طرح‌های جبرانی افت فشار پارس‌جنوبی
دنیای اقتصاد – هادی سلگی :
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به تشریح برنامه‌های این شرکت برای جبران افت فشار بزرگ‌ترین میدان گازی دنیا پرداخت.
مساله محوری این مصاحبه این بود که تا زمان بهرهبرداری از فاز اول پروژه فشارافزایی پارس‌جنوبی در سال2030، چه برنامه‌هایی برای جبران افت فشار در دستور کار قرار خواهد گرفت. تورج دهقانی به دو روش چاههای اینفیل و فشارافزایی در خشکی اشاره کرد که به گفته او در این فاصله این دو پروژه می‌تواند افت فشار در مرحله «فشار بالاتر» را جبران کند.
میدان گازی پارس‌جنوبی تامین‌کننده 70درصد گاز ایران است. این میدان بعد از سه دهه‌بهره‌‌‌‌‌برداری از سوی ایران وقطر به مرحله افت فشار رسیده‌است، وضعیتی که تورج دهقانی، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس آن را هشداردهنده می‌خواند و می‌گوید: «کاهش فشار در این میدان آغاز شده و در برخی از بلوک‌‌‌‌‌ها، به‌ویژه در یال مرزی از جمله فاز12، شدت بیشتری دارد.» کارشناسان می‌گویند کاهش فشار از سال‌های گذشته آغاز شده‌است، ولی طبق گفته مدیر سابق مهندسی و توسعه شرکت ملی نفت پیش‌بینی می‌شود از سال1406 سالانه معادل تولید یک فاز‌پارس‌جنوبی (28میلیون مترمکعب در روز) و از سال1408 سالانه معادل تولید 1.5 فاز پارس‌جنوبی (42میلیون مترمکعب در روز) از تولید آن کاسته شود.
از همین‌رو سال‌گذشته شرکت ملی نفت یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای تاریخ صنعت نفت را برای فشارافزایی میدان پارس‌جنوبی به ارزش حدود 17میلیارد دلار امضا کرد. درباره سال بهرهبرداری این طرح اطلاعات متفاوتی ارائه شده‌است. رضا دهقان، مدیرسابق مهندسی و توسعه شرکت ملی نفت که در زمان او قراردادهای فشارافزایی امضا شد، زمان بهرهبرداری از اولین هاب فشارافزایی را سال1407 اعلام کرد، ولی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد؛ اولین فاز‌در سال2030 به بهرهبرداری می‌رسد. وی گفت: طرح فشارافزایی به‌عنوان یک ضرورت تنگناهای خاص خود را دارد و فکر کنم اولین طرح فشارافزایی برای هاب یک در سال2030 به مدار تولید برسد.
بنابراین در اینجا پرسش اصلی این است که تا سال2030 که فشار این میدان تا حد زیادی کاهش می‌‌‌‌‌یابد، چه برنامه‌هایی برای نگهداشت در دستور کار باید قرار بگیرد که کشور با کمبود و ناترازی بیشتر گاز مواجه نشود. تورج دهقانی در این گفت‌وگوی اختصاصی توضیح داد: تا زمان بهرهبرداری از طرح فشارافزایی حدود 6 تا 7سال باقی مانده‌است و طبیعتا ما برای جبران افت فشار باید از روش‌های دیگری استفاده کنیم. یکی از این روش‌ها چاههای اینفیل است. وی حفاری چاههای درون‌‌‌‌‌میدانی(Infill) را یکی از روش‌های مدیریت مخزن در نیمه دوم عمر میدان دانست و با بیان اینکه حفاری چاههای درون‌‌‌‌‌میدانی از سال1403 آغاز شده و تاکنون چهار پیمانکار با چهار دکل مستقر شده و در مجموع، هفت دکل در میدان فعال هستند، گفت: یک حلقه چاه درون‌‌‌‌‌میدانی اواخر پارسال وارد مدار تولید شد و دو حلقه دیگر نیز در روزهای آینده وارد مدار می‌شود.
