همه چیز درباره توقیف خودرو
ممکن است خودروی شما به دلایلی توقیف شده باشد. توقیف خودرو می‌تواند دلایل مختلفی همچون عدم پرداخت جریمه، سرعت بالاتر از حد مجاز، پارک در محل نامناسب، عدم وجود مدارک خودرو و همچنین دلایل حقوقی و قضایی داشته باشد. در این مقاله با هم دلایل مختلف توقیف خودرو، راه‌های رفع توقیف و جزئیات مختلف آن را با هم بررسی خواهیم کرد. تا پایان مقاله همراه ما باشید.
توقیف خودرو چیست؟
توقیف خودرو در دو شیوه متفاوت صورت می‌گیرد که هر کدام از این شیوه‌ها دلایل و آثاری به همراه دارد:
1- توقیف قانونی خودرو
این نوع از توقیف خودرو معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فردی به فرد دیگر مدیون باشد. این دین می‌تواند شامل مواردی مثل چک، سفته و یا مهریه باشد. انگیزه از تو قیف قانونی خودرو، ایجاد فشار روانی بر روی شخص مدیون است تا نسبت به تسویه هرچه‌سریع‌تر بدهی خود اقدام کند. بعد از توقیف قانونی خودرو، شخص مدیون حق و توانایی فروش یا انتقال خودرو به غیر را نخواهد داشت.
2- توقیف فیزیکی خودرو
این نوع از توقیف خودرو توسط دادگاه صورت می‌گیرد. بعد از توقیف فیزیکی خودرو، فرد علاوه بر این که امکان فروش یا اننقال به غیر خودرو را نخواهد داشت، از امکان دخل و تصرف و استفاده از خودرو نیز محروم می‌شود. بعد از حکم دادگاه مبنی بر توقیف فیزیکی خودرو، کارشناسی از طرف دادگاه به محل فرستاده می‌شود تا خودرو را ارزش‌گذاری و ضبط کند.
اگر فرد مدیون از پرداخت بدهی امتناع کند، در صورت درخواست فرد طلبکار، دادگاه می‌تواند خودرو را مصادره کرده و پس از کم‌کردن هزینه علملیاتی، مابقی مبلغ را به عنوان تمام یا بخشی از طلب طلبکار، به وی پرداخت کند.
توقیف فیزیکی خودرو
توقیف مال گاهی از طریق توقیف سند و گاهی به صورت فیزیکی است. توقیف فیزیکی به این معناست که مالک مال را از تصرف در مال توقیف‌شده منع می‌کنند. مثلا در توقیف فیزیکی خودرو، اجازه سوارشدن را به مالک آن نمی‌دهند. در توقیف فیزیکی مال در محلی (مثلا خودروها در پارکینگ) نگهداری می‌شود؛ برخلاف توقیف سندی که مالک مال فقط از جهت خرید و فروش منع می‌شود.
نحوه توقیف فیزیکی خودرو
ابتدا خودروی مورد نظر به دادگاه یا به بخش اجرای احکام معرفی می‌شود. هنگام اجرای حکم، ماموری از طرف دادگاه به محل خودرو می‌رود. مامور خودرو با صورت‌برداری از خودرو و ویژگی‌های آن، و بعد از ارزیابی آن، شخصی را به عنوان حافظ برای نگهداری ماشین معین می‌کند که این شخص (شخص حقوقی) معمولا پارکینگ است.
اگر هنگام طرح دعوا درخواست توقیف خودرو مطرح شود، دفتر دادگاه آن را در مقام تامین خواسته فورا به محضر دادگاه می‌رساند تا دادگاه درباره صدور یا عدم صدور تامین خواسته نظر بدهد.
توقیف سیستمی خودرو چیست
هنگام توقیف سیستمی خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی، شماره پلاک خودرو در سیستم راهور ثبت می‌شود تا از خرید و فروش آن جلوگیری شود. اگر بعد از توقیف سیستمی خودرو، تخلفی مشاهده شود، نسبت به توقیف خودرو با حکم قضایی به صورت فیزیکی اقدام می‌شود.
دلایل توقیف خودرو
توقیف خودرو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. دلایلی که صرفا منحصر در موارد حقوقی مانند بدهی نیستند. در مواد قانونی مختلف به این دلایل اشاره شده است. در ادامه آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
قوانین مرتبط با توقیف خودرو
به موجب ماده 6 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی موارد توقیف خودرو به طور کلی مشخص شده و در قوانین و آیین‌نامه‌های دیگر به صورت پراکنده ذکر شده است. صدور حکم توقیف خودرو، می تواند ناظر به دلیل توقیف، از سوی شورای حل اختلاف، دادسرا، دادگاه حقوقی و کیفری، اجرای ثبت و پلیس راهنمایی و رانندگی صورت پذیرد.
