تصمیمات سال‌های اخیر در مورد تهران قابل دفاع نیست

این کمیسیون، اتاقی است که اجازه دارد و می‌تواند «هر نوع مصوبه بالادست شهرداری تهران از طرح جامع شهر تهران گرفته تا طرح تفصیلی تا حتی مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری کشور را با ترکیبی از نمایندگان وزرا و شهردار، اصلاح کند یا تغییر دهد یا مجوزهایی متفاوت از چارچوب‌‌های از قبل مصوب شده، صادر کند.» عملکرد کمیسیون ماده 5 شهر تهران در دوره‌‌هایی از جمله دوره دولت روحانی، مورد انتقاد دولت قرار گرفت اما در دوره‌‌هایی که خط فکری دولت و شهرداری در حوزه «ساخت‌وساز و تغییرکاربری و فروش مجوز ساخت» در یک ریل قرار گرفته، هیچ نقدی نسبت به این کمیسیون وارد نشده است. فرزانه صادق در زمانی که معاون شهرسازی و معماری در وزارت راه و شهرسازی بود، به عنوان یکی از اعضای همین کمیسیون، برخی مصوبات این کمیسیون را امضا نکرد و در نهایت به خاطر این رویه، جابه‌جا شد.

امروز او در مقام وزیر، سراغ «کمیسیون ماده 5» آمده است. از نگاه گروهی از شهرسازها و کارشناسان شهری، اساس کار کمیسیون ماده 5 زیر سوال است و این مسیر دور زدن مصوبات بالادست شهرداری‌‌ها باید مسدود شود. اما گروهی دیگر معتقدند، تصمیماتی که از بالا به شهرداری دیکته می‌شود، «با روح شهر در تعارض است و در شهر قابل اجرا نیست». این دوگانگی در این سال‌ها به همین شکل ادامه داشته و این میان، آن کمیسیون به روال خود ادامه داده است. اینکه آیا فرزانه صادق می‌تواند یک‌بار برای همیشه، «تصمیم درست و قابل اجرا برای آینده شهر تهران که همه عناصر حیاتی آن ته کشیده است، اتخاذ کند، به شیوه هدایت اصل موضوع ربط پیدا می‌کند.»

تغییر رویه وزارت مسکن در ساخت مسکن ملی؟

وزیر مسکن در بخشی از صحبت خود گفت: تامین زمین و مسکن وظیفه ماست؛ اما باید مسکنی متناسب با‌ شان مردم برایشان تامین کنیم، نه آنکه بدون زیرساخت‌‌های لازم، صرفا مسکن‌‌هایی را در محل‌‌هایی نامناسب به آنها تحویل بدهیم. به نظر می‌رسد این صحبت وزیر مسکن بیانگر رویکرد وزیر جدید در خصوص ساخت مسکن‌‌های با حمایت دولت در مناطق بدون زیرساخت است. این در حالی است که در دوره‌‌ قبلی وزارت مسکن، خط قرمزی در زمینه تامین زمین و ساخت مسکن وجود نداشت. در واقع سیاستگذاران پیشین وزارت مسکن بر این باور بودند که در هر زمینی خانه ساخته و زیرساخت را به آنجا می‌‌بریم؛ اما به نظر می‌رسد که رویکرد وزیر جدید تغییر کرده است.