دوگانه تورم و لایحه بودجه | یکشنبه 23 آذر 99
نمودار فوق نتایج نظرسنجی روز گذشته در پیج اینستاگرامی سیگنال را نشان میدهد، به عقیده مخاطبان، تورم از بیشترین اهمیت در بین گزینههای مطروحه برخوردار است. اما توجه به این نکته اساسی بسیار حائز اهمیت است که تورم خودش ریشه در بودجه دولت دارد، چطور؟
تجربه نشان داده عموما درآمدهای دولت در لایحه بودجه به شکلی رویایی بیشتر از مقدار واقعی آن برآورد میشود، همین امر دولت را در سال بعد با کسری بودجه مواجه خواهد کرد. درنتیجهی آن، دولت برای تامین کسری بودجهی خود دست به دامن بانک مرکزی میشود و با استقراض از آن، زمینه افزایش پایهی پولی و انتشار نقدینگی بیشتر را فرآهم میآورد.
با رشد نقدینگی، تقاضا برای کالاها و خدمات رو به افزایش خواهد گذاشت و از آنجائیکه رشد اقتصاد ایران منفی است، بنابراین بخش تولید پاسخگویی این حجم از تقاضا نخواهد بود و در نهایت رشد نقدینگی تماما در رشد قیمتها یا همان تورم بازتاب مییابد همزمان با تورم، بازدهی داراییها(اعم از طلا، سکه و سهام) نیز رو به افزایش خواهد گذاشت.
بنابراین تورم معلول است نه علت، به تعبیر دقیقتر جهت علیت از لایحه بودجه به سمت تورم است و نه بالعکس. بنابراین تنها راه کنترل تورم، اصلاح ساختاری بودجهی دولت است.
طی سالهای اخیر که دولت با کسری بودجهی بیشتری مواجه شده تورم نیز روند فزایندهای را در پیش گرفته است.
نمودار پایین این موضوع را به خوبی به تصویر میکشد.(تورم سال 99 حدودی است)
اقتصاد ایران و به تبع آن لایحهی بودجهی دولت، از ابتدا وابستگی بالایی به درآمدهای نفتی داشته است، بعد از خروج آمریکا از برجام، دولت با محدودیت فروش نفت و عدم تامین درآمدهای پیشبینی شده در لایحه بودجه مواجه گردید و درنتیجه با بروز کسری در بودجه، به ناچار دست به دامن بانک مرکزی شد. همین امر منجر به رشد نقدینگی و در نتیجه تورم بیشتر گردید.
مطابق آنچه در لایحه بودجهی 1400 آمده، لااقل با کسری 300 هزار میلیارد تومانی مواجه خواهیم شد، محاسبات نشان میدهد به ازای هر 10 هزار میلیارد تومان رشد نقدینگی، حدودا تورم 2 درصدی را در پی دارد، با اینحساب در صورت تصویب لایحه بودجه و عدم گشایش در خصوص تحریمهای خارجی، سال آینده تورمهای 60 درصدی دور از ذهن نخواهد بود.