مامورین راهنمایی و رانندگی، تابع شرایط و ضوابط خاص مقرر در قوانین و آیین نامه های مصوب نسبت به توقیف و انتقال یک خودرو اقدام می‌کنند. از این بابت است که مامورین راهنمایی و رانندگی نمی‌توانند خارج از این موارد، خودرویی را توقیف کنند. ماده 6 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 به شرح زیر است:
«ماموران راهنمایی و رانندگی به جز در موارد مصرح قانونی و موارد تصادفات منجر به جرح و قتل مجاز به توقیف وسیله نقلیه موتوری نمی باشند.»
بر طبق قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، موارد توقیف خودرو شامل موارد مصرح قانونی و تصادفات منجر به جرح یا فوت است. موارد توقیف خودرو بر طبق قانون و با بررسی آیین‌نامه‌های مختلف، شامل موارد زیر است:
- تصادف منجر به فوت یا جرح
در هر تصادفی که منجر به فوت یا حتی جرح شود، هر دو خودرو چه مقصر چه متضرر باید به پارکینگ منتقل شده و توقیف شوند.
- نداشتن بیمه شخص ثالث
اگر مدارک بیمه‌ای خودرو همراه راننده نباشد و یا اعتبار بیمه‌نامه شخص ثالث به اتمام رسیده باشد، خودرو توقیف شده و تا بعد از تمدید بیمه‌نامه، از توقیف خارج نخواهد شد.
- عدم پرداخت جریمه
طبق قانون، اگر میزان جریمه یک خودرو به سقف یک میلیون تومان برسد، اداره راهنمایی و رانندگی باید برای راننده ابلاغیه ارسال کند؛ اگر پس از گذشت 1 ماه از ابلاغ، راننده خودرو جریمه را پرداخت نکند، مامور راهنمایی و رانندگی می‌تواند دستور انتقال خودرو به پارکینگ را صادر کند.
- ارتکاب همزمان دو تخلف
در صورتی که تخلفی مرتکب شویم، به عنوان مثال اگر سرعت غیرمجاز داشته باشیم یا وارد خیابان ورود ممنوع بشویم، خودرو متوقف نشده و تنها برای‌‌مان جریمه ثبت می‌شود. اما اگر به صورت همزمان مرتکب دو تخلف شویم، مامور راهنمایی این اختیار را دارد که خودرو را توقیف کرده و به پارکینگ منتقل کند.
- استعمال مشروبات الکلی یا مواد روان گردان حین رانندگی
استفاده از هر گونه مشروبات الکلی و مواد روان‌گردان باعث توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ خواهد شد.
- همراه نداشتن مدارک خودرو
مدارک شناسایی خودرو، گواهینامه و بیمه‌نامه از مواردی هستند که حتما باید هنگام رانندگی به همراه داشت. اگر راننده این مدارک را همراه خود نداشته باشد، خودروی او توقیف و به پارکینگ منتقل خواهد شد. تحویل این مدارک زمانی از طرف مامورین راهنمایی و رانندگی درخواست می‌شود که موارد مشکوکی اعم از تخلف انجام شده باشد.
- پلاک مخدوش یا غیر مجاز خودرو
مطابق ماده 2 آیین‌نامه راهنمایی رانندگی هر گونه وسیله نقلیه اعم از ماشین، موتور و حتی ماشین‌های مربوط به کشاورزی باید در سیستم راهنمایی رانندگی پلاک شناسایی ثبت‌شده داشته باشد.
رانندگی با وسیله نقلیه‌ای که:
- پلاک نداشته باشد
- پلاک مخدوش داشته باشد
- پس از استعلام مشخص شود که پلاک غیر مجاز است
غیر قانونی است و مامور راهنمایی و رانندگی می‌تواند در صورت مشاهده خودرو را توقیف کند.
در این شرایط فقط بعد از تعویض پلاک خودرو ترخیص خواهد شد و تنها تا 5 روز بعد راننده فرصت دارد که مدارک مبنی بر تعویض پلاک را برای ترخیص خودرو تحویل دهد. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که اگر راننده برای مخدوش‌بودن پلاک، مجوزی داشته باشد، توقیف خودرو منتفی خواهد شد.
