مسیر بورس ایران متاثر از ریسک‌های جهانی؟

بعد از بحران کرونا اکثر کشورها جهت حمایت از تولید، سیاست‌های اعطای وام و رشد نقدینگی را در پیش گرفتند تا بتوانند طرف تقاضا را تقویت و از وقوع رکود اقتصادی جلوگیری نمایند، این امر نهایتا در افزایش قیمت‌های جهانی منعکس شد و رشد نقدینگی، تورم‌های بالای جهانی را رقم زد.
تورم جهانی و درنتیجه کاهش قدرت خرید خانوارها، انگیزه‌ی بانک‌های مرکزی برای اتخاذ سیاست‌های انقباضی در جهت جلوگیری از تشدید تورم را افزایش داد، همین امر نقطه شروع ریزش قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها بوده است. در ادامه به بررسی تاثیر بازار جهانی بر بورس ایران خواهیم پرداخت.

افزایش نرخ بهره و ریزش قیمت‌های جهانی

آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نیز از موج تورمی در امان نماند و رکورد تورم چهل ساله‌ی اخیر خود را نیز شکست. نمودار1 این مهم را به تصویر می‌کشد.

فدرال رزرو جهت جلوگیری از تشدید تورم، ناچارا نرخ بهره را به شکل قابل‌توجهی افزایش داد. همین امر آغازی برای ریزش قیمت‌ دارایی‌های مختلف بود، به نحوی که بازارهای مالی آمریکا با افت شدید قیمت مواجه شدند. در این‌بین، قیمت کامودیتی‌ها(فولاد، مس، نفت، طلا، آلومینیوم، روی، گندم، نیکل، ذرت و…) نیز از این سیاست در امان نماند و با فشار فروش و درنتیجه کاهش قیمت همراه شدند.

بورس ایران متاثر از قیمت‌های جهانی؟

از آنجائیکه اکثر شرکت‌های بزرگ و شاخص‌ساز بورس ایران، کامودیتی‌محور و صادراتی هستند، همین امر اثرپذیری بورس ایران از قیمت‌های جهانی را نیز افزایش می‌دهد. طی هفته‌های اخیر کاهش قیمت‌های جهانی و ریسک‌های پیشِ روی آن، باعث شده تا بسیاری از سهامداران در خرید سهام شرکت‌های دلاری(پتروشیمی‌ها، پالایشی‌ها و فولادی‌ها) احتیاط کنند.
از طرفی درحال حاضر خبر مثبتی از مذاکرات برجامی به گوش نمی‌رسد و درنتیجه گروه‌های ریالی(خودرویی و بانکی) با فشار فروش و عرضه سهام مواجه شدند. این درحالی است که این دو گروه اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری، با از راه رسیدن اخباری مبنی بر احتمال توافق، رشدهای نسبتا خوبی را تجربه کردند.

دلار نیمایی جامانده‌ از قیمت‌های بازاری دلار

قیمت محصولات پتروشیمی و صادراتی، بر اساس دلار سامانه نیما محاسبه می‌گردد. بنابراین، عدم افزایش قیمت دلار نیما متناسب با قیمت‌های بازاری دلار، درنهایت باعث کاهش سودآوری شرکت‌های صادراتی خواهد شد.
طی سه‌ماه اخیر، قیمت دلار در بازار با رشد قابل‌توجهی مواجه گردید، این در حالی است که دلار نیما هم‌پای آن رشد نکرد و فاصله‌ی آن با قیمت بازاری نیز افزایش یافت. افزایش قیمت دلار نیما می‌تواند به سودآوری هرچه بیشتر شرکت‌های صادراتی کمک نماید و تداوم این فرآیند می‌تواند اثر کاهش قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها بر شرکت‌های صادراتی را تا حدی جبران نماید.