سقوط تاریخی طلای سیاه؛ نفت برنت به زیر 70 دلار رسید.
کاهش قیمت نفت در بازار جهانی
قیمت نفت در هفته‌های اخیر دچار ریزش وحشتناکی شده است. نفت برنت در روز سه‌شنبه، 10 سپتامبر به محدوده 69 دلار و 20 سنت رسید که کف 33 ماهه نفت برنت تلقی می‌شود. آخرین باری که نفت برنت در بازار جهانی زیر 70 دلار به ازای هر بشکه معامله شد، به سوم دسامبر سال 2021 (12 آذر سال 1400) بازمی‌گردد.
نفت خام وست تگزارس اینترمدیت آمریکا نیز در روز سه‌شنبه، 65 دلار و 75 سنت به ازای هر بشکه معامله شد. این شاخص نیز در کف 33 ماهه خود قرار دارد و آخرین باری که نفت WTI ارقامی کمتر از این را ملاقات کرده بود، به اول دسامبر سال 2021 بازمی‌گردد. نفت برنت در حالی به زیر 70 دلار به ازای هر بشکه سقوط کرده است که در اوایل ماه ژوئیه، در قیمت 87 دلار مورد معامله قرار میگرفت.
سرنوشت نفت بعد از جنگ
نفت برنت که بعد از شروع جنگ روسیه و اوکراین و تحت تاثیر شوک عرضه تا حوالی 130 دلار در هر بشکه بالا رفته بود، در ماه‌های بعدی در یک روند نزولی افت قریب به 50 درصدی را تجربه کرد.
عبور بازار از هیجانات، تقویت سمت عرضه با افزایش تولید و تضعیف تقاضا به دلایلی مانند رکود در اقتصاد کشورهای واردکننده نفت و افزایش نرخ بهره از مهم‌ترین عواملی بود که بعد از جنگ روسیه و اوکراین، قیمت نفت را تحت تاثیر قرار داد و موجبات افت قیمت نفت را فراهم کرد.
تشدید روند نزولی قیمت نفت
افت قیمت نفت در دو ماه اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است؛ اما چه بلایی بر سر طلای سیاه آمده که این چنین گرفتار حضیض شده است؟
بیشترین دلیل افت نفت در دو ماه اخیر به موضوع ضعف تقاضا مرتبط است. تقلای چین برای گذار به سمت سوخت‌های پاک‌تر مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، وسایل نقلیه الکتریکی و گاز طبیعی مایع و همچنین مواجهه این کشور با مشکلات اقتصادی به ویژه در بخش مسکن، به شدت روند مصرف نفت این کشور را نزولی کرده است و تاثیرات منفی بر قیمت نفت گذاشته است.
عامل دیگری که کاهش تقاضای نفت را به دنبال داشته، رشد کندتر از انتظار اقتصاد چین است. اقتصادی که پیش‌تر یکی از محرک‌های اصلی تقاضای جهانی نفت بود، با چالش‌های قابل‌توجهی به ویژه پس از همه‌گیری کرونا مواجه شده است. در سه ماهه دوم سال 2024، تقاضای نفت چین به شدت ضعیف بود که این امر ناشی از کاهش تولید پالایشگاه‌ها و کاهش رشد اقتصادی است. ترکیب این عوامل باعث شده که رشد مصرف نفت به شدت محدود شود.
بررسی داده‌های ماه های اخیر نشان می‌دهد که روند نزولی در واردات نفت خام چین به پایین‌ترین سطح خود از زمان قرنطینه‌های دوران کرونا در سال 2022 رسیده است. کاهش واردات نفت چین نه تنها به دلیل کاهش فعالیت‌های صنعتی و نیاز مصرف‌کنندگان است، بلکه نشان‌دهنده تلاش‌های استراتژیک چین برای مدیریت بهینه ذخایر انرژی خود نیز هست.
واردات نفت خام چین در هفت ماهه نخست سال جاری میلادی در حالی به 10 میلیون و 900 هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به رکورد 11 میلیون و 290 هزار بشکه در روز در سال 2023 افت معناداری را نشان می‌دهد. چین یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان نفت خام است و هرگونه کاهش در واردات نفت چین می‌تواند منجر به مازاد عرضه در بازار جهانی شود و طبیعتا این موضوع کاهش قیمت نفت را به دنبال خواهد داشت.
نگرانی اوپک از کاهش قیمت نفت
پس از این که قیمت نفت خام به پایین‌ترین میزان خود در ماه‌های گذشته رسید، اوپک پلاس با به تعویق انداختن افزایش تولید به مدت دو ماه موافقت کرد و در صورت لزوم ممکن است افزایش تولید برنامه‌ریزی شده را متوقف یا معکوس کند. اوپک اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرد که هشت عضو اوپک پلاس که قرار بود تولید خود را از اکتبر افزایش دهند، به توافقاتی برای عدم افزایش تولید خود در دو ماه آتی دست یافته‌اند.
این هشت کشور توافق کرده‌اند که کاهش تولید داوطلبانه اضافی خود به میزان ۲.۲ میلیون بشکه در روز را به مدت دو ماه تا پایان نوامبر ۲۰۲۴ تمدید کنند. قرار بر این بود که اوپک پلاس، افزایش تولید را اجرا کند، اما نگرانی بازار نفت نسبت به چشم‌انداز عرضه بیشتر از سوی اوپک پلاس و پایان یافتن مناقشه‌ای که باعث توقف صادرات لیبی شده بود و همچنین ضعیف شدن تقاضا، این گروه را نگران کرده است.