می شود؟

کارمزد و هزینه های صندوق های سرمایه گذاری چیست؟

هزینه های سرمایه گذاری در صندوق‌ها به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود. بخش اول از محل درآمدهای صندوق تامین می شود و مستقیما روی ارزش دارایی های صندوق تاثیر می‌گذارد. این بخش از هزینه‌ها معمولا شامل مواردی از قبیل هزینه برگزاری مجامع سالیانه، کارمزد مدیر صندوق و … می‌شود. جدول زیر نمونه‌ای از این هزینه‌ها را برای یکی از صندوق‌ها نمایش می دهد.

بخش دوم از هزینه‌های سرمایه‌گذاری در  صندوق که معمولا آن را به عنوان کارمزد صندوق سرمایه گذاری میشناسیم، مستقیما توسط سرمایه‌گذارها تامین می‌شود. در ادامه به معرفی کامل کارمزد صندوق سرمایه گذاری و تفاوت های کارمزد معاملات و کارمزد سرمایه گذاری در انواع صندوق ها می پردازیم.

کارمزد صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چقدر است؟

صندوق ها بر اساس روش معامله، به دو دسته صندوق های قابل معامله (ETF) و صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می شوند. در صندوق های ETF با توجه به اینکه در جریان معاملات تنها مالکیت واحدهای صندوق تغییر می‌کند و این واحد صادر یا ابطال نمی شوند، عملا کارمزد صدور و ابطال وجود ندارد. در نتیجه برای خرید و فروش و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF فقط کارمزد معاملات وجود دارد. این کارمزد که به عنوان هزینه انجام معامله از طرفین دریافت می شود بر اساس نوع صندوق از نظر سهامی، مختلط یا درآمد ثابت بودن تعیین می شود.

• کارمزد معامله صندوق های  ETF سهامی

کارمزد معاملات صندوق های قابل معامله سهامی بر اساس جدول زیر محاسبه می شود:

به عنوان نمونه در صورتی که قصد داشته باشید مبلغ 10 میلیون تومان در یک صندوق ETF  سهامی سرمایه گذاری کنید، کارمزد خرید صندوق معادل 0.00116 از ارزش معامله یعنی 11600 تومان خواهد بود. در صورت تمایل به فروش همین تعداد واحد صندوق، کارمزد فروش شما به اندازه 0.0011875 از ارزش معامله، مساوی 11875 تومان است.

• کارمزد معامله صندوق های  ETF مختلط

کارمزد معاملات صندوق های قابل معامله مختلط بر اساس جدول زیر محاسبه می شود.

برای این نوع از صندوق ها در صورتی که قصد داشته باشید مبلغ 10 میلیون تومان سرمایه گذاری کنید، کارمزد خرید صندوق معادل 0.0006075 از ارزش معامله یعنی 6075 تومان خواهد بود. در صورت تمایل به فروش همین مقدار، کارمزد فروش شما به اندازه 0.00066125 از ارزش معامله، مساوی 6612.5 تومان است.

• کارمزد معامله صندوق های  ETF درآمد ثابت

کارمزد معاملات صندوق های قابل معامله درآمد ثابت بر اساس جدول زیر محاسبه می شود:

به عنوان نمونه برای سرمایه گذاری مبلغ 10 میلیون تومان در یک صندوق ETF درآمد ثابت ، کارمزد خرید یا فروش صندوق معادل 0.0001875 از ارزش معامله یعنی 1875 تومان خواهد بود.

در دسته دوم صندوق ها، همانطور که از اسم آن مشخص است، خرید و فروش واحدهای صندوق بر اساس فرآیند صدور و ابطال انجام می‌شود. همانطور که کمی قبل‌تر گفته شد، پرداخت هزینه‌های صدور و ابطال یا همان کارمزد صندوق بر عهده سرمایه‌گذار است. این کارمزد بر اساس امیدنامه هر صندوق و در چارچوب قوانین سازمان بورس دریافت می‌شود. در ادامه به بررسی دقیقتر کارمزد صندوق و نکات مهمی که قبل از سرمایه گذاری باید بررسی شود می‌پردازیم.

