اجلاس اوپک پلاس و بدعهدی کشورهای عضو
در آخرین اجلاس سران اوپک پلاس مقرر گردید کاهش تولید به میزان 9.6 میلیون بشکه در روز کاهش یابد که این مقدار به میزان 100 هزار بشکه کمتر از ماه آوریل است. بدلیل نیاز مالی و وابستگی شدید کشورهای نفتی عضو در برهه بحران اقتصادی ناشی از کرونا؛ این کشورها بر آن شدند تا از توافقات خود سرباز بزنند. در نشست های قبلی اوپک پلاس اعضا تصمیم داشتند تا اوایل جولای تولید را به 7.7 میلیون بشکه در روز برسانند اما این توافق عملی نشد. با توجه به رقابت های اخیر دو کشور روسیه و عربستان بر سر افزایش تولید نفت، این دو کشور شاهد این بودند که با افزایش عرضه کاری از پیش نخواهند برد و فقط به کسری بودجه کشورشان از طریق کاهش قیمت های جهانی نفت دامن میزنند. عربستان هم اکنون برای جبران کسری بودجه خود نیازمند توافق با روسیه و قیمت نفت بالاست.
به نقل از دنیای اقتصاد بر اساس برخی منابع نزدیک به اوپک و همین‌طور تحلیل کارشناسان، این گروه رویه جدیدی برای مدیریت بازار نفت پیش گرفته است. این رویکرد که به نام «وارونگی» (backwardation) در بین تحلیلگران مشهور است، به اوپک پلاس کمک می‌کند بازار فیزیکی و قراردادهای آتی با سررسید نزدیک را جذاب‌تر از سررسیدهای دورتر قرار دهد. به این ترتیب، دارندگان نفت ذخیره شده برای فروش نفت خود ترغیب می‌شوند؛ موضوعی که انبارهای مملو از میلیاردها بشکه نفتی که در ماه‌های گذشته در خطر تکمیل کامل ظرفیت به دلیل کاهش تقاضا قرار داشتند را به سوی تخلیه تدریجی می‌راند. نشانه‌ای که موید این رویکرد جدید در اوپک پلاس است، تمدید کوتاه‌مدت کاهش تولید تاریخی نفت است. این به معنای تمایل این گروه به بالا بردن قیمت نفت تحویل فوری و سررسید نزدیک نسبت به معاملات دورتر است. با این حال، کارشناسانی مانند «نرسی قربان» بر این باورند که موفقیت اوپک پلاس نه بر پایه چنین راهکارهای تکنیکالی، بلکه بر اساس عوامل بنیادین و سیاسی است. قربان در گفت‌وگوی تلفنی با «دنیای اقتصاد» گفت: معتقد است آمریکا که تولید نفت شیل‌اش به شدت کاهش یافته و احتمال ادامه آن نیز قوی است، بر عربستان برای تعدیل موازنه بازار برای افزایش قیمت نفت فشار آورده است.
رویکرد جدید اوپک پلاس
مرحله اول کاهش تولید اوپک پلاس طبق توافق آوریل باید آخر ژوئن به پایان می‌رسید و از آن به بعد تا آخر سال ۲۰۲۰، میزان توافق شده از ۷/۹ به ۷/۷ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یافت. با این حال، اعضای این گروه که متشکل از ۱۳ عضو اوپکی و ۱۰ عضو غیر اوپکی شامل روسیه است، در نشست شنبه بعد ازظهر تصمیم به تمدید یک ماهه فاز اول توافق برای ماه جولای گرفتند. هرچند، مکزیک این بار همکاری خود با این گروه را به صفر رساند و حاضر نشد همان ۱۰۰ هزار بشکه‌ای که به جای ۴۰۰ هزار بشکه سهمیه خود کاهش داده بود را تمدید کند. به این ترتیب، کاهش تولید اوپک پلاس برای ماه آینده میلادی ۶/ ۹ میلیون بشکه در روز خواهد بود.
بر اساس توافق، اعضایی که از سهمیه خود بیشتر تولید کنند نیز باید در ماه‌های پیش رو جبران کنند. این بند از توافق بیش از هر کشوری متوجه عراق خواهد بود که کمتر از نیمی از کاهش تولید خود را محقق کرده است. با این حال، به گفته منابع نزدیک به اوپک، این گروه و روسیه در پی کشاندن بازار نفت به ساختار وارونگی یا Backwardation هستند. این ساختار در نقطه مقابل ساختار کونتانگو (Contango) قرار دارد. در ساختار کونتانگو مانند آنچه در چند ماه گذشته شاهدش بودیم، قیمت سررسیدهای دورتر بیش از سررسیدهای نزدیک‌تر است که عمدتا نشان از ضعف بازار، وجود مازاد عرضه و پر شدن انبارها دارد. اما در ساختار وارونگی، سررسیدهای نزدیک‌تر گران‌تر از قراردادهای دورتر هستند چراکه سرمایه‌گذاران بر این باورند که بازار در آینده نا اطمینانی‌هایی خواهد داشت و امکان کاهش قیمت وجود دارد، بنابراین به فروش هرچه سریع‌تر نفت ذخیره شده ترغیب می‌شوند. کارشناسانی مانند «خاویر بلاس» در بلومبرگ بر این باورند که اوپک پلاس برای تخلیه انبارهای نفتی در عین بالا نگه‌داشتن قیمت‌ها به این راهکار تکنیکال روی آورده است. به نظر می‌رسد این گروه چنین رویکردی را از سیاست‌های برخی بانک‌های مرکزی الگوبرداری کرده باشد.
این تغییر استراتژی می‌تواند پیامدهای مهمی برای تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا داشته باشد. این شرکت‌ها عمدتا از قیمت بالای قراردادهایی که برای سررسیدهای دورتر بسته شده باشند، سود می‌برند چراکه سیستم پوشش ریسک آنها به این صورت عمل می‌کند. بنابراین، بالاتر رفتن قیمت قراردادهای نزدیک از سررسیدهای دورتر ممکن است چالش‌هایی برای این حوزه از صنعت نفت داشته باشد. البته وارونگی ملایم برای اوپک پلاس ایده‌آل به نظر می‌رسد.