به گفته او روش دیگر ایستگاه تقویت فشار خشکی است که برای فاز12و 9(به‌عنوان فازهایی که سریع‌تر از سایرین با افت فشار مواجه خواهند شد) در دستور کار گرفته‌است و هفته آینده مصوبه آن در هیات‌مدیره نفت مطرح خواهدشد؛«مطالعات مهندسی این طرح ظرف چند ماه گذشته در نفت و گاز پارس تکمیل شده و اسناد آن را به شرکت ملی نفت ارائه کرده‌ایم و فکر می‌کنم هفته آینده مصوبه آغاز یک پلنت فشارافزایی خشکی به ما ابلاغ شود تا ان‌شاء‌الله ظرف کمتر از سه سال‌بتوانیم یک دستگاه تاسیسات فشارافزایی خشکی را آماده راه‌اندازی کنیم.» وی در رابطه با اینکه این طرح چقدر افت فشار را جبران خواهد کرد، گفت: این موضوع نیاز به توضیح فنی دارد؛ وقتی کاهش فشار رخ می‌دهد در مراحل اول که به آن اصطلاحا «فشار بالاتر» می‌گویند؛ با فشارافزایی خشکی می‌توان آن را جبران کرد، ولی اگر فشار از حدی پایین‌تر برود دیگر فشارافزایی خشکی نمی‌تواند پاسخگو باشد و نیاز به فشارافزایی دریایی خواهد بود. باید متذکر شد که ما تا رسیدن به آن نقطه هنوز فاصله داریم.
برداشت گاز پارس‌جنوبی به 722میلیون مترمکعب می‌رسد
مدیریت راهبری طرح فشارافزایی پارس‌جنوبی هفته گذشته در نامه‌‌‌‌‌ای رسمی به شرکت نفت و گاز پارس تحویل داده شد؛ شرکتی که مسوولیت توسعه تمامی فازهای میدان گازی پارس‌جنوبی در بخش‌های پالایشگاهی و فراساحل و همچنین توسعه میادین گازی فرزاد، بلال، کیش، پارس شمالی، گلشن و فردوسی و لایه نفتی پارس‌جنوبی را داراست. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در یک نشست خبری آخرین برنامه‌ها و دستاوردهای این شرکت را تشریح کرد. تورج دهقانی با بیان اینکه پارسال، رکورد برداشت روزانه گاز از پارس‌جنوبی با رقم 716میلیون مترمکعب ثبت شد که نسبت به رکورد 706میلیون مترمکعبی سال1402، حدود 10میلیون مترمکعب افزایش‌یافته‌است، بیان کرد: طبق برنامه‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌های انجام‌شده، سقف برداشت گاز از میدان مشترک پارس‌جنوبی به 722میلیون مترمکعب در روز برای زمستان 1404 می‌رسد.
وی با بیان اینکه در حوزه توسعه، آغاز پروژه‌های مرتبط با میدان‌های گازی کیش، پارس شمالی، بلال، فرزاد و دیگر میدان‌‌‌‌‌ها در دستور کار قرار دارد، تصریح کرد: طبق برنامه، شرکت نفت و گاز پارس باید در پنج سال‌آینده برداشت گاز را 200 تا 250میلیون مترمکعب افزایش دهد. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به آخرین وضعیت میدان گازی کیش، گفت: این میدان در صورت توسعه کامل از ظرفیت تولید 75 تا 100میلیون مترمکعب گاز در روز برخوردار است و با توجه به برنامه‌‌‌‌‌ریزی صورت‌گرفته، احداث پالایشگاه این طرح در بندر آفتاب در دستور کار قرار خواهد گرفت. وی با بیان اینکه در سال1404 توسعه میدان گازی کیش با جدیت دنبال می‌شود و امسال، سال‌کیش است، افزود: در این میدان 14 حلقه چاه طی سال‌های گذشته حفاری شده که تاکنون 9 حلقه چاه آن آماده تولید شده‌اند.
پارس‌شمالی تا 3 سال‌آینده به تولید می‌رسد
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس به میدان گازی پارس‌شمالی نیز اشاره کرد و گفت: این میدان شرایطی مشابه میدان گازی کیش دارد و معادل ظرفیت روزانه دو تا سه فاز‌پارس‌جنوبی گاز تولید خواهد کرد. دهقانی با بیان اینکه مصوبات مربوط به توسعه این میدان در ماه‌های پایانی سال‌گذشته اخذ، منابع مالی تامین‌شده و مناقصات آن در حال بر‌‌گزاری است، گفت: بر اساس برنامه‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌ها، در سه سال‌آینده از این میدان نیز تولید گاز خواهیم‌داشت. وی در ادامه درخصوص طرح توسعه میدان گازی بلال عنوان کرد: جکت این میدان گازی نصب شده‌است و عملیات حفاری نیز از یک ماه آینده آغاز می‌شود.
منبع: دنیای اقتصاد