کارمزد صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری چطور محاسبه می شود؟

همانطور که گفته شد، کارمزد صدور و ابطال صندوق‌های سرمایه گذاری بر اساس روش ارائه شده در امیدنامه هر صندوق محاسبه می شود. این روش محاسبه برای روند صدور و ابطال تفاوت هایی دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت. اما قبل از بررسی کلیات کارمزد صندوق سرمایه گذاری به این نکته دقت کنید که تعداد قابل توجهی از صندوق های سرمایه گذاری، تخفیفی هایی را در زمینه کارمزد صدور، ابطال یا هر دو مورد در نظر گرفته‌اند. در این شرایط باید برای بررسی قوانین هر صندوق به امید نامه صندوق، که از طریق سایت صندوق در دسترس شما قرار گرفته مراجعه کنید.

کارمزد صدور صندوق های سرمایه گذاری:

معمولا صندوق ها هزینه های صدور واحدهای سرمایه گذاری را در قیمت صدور خود لحاظ می‌کنند. با این وجود مبلغی تحت عنوان کارمزد صدور در امید نامه برخی صندوق ها در نظر گرفته شده است. این کارمزد معمولا به صورت ثابت و معادل 2 هزار تومان هست. کارمزد صدور صندوق های سرمایه گذاری به ازای هر گواهی صدور دریافت می‌شود. یعنی عملا به ازای هر درخواست خرید باید این مبلغ پرداخت شود، نه به ازای هر واحد. در این شرایط برای یک گواهی خرید با تعداد 1000 واحد همان 2 هزار تومانی را پرداخت می‌کنید که برای گواهی خرید با تعداد 10 واحد باید بپردازید.

کارمزد ابطال صندوق های سرمایه گذاری:

صندوق ها معمولا بیشتر هزینه های ابطال واحد ها را در محاسبه قیمت ابطال در نظر می‌گیرند. با این وجود مشابه صدور، مبلغی تحت عنوان کارمزد ابطال در امید نامه صندوق ها در نظر گرفته می‌شود. این کارمزد از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تشکیل شده است.

• بخش ثابت کارمزد ابطال مشابه کارمزد صدور، 2 هزار تومان به ازای هر گواهی ابطال در نظر گرفته شده است.
• بخش متغیر کارمزد ابطال در امیدنامه صندوق ها به روش‌های مختلفی ارائه شده است. با این وجود مرسوم ترین روش محاسبه کارمزد متغیر ابطال به صورت درصدی از ارزش معامله بر اساس مدت زمان سرمایه گذاری در صندوق در نظر گرفته می شود. جدول زیر نمونه‌ای از روش محاسبه کارمزد ابطال برای یکی از صندوق های سهامی فعال، بر پایه بازه های زمانی مختلف را نشان داده است. دقت کنید که درصدها و بازه های زمانی ارائه شده برای سایر صندوق ها با نمونه ارائه شده تفاوت هایی دارد. برای اطلاع از شرایط هر صندوق به امیدنامه درج شده در سایت صندوق مراجعه کنید.

بر اساس اطلاعات جدول بالا، در صورتیکه یک سرمایه گذار بخواهد سرمایه خود را 35 روز بعد از خرید، از این صندوق خارج کند باید علاوه بر 2 هزار تومان هزینه ثابت، 3 درصد از ارزش ابطال واحد های خود را به عنوان کارمزد ابطال بپردازد.

در حال حاضر تعداد زیادی از صندوق های سرمایه گذاری کارمزد صدور و ابطال صندوق را حذف کرده یا در مورد شرایط کارمزد متغیر شرایط بسیار راحت تری را انتخاب کرده‌اند. در نتیجه حتما قبل از سرمایه گذاری در یک صندوق مبتنی بر صدور و ابطال؛ کارمزد ها و مدت ماندگاری(همان بازه زمانی ای که باید از شروع سرمایه گذاری بگذرد، تا کارمزد متغیر صفر شود) را بررسی کنید.