زمزمه جنگ در خاورمیانه/ واکنش بازارها چه خواهد بود؟

در روزهای اخیر اخباری در خصوص تشدید تنش‌­ها میان لبنان و اسرائیل مخابره شده است بازارهای دارایی در مواجهه با ریسک‌­ها و منازعات نظامی و سیاسی، واکنش متفاوتی از خود نشان می­دهند.

ریسک­‌های این چنینی عمدتا موجبات هجوم تقاضای سفته‌­بازانه و سوداگرانه به بازار ارز را فراهم می‌­آورد و سبب می­شود تا نرخ ارز به طور افسار گسیخته با جهش قیمتی همراه شود. سپس این تقاضا روانه سایر بازارهای دارایی می­شود و بازارهایی مانند طلا و سکه، خودرو و مسکن با رشد قیمت ها همراه می­شود. اما قضیه در بازار سهام کمی متفاوت است و ریسک‌­های سیستماتیک نظامی و حتی تنش سیاسی، به عنوان دشمن این بازار شناخته می­شود.

پانزدهم مهر ماه سال گذشته، عملیات طوفان­‌الاقصی انجام شد و پس از آن روند صعودی دلار در بازار آزاد آغاز شد. دلار که در پانزدهم مهرماه سال گذشته، حوالی 50 هزار تومان معامله می­شد، سقف تاریخی خود را با تشدید تنش‌­ها در خاورمیانه شکست. پس از آن در سیزدهم فروردین سال جاری، اسرائیل کنسولگری ایران در سوریه را مورد هدف قرار داد و این موضوع به شهادت چند نفر از مستشاران ایرانی ختم شد.

در مقابل، ایران نیز در 25 فروردین حمله موشکی-پهپادی خود به اسرائیل را آغاز کرد که این موضوع سبب شد تا قیمت دلار در 26 فروردین در بازار آزاد با رشد 3 هزار تومانی نسبت به قیمت پایانی روز قبل و در قیمت 69 هزار و 500 تومان بازگشایی شود. در واقع در عرض 6 ماه، این تنش­ها به رشد 40 درصدی دلار در بازار آزاد منجر شد.

جهش قیمت طلا و سکه در بازار در طی بازه زمانی مذکور، حتی از رشد قیمت ارز نیز بیشتر بود، چون اونس طلا نیز در بازار جهانی با افزایش همراه شده بود. سلسله رخدادهای مذکور، هر چقدر که به نفع بازار ارز و طلا بود، اثر منفی خود را در بورس نمایان کرد، به گونه‌­ای که در روز 25 فروردین، ترس از سرایت آتش جنگ، موجبات افت 3.34 درصدی شاخص کل را فراهم کرد و سازمان بورس برای کنترل ترس و هیجانات بازار دامنه نوسان را در 26 فروردین به مثبت و منفی یک درصد کاهش داد.

حال هم که اگر این موضوع به کشمکش نظامی مبدل شود، بازارهای دارایی به مانند تنش اسرائیل و غزه، واکنش­‌های سابق را خواهند داشت. یعنی بازار سهام، با افت بیشتر قیمت‌­ها از محدوده‌­های کنونی همراه خواهد شد و بازار ارز، طلا و سکه نیز با رشد قیمت‌­ها مواجه می­شود.