برتری احتمالی شاخص هم وزن ، نسبت به شاخص کل در آینده

قبل از پرداختن به موضوع فوق لازم است تا شناخت بیشتری به اطلاعاتی که  هر یک از این دو شاخص به سرمایه گذاران می دهند داشته باشیم، بنابراین در اولین قدم به تعریف آنها خواهیم پرداخت.

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index)  که به اختصار آن را شاخص کل می‌نامند، نشان‌دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. فرمولی که برای محاسبه این شاخص به کار رفته از نسبت درصد ارزش جاری بازار سهم در زمان محاسبه بر ارزش بازار سهام در تاریخ مبدا (یعنی ارزش آن در سال 1369) تهیه شده است.

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصل‌ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت موردنظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید، بنا براین واضح است که شرکتی مانند فولاد مبارکه، که ارزش مارکت امروز آن 2944650 میلیارد ریال است در مقایسه با شرکت چدن سازان با ارزش مارکت فعلی 18710 میلیارد ریال ، تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهد گذاشت در نتیجه تاثیر شرکت های مختلف بر روی این نماگر با یکدیگر تمایز دارند، از این رو است که خیلی از اوقات شاهد روزهایی در بازار هستیم که تعداد نمادهای منفی بیشتر از نمادهای مثبت است اما این شاخص روند افزایشی را نشان می دهد، چرا که در آن روز احتمالا به دلیل مثبت معامله شدن چند نماد که دارای ارزش مارکت بالایی بودند، این نماگر، رشد و افزایش را در خود نشان می دهد.

این در حالی است که در شاخص هم وزن اندازه شرکتها در محاسبه آن تاثیری نداشته و وزن همه شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شود در نتیجه تاثیر تغییرات قیمتی شرکت بزرگی مانند فولاد مبارکه با تاثیر قیمتی شرکت کوچک تری مانند چدن سازان بر روی تغییرات این شاخص یکسان است.

از توضیحات بالا متوجه میشویم که شاخص کل بیشتر از تحرکات شرکت های بزرگ تاثیر می پذیرد و از این رو شاخص هم وزن می تواند دید بهتری از کلیت بازار بدون در نظر گرفتن اندازه شرکتها به سرمایه گذاران بدهد.

و از طرفی دیگر به دلیل تعداد زیاد نماد های کوچکتر نسبت به نمادهای بزرگ، بسیاری شاخص هم وزن را گزینه مناسب تری برای جهت یابی نماد های کوچکتر قلمداد می کنند.

مقایسه نسبت شاخص کل به شاخص هم وزن: در نتیجه تعاریف فوق، از مقایسه نسبی انجام شده بین دو شاخص کل و هم وزن که در ادامه آورده ایم می خواهیم، پتانسیل حرکتی نمادهای کوچکتر یا بزرگتر را بررسی نماییم.همچنین می دانیم که اکثر نمادهای بزرگ درآمد و هزینه دلاری دارند، در صورتی که نمادهای کوچک تر ممکن است تاثیر پذیری کمتری از تغییرات قیمت دلار داشته باشند، پس از این جهت نیز می توان با مقایسه پتانسیل های این دو شاخص نسبت به یکدیگر نتیجه گیری های مناسبی انجام داد.

تصویر فوق نسبت شاخص کل به هم وزن را نشان می دهد، در واقع زمانی که نمودار به سمت بالا حرکت کرده شاخص کل شرایط بهتری نسبت به شاخص هم وزن داشته است و زمان هایی که نمودار نزولی بوده شاخص هم وزن شرایط بهتری نسبت به شاخص کل داشته اشت.

نکته مهم: منظور از “شرایط بهتر” این است که اگر کلیت بازار در حال نزول بوده آن شاخصی که شرایط بهتری داشته افت کمتری را تجربه نموده است و هنگامیکه کلیت بازار صعودی بوده، شاخصی که شرایط بهتری داشته بازدهی بهتری نسبت به دیگری کسب نموده است.

برای مثال و تفهیم بیشتر موضوع ، همانطور که در تصویر نمایش داده شده در بازه زمانی 9/1397 الی 1/1399 این نمودار نزولی بوده است و اگر به نمودار شاخص کل نگاه کنیم این شاخص در این بازه زمانی توانسته حدودا 300% بازده را کسب کند اما این در حالی است که شاخص هم وزن 600% بازدهی را به ثبت رسانده

اما در بازه زمانی 1/1399 الی 6/1399 که نمودار این نسبت صعودی بوده ، شاخص کل توانسته بود حدودا 300% بازدهی را کسب نماید در صورتی بازدهی شاخص هم وزن در این زمان تنها 200% رشد را نمایش می دهد.

حال اگر به تصویر دقت کنید می بینید مدتی است که حرکت این نمودار بین دو سطح آبی و سبز محصور شده است، و به واسطه رشدی که نیمه اول امسال توسط نماد های بزرگ (مثل پتروشیمی، پالایشی، معدنی، و … که اکثرا دلاری محور نیز هستند) رقم خورد مسیر این نمودار نیز صعودی بوده و اکنون در حالی به مقاومت سبز رنگ خود رسیده که می توان ضعف حرکت صعودی اخیر را در تصویر مشاهده کرد. لذا این احتمال می رود که برای مدتی این نمودار نزولی شود که با توجه به اطلاعاتی که در اختیار قرار گرفت می توان این نتیجه را گرفت که احتمالا در آینده شاخص هم وزن شرایط بهتری به نسبت شاخص کل خواهد داشت.