انتخابات آمریکا ؛ ترامپ بهتر است یا بایدن؟
با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخاب ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا، بحث پیش بینی نتایج و بررسی تأثیرات انتخاب هریک از نامزدها بر وضعیت فعلی اقتصاد ایران بالا گرفت و حالا با تمام شدن رأی گیری و انتشار نتایج اولیه این بحث به اوج خود رسیده است. در این بین بعضی از کارشناسان انتخاب مجدد ترامپ را به منزله فشار حداکثری و ادامه وضعیت فعلی در اقتصاد ایران میدانند و به بایدن به عنوان راه حل موقت برای خروج اقتصاد ایران از تنگنا نگاه میکنند، در حالی که برخی دیگر بر این عقیدهاند که نباید تفاوتی بین این دو نامزد در نظر گرفت و رئیس جمهور آمریکا تنها ظاهر سیاستهای خارجی این کشور را تعیین میکند.
این اختلاف نظرها تا جایی بین تحلیلگران و فعالان اقتصادی داخلی اوج گرفته که برخی نوسانات این روزها در بازار سرمایه را نتیجهی آن میدانند. البته این سردرگمی در سایر بازارها هم به چشم میخورد. اما آیا واقعا وضعیت اقتصادی ایران تا این حد به نتیجه این انتخابات وابسته است و انتخاب یک شخص میتواند پارامترهای کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد؟ در ادامه برای پیدا کردن جواب این سوالات به سراغ متخصصان و صاحب نظران حوزه اقتصاد رفته و از آن ها خواستیم تا به این سوال پاسخ دهند که:
« آیا انتخاب هر یک از نامزدهای انتخاباتی در آمریکا، میتواند تأثیری بر وضعیت اقتصادی ایران و بازارهای داخلی داشته باشد و در صورت اثرگذاری، این تأثیر ماندگار خواهد بود یا صرفا یک اثر زودگذر و روانی است؟ به نظر شما انتخاب کدامیک از این دو نامزد تأثیر مثبت بیشتری بر وضعیت فعلی در بازارهای مالی خواهد داشت؟ »
ابتدا به سراغ آقای دکتر نیما آگاهی مدرس و فعال حوزه بازار سرمایه رفتیم.
از نظر آقای آگاهی اقتصاد ایران هم مانند اقتصاد جهانی تحت تأثیر این انتخابات قرار خواهد گرفت. هر چند که متأسفانه در حال حاضر بزرگنمایی این تأثیر منجر به افزایش هیجان و نگرانی در بازار شده و امیدواریم که با فروکش کردن این هیجانات بخشی از انتظارات تورمی جامعه کاهش پیدا کند.
از نظر ایشان انتخاب هریک از این دو نامزد در مرحله اول برای بازار ایران، تنها یک تاثیر روانی کوتاه مدت خواهد داشت و مهمترین ابزار برای ایجاد تغییر و برون رفت از وضعیت فعلی را، تصمیمات دولت و تصمیم گیران داخلی میدانند و معتقدند که در صورت عملکرد مناسب تصمیم گیران انتخاب هریک از این دو کاندیدا میتواند جنبه های مثبتی برای ایران داشته باشد. البته در این بین نباید صرفا به جنبه های اقتصادی نگاه کرد و راهکارهای ارائه شده باید همه جانبه باشد تا بتوانیم علاوه بر ابهام زدایی از فضای اقتصاد به رونق این حوزه دست پیدا کنیم.
در این شرایط انتخاب مجدد ترامپ با توجه به سیاست هایی که در دوره فعلی در پیش گرفته، نگرش سیاسی و نوع تعاملی که با ایران و سایر کشورها داشته احتمالا منجر به افزایش مقطعی انتظارات تورمی و در نتیجه افزایش قیمتهای جهانی شود که این به نوبه خود میتواند برای شرکتهای صادرات محور و کامودیتی محور داخلی به معنای افزایش درآمدهای ارزی باشد.
در مقابل درصورت انتخاب بایدن، با توجه به مصاحبهها و صحبتهایی که در زمینه از سرگیری مذاکرات داشته انتظار داریم تا به صورت مقطعی انتظارات تورمی جامعه کاهش پیدا کند و در نتیجه بازارهای وابسته به ارز، در داخل کشور تحت تأثیر قرار بگیرند. این موضوع در بازار سرمایه و بورس میتواند تأثیر بیشتری بر گروههای خودرویی و بانکی داشته باشد.
