آیا سرمایه گذاری در بورس ایران مقرون بصرفه است؟

آیا سرمایه گذاری در بورس ایران مقرون بصرفه است؟

یکی از پارامترهای مورد استفاده تحلیلگران برای بررسی و ارزشگذاری شرکتها نسبت P/E یا نسبت Price به Earning یا همان نسبت قیمت به درآمد می باشد. در این مقاله قصد داریم از این منظر بورس ایران را مورد واکاوی قرار دهیم.

قبل از اینکه به بررسی این موضوع بپردازیم لازم است درمورد EPS یا سود شناسایی شده به ازای هر سهم توضیح کوتاهی بدهیم. شرکتها در پایان هر سال نسبت به بررسی وضعیت عملکرد خود اقدام می نمایند و نتیجه این بررسی های مالی را در قالب صورتهای مالی به عموم ارائه می کنند یکی از مهمترین پارامترها که بسیار مورد توجه سهامداران نیز می باشد، سود شناسایی شده به ازای هر سهم می باشد به این سود اصطلاحاً EPS می گویند.

نسبت P/E از تقسیم قیمت روز سهام هر شرکت بر EPS آن شرکت بدست می آید، اگر شرکت مورد بررسی سود تولید کرده باشد این عدد مثبت و اگر در آن سال زیان تولید کرده باشد این عدد منفی خواهد بود.

به نسبت PE نسبت بازگشت سرمایه نیز گفته می شود بعنوان مثال اگر قیمت سهام5000 ریال و سود شناسایی شده در پایان سال 1000ریال باشد نسبت P/E که از تقسیم این دو عدد بدست می آید برابر 5 می شود و اینطور تفسیر می شود که اگر فردی در سهام این شرکت با نرخ 5000 ریال سرمایه گذاری کند و هر سال این شرکت همین مقدار سود تولید کند بعد از 5 سال سودهای شناسایی شده برابر اصل وجه سرمایه گذاری در سال اول می شود.

بعبارت دیگر با توجه به تفسیر نرخ بازگشت سرمایه، هرچه نسبت قیمت بر درآمد کمتر باشد سرمایه گذاری اولیه آن فرد زودتر بازیافت شده و طبیعتاً این موضوع مطلوب سرمایه گذاران و سهامداران نیز می باشد. درصورتیکه شرکتی زیانده باشد این نسبت مالی بعنوان پارامتری برای بررسی نرخ بازگشت سرمایه قابل استفاده نبوده و از این منظر مورد بررسی قرار نمی گیرد.

از سویی دیگر بالا بودن نسبت قیمت بر درآمد نشان دهنده این موضوع است که سرمایه گذاران، خریدن سهام آن شرکت را کم ریسک تلقی نموده و  لذا طبیعی است که انتظار سود کمتری نیز از سرمایه گذاری خود دارند.

بررسی ها برای سالهای 84 تا 98 نشان می دهد نسبت قیمت بر درآمد یا P/E کل بورس بین 4عدد  تا 9 در نوسان بوده است که البته در آن سالها نرخ جذابی برای سرمایه گذاری بوده اند.

از سال 98 با مورد استقبال واقع شدن بازار سرمایه و افزایش تعداد کدهای بورسی و افزایش قیمت سهام با توجه به ثابت بودن نسبی میزان سودسازی شرکتها، این نسبت نیز افزایش یافته و تا نزدیکی عدد 38 واحد نیز پیش رفت! همین موضوع باعث شد که تعدادی از تحلیل گردان اقتصادی این موضوع را مصداق حباب قیمتی تلقی نموده و عقیده داشتند که بازارسرمایه ایران به اصطلاح گران است. بعد از کاهش قیمت ها  و ریزش بورس در مرداد 99 این نسبت نیز کاهش یافته و اکنون در محدوده 16واحد می باشد . آخرین باری که بورس در این ناحیه ارزشگذاری شده بود اوایل سال 99 بود و اکنون بعد از نزدیک به 9 ماه سطح P/E مجددا به همان نواحی ابتدای سال99 بازگشته است.

در سالیان نه چندان دور بورس و بورس بازی تا حدودی ناشناخته بوده و افراد نسبتا کمی در این بازار فعالیت می کردند در آن سالها بسیاری از عموم ، بازار بورس را نامطمئن و بسیار پر ریسک تلقی نموده و براحتی حاضر به سرمایه گذاری در بورس نمی شدند و این موضوع سبب کاهش نسبت P/E شده بود اما با توجه به استقبال عمومی در یکی دو سال گذشته و سهامدارشدن عده زیادی از افراد بنظر می رسد علارقم ریزشهای شدیدی که در بورس ایران نیز بی سابقه بوده است دیدگاه عمومی نسبت به پرریسک بودن این بازار نسبت به سالیان بسیار دور تغییر یافته و  علارقم اینکه افراد زیادی مشمول زیان شدند و از این بازار دور شدند اما هنوز هم عده زیادی سرمایه گذاری در بورس را بعنوان یکی از گزینه ها در کنار سایر گزینه های سرمایه گذاری مطلوب قلمداد می نمایند و بدنبال فرصتهای کسب سود در این بازار هستند و بر همین اساس انتظارات عمومی نیز نسبت به P/E افزایش یافته است و این موضوع باعث می شود رسیدن به اعداد نسبت قیمت بر درآمد سالهای دور نیز به همان اندازه دور از ذهن باشد.

از سویی دیگر بازارهای موازی مانند طلا و ارز و خودرو که درسالهای گذشته گزینه های کم ریسک تری تلقی می شدند در ماههای گذشته دچار تلاطمات زیادی شده و ریسکی مشابه بورس داشته اند.

البته این بررسی بسیار کلی بوده و همه شرکتها درجه سودسازی و ارزشگذاری شرایط یکسان نداشته و میزان ارزندگی آنها نیز متفاوت می باشد.

با اینحال و با توجه به توضیحات فوق  بنظر می رسد بورس ایران نسبت به پیش از دو سال گذشته گران بوده و از سویی دیگر در مقایسه با  قیمت های تابستان99 ارزان می باشد.

تجربه نه چندان مطلوب ماههای پاییز 99 نشان داد بورس ایران آنقدرها هم که بنظر می رسید کم ریسک نبوده و ماندن در این بازار بدون آموزش پذیری یا بدون استفاده از راهنمایی شرکتهای تخصصی سرمایه گذاری بسیار مشکل و پر ریسک می باشد.

امیدواریم با توجه به بزرگتر شدن این بازار و افزایش تعداد سرمایه گذران در این بازار ، قوانین قدیمی و ناکارآمد گذشته نیز مورد بازنگری قرار گرفته و با افزایش شفاف سازی و بازتعریف پاره ای چارچوب ها شاهد شکوفا شدن این بازار باشیم.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.

دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرات کاربران
  • سلام،بهترین‌جا‌برای‌سرمایه‌گزاریست‌به‌شرط‌آنکه‌یه‌سری‌باند‌های‌حقوقی‌که‌کاملا‌قوانین‌را‌زیر‌پا‌میکنن‌وهیچ‌برخوردی‌درشئن‌تخلفشان‌صورت‌نمیگیرد
    ‌گرفته‌‌بشه‌