ریسک‌های پیشِ روی بورس ایران
بازار سهام ایران بعد از شروع رالی صعودی از بهمن‌ماه سال گذشته، نهایتا تا اواخر اردیبهشت1401 توانست قله‌ی یک میلیون و ششصد هزار واحد را لااقل برای دو روز لمس کند. طی یک هفته‌ی اخیر، بورس ایران وارد فاز اصلاحی شده است. در ادامه به برخی از عواملی که می‌تواند موجب شدت و ضعف این اصلاح قیمت شود، پرداخته خواهد شد.
قطعی برق، بلای جان شرکت‌ها
صنعت برق سال‌هاست که از نظام قیمت‌گذاری نادرست رنج می‌برد، همین امر انگیزه ورود سرمایه‌گذار به این بخش را به شدت کاهش داده و به واسطه‌ی رشد مصرف برق، قطعی‌های گسترده در فصول گرم را رقم می‌زند.
از طرفی بخش قابل توجهی از شرکت‌های بورسی(به ویژه صنعت فلزات اساسی و سیمانی) انرژی مورد نیاز خود را از صنعت برق تامین می‌کنند؛ همین موضوع، طبعا روند سودسازی شرکت‌های مربوطه را کُند خواهد کرد و برخی از آن‌ها نیز دچار زیان خواهند شد. عمدتا شرکت‌های کوچک‌تر، از این محل زیان بیشتری را متحمل می‌شوند. این موضوع ریسک مهمی است که شرکت‌های بورسی در روزهای گرم سال جاری با آن مواجه هستند.
فدرال رزرو بازارها را به سمت پرتگاه سوق می‌دهد؟
بر هیچ‌کسی پوشیده نیست که تورم جهانی بعد از بحران کرونا سَر برآورد، به همین دلیل بانک‌های مرکزی در دنیا، تصمیم گرفتند سیاست‌های سخت اما ضد تورمی اتخاذ نمایند. فدرال رزر(بانک مرکزی آمریکا) نیز در همین راستا، طی چند مرحله نرخ بهره خود را افزایش داد و این سیاست تا پایان سال 2022 همچنان تداوم خواهد یافت.
درنتیجه‌ی سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو، همه‌ی بازارهای دارایی واکنشی در خور شان نشان دادند. به نحوی که شاخصS&P 500 طی سه هفته‌ی اخیر با 16 درصد ریزش و برخی از دارایی‌های ریسکی همچون بیت‌کوین، بیش از 30 درصد ریزش را تجربه کردند.
این موضوع کامودیتی‌ها را نیز تا حد زیادی تحت تاثیر قرار داده است. در صورت تداوم اصلاح قیمت کامودیتی‌ها، نهایتا بازار سهام ایران نیز به طریق منفی متاثر خواهد شد. اما بازارهای جهانی نگاه‌هشان به شکل‌گیری تقاضا از سمت چین است.
بسته‌ی پیشنهادی چین، ناجی کامودیتی‌ها؟
چین اخیرا به واسطه شیوع شدید ویروس کرونا، محدودیت‌های زیادی بر رفت و آمدها اعمال کرد. همچنین تقاضای آن از محصولات جهانی به شدت افت کرد. این موضوع برای کامودیتی‌ها خبر ناخوشایندی است.
اما طی روزهای اخیر، چین بسته‌ی تشویقی بزرگی به اندازه 5.3 تریلیون دلار در نظر گرفته تا بتواند با سیاست انبساطی، تقاضا را افزایش داده و از رکود جلوگیری نماید. طبعا این سیاست خبر خوبی برای کامودیتی‌ها به حساب می‌آید. اهمیت این موضوع وقتی روشن می‌شود که بدانیم رقم 5.3 تریلیون دلار، معادل تقریبا 30 درصد تولید چین است.
برجام و نااطمینانی از قیمت دلار
طی یک‌سال اخیر، اخبار ضد و نقیضی از نتایج مذاکرات به گوش می‌رسید و هر بار بازار ارز نیز واکنش متفاوتی از خود نشان می‌داد. همچنان سوال اساسی بسیاری از تولیدکننده‌گان و سرمایه‌گذاران این است که آیا می‌توان افق روشنی برای مذاکرات هسته‌ای متصور بود؟ آیا قیمت دلار در همین حوالی تثبیت خواهد شد یا با عدم توافق، روند جهشی را در پیش می‌گیرد؟ آیا امکان شکل‌گیری توافق و به طبع آن، اصلاح اساسی قیمت دلار وجود دارد؟
بسته به اینکه پاسخ ما به هرکدام از این سوالات چه چیزی باشد، طبعا روند بازارهای دارایی نیز متفاوت خواهد بود. در صورت احیاء برجام، در کوتاه‌مدت با اصلاح قیمت دلار، سرمایه‌گذاری در گروه‌های دلاری(پتروشیمی‌ها، فلزات اساسی، پالایشی و…) بازار سهام توام با ریسک خواهد بود.