در ادامه به سراغ آقای احسان رضاپور نیکرو رفتیم تا نظر ایشان را به عنوان تحلیلگر و فعال بازار سرمایه در این زمینه جویا شویم.
این کارشناس در زمینه تأثیر انتخاب هر یک از کاندیداها اینطور عنوان کرد که با وجود ثبات چارچوب اصلی سیاستهای آمریکا، همچنان نگرش و ادبیات سیاسی هر کاندیدا در کنار نحوه مدیریت وی میتواند منجر به ایجاد تلاطم در بازارهای بین المللی و شکلگیری روندهای متفاوت شود. این تغییر روندها در نهایت تأثیر خود بر بازار سرمایه را از طریق تغییر قیمت کامودیتیها و در نتیجه تغییر درآمدهای صادراتی شرکتها نشان دهد.
اما آنچه که مسلم است، یکی از مهمترین تأثیرات این انتخابات برای فعالان اقتصادی داخلی، رفع ابهام و نزدیک شدن به انتهای فاز فرسایشی و بلاتکلیفی موجود است. نتیجه این انتخابات اگر منجر به کاهش نگرانیها و انتظارات تورمی در سطح جامعه شود میتواند به بلند مدت شدن افق دید سرمایه گذاران، جذب سرمایه گذاران خارجی و تسهیل صادرات و واردات کمک زیادی کند. اما در مقابل اگر این انتخاب نگرانی سرمایه گذاران را افزایش دهد منجر به کوتاه مدت شدن افق دید سرمایه گذاران و در نتیجه کاهش سرمایه گذاریها خواهد شد.
با وجود تأثیرگذاری انتخابات آمریکا بر وضعیت فعلی، همچنان این تصمیمات داخلی و نحوه مواجهه ایران با این تصمیمات است که تعیین کننده است و در نتیجه تأثیر تصمیمات داخلی بسیار بیشتر است. از نظر ایشان در حال حاضر و با توجه به نوساناتی که در بازار سرمایه ایجاد شده باید برای بررسی تأثیر کوتاه مدت انتخابات تا اعلام نتیجه نهایی و در میان مدت و بلند مدت، تا اعلام موضع گیری های کاندیدای منتخب منتظر بمانیم.
البته در این بین نباید از ارائه گزارشهای نه ماهه توسط شرکت ها غافل شد، گزارشهایی که تحت تأثیر تغییرات قیمت ارز میتواند جالب توجه باشد. همچنین در ماههای آینده منتظر ارائه لایحه بودجه توسط دولت و شروع تحرکات انتخاباتی در داخل کشور هستیم که این موارد هر یک به نوبه خود میتواند تأثیرات به مراتب قابل توجهی بر وضعیت بازارهای داخلی داشته باشد.
پس از بررسی نظرات کارشناسان مختلف چیزی که به وضوح دیده می شود اینست که اکثرا اعتقاد دارند اقتصاد ایران هم مثل سایر کشورها، تحت تأثیر این انتخابات قرار خواهد گرفت. تأثیر اصلی فرآیند انتخابات عمدتا روانی و زودگذر است و چیزی که میتواند منجر به ایجاد تغییرات اساسی و بلند مدت شود، سیاستهای اصلی فرد منتخب، تغییر رویه توسط رئیس جمهور بعدی آمریکا و مهم تر از آن پاسخ ایران به این تصمیمات است. پاسخی که اکثر کارشناسان آن را تعیین کننده نهایی وضعیت فعلی میدانند و قطعا تأثیراتی به مراتب بلند مدت تر خواهد داشت. در روزها و ماه های آینده ما نیز در انتظار گزارش های عملکرد شرکت ها، موضع گیری های رئیس جمهور بعدی آمریکا و پاسخ های داخلی به این موضع گیری ها و ارائه لایحه بودجه دولت خواهیم بود و لحظه به لحظه به ارائه گزارشات، تحلیل ها و نظرات کارشناسان در این حوزه میپردازیم.