- رانندگی بدون گواهینامه
در صورتی که فردی بدون اینکه گواهینامه اخذ کرده باشد یا بدون اینکه گواهینامه خود را همراه داشته باشد اقدام به رانندگی کند، مامور راهنمایی و رانندگی می‌تواند خودرو را متوقف و به پارکینگ منتقل کند. لازم به یادآوری است رانندگی بدون گواهینامه عواقب مختلفی دارد که تنها یکی از موارد ساده آن‌ها توقیف خودرو است.
توقیف خودرو با حکم قضایی
این نوع از توقیف، اغلب در مواقعی رخ می دهد که فردی به فرد دیگری بدهکار است. در این موارد طلبکار می‌تواند با استفاده از توقیف قانونی خودرو، طلب خود را وصول کند. در این هنگام اگر دادگاه خودروی فرد مدیون را توقیف قانونی کند، فرد مدیون قادر نخواهد بود خودرو خود را به فروش گذاشته یا آن را به شخص دیگری انتقال دهد.
از توقیف قانونی خودرو برای ایجاد انگیزه و فشار به فرد بدهکار استفاده می‌شود تا دین خود را سریع‌تر بپردازد. فرد مدیون بعد از پرداخت دین خود می‌تواند برای رفع توقیف خودروی خود اقدام کند.
توقیف فیزیکی خودرو با حکم قضایی
اگر بعد از توقیف قانونی خودرو با حکم قضایی، فرد مدیون باز هم اقدام به پرداخت دین خود نکند، طلبکار می‌تواند نسبت به توقیف فیزیکی خودرو اقدام کند. در این حالت شخص بدهکار تا زمان پرداخت تمام دین خود، امکان هیچ دخل و صرفی در مال خود ندارد مگر آن که شخص طلبکار از دادخواست توقیف خود صرف نظر کند.
توقیف خودرو توسط کلانتری
تخلفات راهنمایی و رانندگی یکی از موارد توقیف خودرو توسط کلانتری است. آگاهی‌نداشتن از قوانین یا رعایت‌نکردن آن‌ها، باعث به وجود آمدن برخی مشکلات و تخلفات می‌شود. گاهی این مشکلات و تخلفات به گونه‌ای است که می‌تواند ماموران راهنمایی و رانندگی را مجاب کند که نسبت به توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ اقدام نمایند.
مطابق ماده ۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، در برخی موارد، ماموران راهنمایی و رانندگی می توانند اقدام به ضبط خودرو نمایند. در مطلب قبلی با تیتر «دلایل توقیف خودرو» به مواردی که در قانون ذکر شده و مامورین راهنمایی و رانندگی می‌توانند مطابق آن‌ها خودرو را توقیف کنند اشاره کردیم.
توقیف ماشین برای مهریه
مهریه یک نوع سند رسمی است که بدهی شوهر به همسرش را نشان می‌دهد. به همین دلیل است که هر زمان که زوجه بخواهد، می‌تواند نسبت به مطالبه مهریه خود اقدام کند.
یکی از راه‌های وصول مهریه، توقیف خودرو از طریق اجرای ثبت است. بدین معنا که زوجه می‌تواند خودرو همسرش را جهت وصول مهریه توقیف کند. خودرو زوج تنها در صورتی توقیف نمی‌شود که اثبات شود خودرو وسیله امرار معاش اوست.
زن این اختیار را دارد که دادخواست خود مبنی بر مطالبه مهریه را به دادگاه تقدیم، و همزمان با تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه، تقاضای تامین خواسته کند. در این صورت است که بعد از صدور رای دادگاه مبنی بر مطالبه مهریه زن، نسبت به ضبط خودرو زوج اقدام می‌شود.
توقیف فیزیکی خودرو برای مهریه
اگر می‌خواهید خودروی همسر خود را برای مطالبه‌ی مهریه توقیف کنید، باید در وهله اول همراه با یک کپی یا اصل عقدنامه خود به دفتر ازدواجی که در عقدنامه ذکر شده است مراجعه کنید. پس از مراجعه به دفترخانه مذکور، باید با یک درخواست مکتوب از سردفتر، صدور اجرائیه را درخواست کنید.
توقیف خودرو در جرم حمل مواد مخدر
حمل مواد مخدر یکی دیگر از دلایلی است که می‌تواند باعث توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ شود. در صورتی که مالک خودرو بتواند به دادگاه اثبات کند که از نیت حامل مواد اطلاعی نداشته است، خودرو رفع توقیف خواهد شد.
