۱۳ میلیارد دلار عایدی صادرات پتروشیمی

حسن عباس‌زاده در یک نشست خبری با اعلام اینکه ظرفیت کنونی صنعت پتروشیمی هم‌اکنون حدود 97 میلیون تن است، گفت: پارسال حدود 42 میلیون تن محصول نهایی پتروشیمی بدون احتساب خوراک بین مجتمعی به ارزش 24 میلیارد دلار در صنعت تولید شد که 29 میلیون تن به ارزش 13میلیارد دلار صادر شد و 13 میلیون تن به ارزش حدود 11میلیارد دلار در داخل به فروش رفت. 

وی همچنین خبر داد که در سال جاری 15 طرح جدید پتروشیمی به بهره‌برداری می‌رسد که ظرفیت تولید را 8 میلیون تن دیگر افزایش خواهد داد. وی همچنین به موضوع کاهش فلر‌سوزی اشاره کرد و گفت: پروژه جمع‌آوری و بهره‌برداری از گازهای مشعل در پتروشیمی مارون امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. با کاهش فلرسوزی، 9 میلیون مترمکعب گاز به همراه 580 هزار بشکه میعانات گازی (NGL) به چرخه تامین خوراک واحدهای پتروشیمی بازمی‌گردد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی خاطرنشان کرد: در سال جاری برای نخستین بار سه محصول و سه تجهیز پتروشیمیایی توسط بخش خصوصی تولید خواهند شد. 

وی همچنین از هدف‌گذاری برای رسیدن به ظرفیت تولید 106میلیون تن تا پایان سال خبر داد و گفت: در برنامه هفتم توسعه، ظرفیت تولید 131 میلیون تن هدف‌گذاری شده که مهم‌ترین چالش آن تامین پایدار خوراک است. این موضوع در چند محور از جمله استفاده از گاز فلر، بهینه‌سازی مصرف سوخت و توسعه خوراک‌های جایگزین دنبال می‌شود. عباس‌زاده از آمادگی چند طرح جدید سرمایه‌گذاری خبر داد که ارزش آنها بین 200 میلیون تا 2 میلیارد دلار برآورد شده است. در ادامه این نشست، عباس‌زاده، گفت: در سال گذشته 9میلیون تن محصول در بورس‌های کالا عرضه شد که 7میلیون تن آن به فروش رفت. اغلب این معاملات به‌صورت اعتباری انجام شد و ارزش آنها حدود 131 هزار میلیارد تومان بوده است. عباس زاده همچنین به تبادلات بین‌مجتمعی اشاره کرد و افزود: 450هزار تن محصول میان مجتمع‌های پتروشیمی تبادل شده و 113 نوع محصول نیز برای صادرات به گمرکات کشور معرفی شده‌اند. 

وی تاکید کرد: هدف‌گذاری صنعت پتروشیمی، دستیابی به ظرفیت 100 میلیون تن تولید نهایی است. در این مسیر، پروژه جمع‌آوری فلرهای دهلران تا شهریورماه امسال به نتیجه خواهد رسید. از میان 55 مشعل غرب کارون، تاکنون 10 مورد خاموش شده و امسال حدود 10 میلیون مترمکعب گاز از فلرها به صنعت بازمی‌گردد. وی گفت: به جز چند محصول خاص که نیازمند فناوری پیشرفته هستند، توان تولید سایر محصولات پتروشیمی در داخل کشور وجود دارد. برای تولید پروپیلن نیز باید تمرکز بیشتری صورت گیرد. عباس‌زاده در ادامه با اشاره به وضعیت تولید متانول گفت: در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید متانول در کشور 14 میلیون تن است. خوراک مصرفی این بخش حدود 4 درصد از کل گاز کشور را شامل می‌شود که با وجود این سهم اندک، بازدهی و عواید خوبی داشته‌ایم.

 موانع تجارت با روسیه

حسن زاده در ادامه با اشاره به حجم 250 میلیون دلاری صادرات پتروشیمی ایران به روسیه در سال گذشته، چالش‌های لجستیکی را به عنوان مانع اصلی بر سر راه توسعه این روابط تجاری عنوان کرد. وی با تاکید بر اهمیت کریدور شمال-جنوب و تکمیل خط آهن آستارا به رشت، ابراز امیدواری کرد که با رفع این موانع، زمینه برای افزایش حجم مبادلات فراهم شود. وی در ادامه به سهم اندک محصولات پتروشیمی در سبد صادراتی ایران به روسیه اشاره و عنوان کرد: در حال حاضر، عمده صادرات ما به روسیه را مواد غذایی با سهم حدود 80 درصدی تشکیل می‌دهد و سهم محصولات پتروشیمی بسیار ناچیز است. حسن زاده افزود: تعرفه‌های نسبتا بالای گمرکی یکی از دلایل این سهم ناچیز بوده که خوشبختانه در سفر اخیر و در چارچوب معاهده اوراسیا و توافق با چند کشور، این تعرفه‌ها از 20 درصد به 4 درصد کاهش یافته و در برخی موارد به صفر رسیده است. 

وی گفت: مشکل بعدی، شباهت سبد تولیدات پتروشیمی ایران و روسیه است. بازار پتروشیمی اوراسیا عمدتا در اختیار تولیدکنندگان روسی است و ما در این حوزه با رقابت جدی مواجه هستیم. عباس‌زاده به مزیت رقابتی ایران در زمینه تولید کاتالیست‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به محدودیت‌های وارداتی روسیه از اروپا به دلیل جنگ اوکراین، ما در حال حاضر فرصت مناسبی برای صادرات کاتالیست به این کشور داریم و صادرات ماهانه ما در انواع کاتالیست‌ها حدود 70 میلیون دلار است.