توقیف خودرو به علت بدهی
اگر بعد از این که یک خودرو را خریداری کنید، خودرو توقیف شود، می‌توانید به شعبه دادگاهی که دستور توقیف خودرو را داده مراجعه کرده، سپس به اعتراض ثالث اجرایی اقدام کنید. شما می‌توانید با اثبات این نکته که خودرو متعلق به شماست و پس از خریداری شما توقیف شده است، از آن رفع توقیف نمایید.
اما اگر توقیف خودرو قبل از خریداری شما صورت گرفته باشد، می‌توانید از فروشنده به جرم فروش مال توقیف‌شده شکایت کنید. در این صورت مبلغی که پرداخت کرده‌اید به شما عودت داده خواهد شد.
توقیف ماشین برای بدحجابی
کشف حجاب یا به طور کلی هر گونه رفتاری که با هنجارهای جامعه در تضاد باشد می‌تواند نوعی بر هم زدن نظم عمومی محسوب شده و با آن برخورد قانونی شود. یکی از این برخوردهای قانونی توقیف خودرو است. هنجارشکنی در اتومبیل شخصی به وسیله بدحجابی یا بی‌حجابی موردی است که اخیرا بسیار مشاهده شده است.
این مورد نقض ارزش های دینی و اجتماعی محسوب می‌شود. در صورتی مشاهده این موارد، ماموران پلیس راهور نه‌تنها موظف به تذکر به راننده بدحجاب هستند بلکه موظفند خودروی او را به پارکینگ منتقل نمایند.
تا کنون جریمه نقدی برای این نقض قانون در نظر گرفته نشده اما پس از توقیف خودرو، پرونده آن به پلیس امنیت اخلاقی ارجاع داده شده و افراد بدحجاب به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
پلیس امنیت اخلاقی
در صورت مشاهده رانندگان بدحجاب و یا موارد کشف حجاب در خودروها، شماره آن‌ها توسط سامانه ثبت تخلفات در اختیار پلیس امنیت اخلاقی قرار خواهد گرفت. پس از آن پلیس امنیت این رانندگان را احضار کرده و کمترین برخورد با آن‌ها محدودیت از خدمات عمومی خواهد بود.
در صورت مشاهده کشف حجاب در خودرو توسط پلیس راهور یا پلیس امنیت اخلاقی، خودرو به پارکینگ منتقل شده و سپس به جرایم مربوطه رسیدگی خواهد شد. خودرو مزبور به مدت یک تا سه هفته در پارکینگ در توقیف خواهد ماند.
مدت توقیف خودرو در پارکینگ
اگر در هنگام رانندگی به‌طور همزمان مرتکب دو یا چند تخلف بشوید، خودروی شما به مدت ۷۲ ساعت در توقیف پلیس راهور خواهد بود.
استعلام توقیف خودرو با شماره پلاک
برای استعلام سریع توقیف خودرو راه‌های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال تماس تلفنی با پلیس 110 و استعلام توقیف خودرو است. راه بسیار سریع‌تر و آسان‌تر از تماس با پلیس 110، پیامک‌کردن شماره پلاک خودرو به شماره 30005353 است.
برای این کار نیاز است که شماره پلاک خود را بدون حروف به این شماره پیامک کنید. به عنوان مثال اگر شماره پلاک شما ایران 44/ 389 د 25 است، باید 2538944 را به شماره 30005353 پیامک کنید.
رفع توقیف خودرو
برای رفع توقیف خودرو از پارکینگ، باید مراحلی را طی کنید. ترخیص خودرو از پارکینگ فرایندی است که به چند مراجعه مختلف به ادارات و تهیه تعداد قابل توجهی از مدارک نیاز دارد. در ادامه این مراحل را به اختصار با هم مرور می‌کنیم:
مراحل ترخیص خودرو توقیفی از پارکینگ
مرحله اول
قبل از اقدام به ترخیص خودرو، با پلیس 110 تماس گرفته و با اعلام مشخصات خودروی خود، از توقیف‌بودن آن کسب اطمینان کنید. بعد از آن محل توقیف خودرو را بپرسید. اگر خودرو شما به پارکینگ پلیس راهور انتقال یافته باشد، تا 24 ساعت توقیف خواهد ماند اما اگر مدت زمان توقیف شما بیشتر از 24 ساعت باشد، تا پایان زمان مورد نظر خودرو در پارکینگ خواهد ماند. شما تنها در صورتی می‌توانید نسبت به ترخیص خودروی خود اقدام کنید که مدت زمان توقیف آن به پایان رسیده باشد.
مرحله دوم
بعد از اینکه محل توقیف خودرو را جویا شدید، به پارکینگ مورد نظر مراجعه کنید. بعد از مراجعه به پارکینگ، برگه توقیف خودرو و برگه جریمه را دریافت و به ستاد ترخیص مراجعه کنید.
مرحله سوم
برای تکمیل فرایند ترخیص خودرو، باید برخی از مدارک را به ستاد ترخیص خودرو ارائه دهید. بعد از تحویل مدارک، هزینه‌های مربوط به جرثقیل و پارکینگ را پرداخت کنید.
هزینه پارکینگ خودرو توقیفی
یکی از موارد ترخیص خودروی توقیفی، همراه‌داشتن برگه پرداخت عوارض شهرداری است که در ستادهای ترخیص قابل پرداخت است. هزینه یدک‌کش و هزینه پارکینگ (هزینه پارکینگ حدودا روزانه مبلغ ۲۳۰۰ تومان است) در خود پارکینگ قابل پرداخت است.
بعد از پرداخت هزینه‌های مربوط به جرثقیل و پارکینگ، باید برای تکمیل فرایند ترخیص خودروی توقیفی به ستاد ترخیص خودرو بروید در ادامه مدارکی که باید به همراه داشته باشید را برای شما عنوان کرده‌ایم.
مدارک مورد نیاز برای ترخیص خودرو
برای تکمیل فرایند ترخیص خودرو و صدور مجوز ترخیص، به ارائه برخی از مدارک نیاز است. در ادامه فهرستی از این مدارک را برای شما آماده کرده‌ایم:
1-کارت ماشین
اصلی‌ترین مدرکی که برای تکمیل فرایند ترخیص خودرو باید ارائه کنید، کارت ماشین است. کارت ماشین یا کارت شناسایی خودرو دارای اهمیت زیادی است و صاحب خودرو موظف است آن را هنگام رانندگی همراه خود داشته باشد.
2-برگ سبز خودرو
برگ سبز خودرو مانند سند مالکیت است و همراه‌داشتن آن ضروری است. برای تکمیل فرآیند ترخیص خودرو باید برگ سبز خودرو و یک کپی از آن به اداره ترخیص ارائه دهید.
3-بیمه نامه خودرو
یکی از مهم‌ترین بیمه‌هایی که صاحبان خودرو باید نسبت به فعالسازی آن اقدام کنند بیمه شخص ثالث است. این بیمه توسط صاحب خودرو تهیه می‌شود و راننده حتما باید هنگام رانندگی آن را به همراه داشته باشد. در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث، خودرو شما توسط پلیس جریمه خواهد شد.
4-مدارک شناسایی صاحب خودرو
برای ترخیص خودرو باید مدارک شناسایی خود را نیز به همراه داشته باشید. برای تکمیل فرایند ترخیص خودرو باید گواهینامه، کارت ملی و شناسنامه را همراه با کپی تمام مدارکتان آماده کنید.
5-برگه تسویه خلافی خودرو به همراه نسخه کپی
برای ترخیص خودرو باید تمام جریمه تمام تخلفاتی که برای خودروی شما ثبت شده است را بپردازید. برگه تسویه خلافی خودرو به همراه یک کپی از آن باید حتما باید ضمیمه پرونده شما باشد. پس هنگام مراجعه به ستاد ترخیص خودرو حتما برگه تسویه خلافی را همراه خود داشته باشید.
6-برگه پرداخت عوارض شهرداری به همراه نسخه کپی
عوارض شهرداری یکی دیگر از مواردی است که برای تکمیل فرایند ترخیص خودرو باید حتما آن را پرداخته و برگه تسویه آن را به همراه یک نسخه کپی به ستاد ترخیص خودرو ارائه دهید. میزان عوارض شهرداری می‌تواند با توجه به نوع خودرو شما و تاثیری آن بر روی محیط زیست متفاوت باشد.
مرحله چهارم
بعد از دریافت برگه مجوز ترخیص خودرو، به پارکینگ مراجعه کرده و خودرو خود را تحویل بگیرید.
سلام.بنده حکم توقیف یه ماشین رو بابت بدهی مالی گرفته ام.و ماشین رو من خودم پیدا کردم وبا حکم من توقیفش کردم.ولی الان فهمیدم قبل من یه توقیفی دیگه مال یه نفر دیگه رو ماشین هست.الان میخوام بدونم چون من توقیف کردم وباحکم من توقیف شده ماشین رو به من میدن.یا به اون آقای که حکم قبل تر از من داشته ولی کاری نکرده.؟لطفا بهم جواب بدید.ممنونم ازتون