کارنامه اول تورم خوراکی

کنترل تورم اقلام خوراکی همواره یکی از حساس‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور به شمار می‌آید؛ چراکه نوسان قیمت در این گروه کالایی، به طور مستقیم، سفره‌ مردم را هدف قرار می‌دهد. مواد غذایی سهم بالایی در سبد مصرفی خانوارها دارند و هرگونه افزایش قیمت در این بخش، فشار معیشتی مضاعفی به اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه دهک‌های پایین‌درآمدی، وارد می‌کند؛ زیرا افراد با درآمد کمتر به طور متوسط سهم بیشتری از درآمد خود را صرف خرید کالاهای مصرفی به‌ویژه اقلام خوراکی می‌کنند و نوسانات قیمتی تاثیر بیشتری بر رفاه آنها خواهد داشت.

همچنین تداوم روند افزایش تورم اقلام خوراکی می‌تواند به کاهش قدرت خرید، افزایش نارضایتی عمومی و در نهایت تغییر در سبد مصرف‌کنندگان شهری منجر شود؛ تغییری که ممکن است خانوارها را به سمت مصرف کالاهای ارزان‌تر، بی‌کیفیت‌تر و فاقد ارزش غذایی مناسب سوق دهد. این جابه‌جایی در الگوی مصرف، در بلندمدت می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت عمومی جامعه وارد کند. از این رو، رصد دقیق بازار، مدیریت موثر عرضه و تقاضا و اتخاذ سیاست‌های حمایتی هدفمند، برای کنترل تورم خوراکی و حفظ امنیت غذایی خانوارها، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.

رکوردداران تورم خوراکی نسبت به ماه گذشته

بر اساس این گزارش، اقلامی مانند پرتقال، سیب و لیموترش بیشترین نرخ تورم نسبت به ماه گذشته را داشته‌اند. سیب 20.3درصد افزایش قیمت نسبت به ماه گذشته داشته و قیمت آن از حدود 65هزار تومان به 78هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. لیموترش نیز نسبت به ماه گذشته 19.7درصد افزایش قیمت داشته است، به طوری که قیمت هر کیلوگرم لیموترش به حدود 100هزار تومان رسیده، در‌حالی‌که در ماه گذشته حدود 84هزار تومان بوده است. پرتقال نیز افزایش قیمت 22درصدی را تجربه کرده و از 50هزار و 500 تومان به ازای هر کیلوگرم به 61هزار و 600 تومان در فروردین‌ماه رسیده است. دلیل اصلی روند افزایشی قیمت سیب درختی و مرکبات در ماه‌های اخیر صادرات بیش از حد میوه بوده است. با وجود اهمیت صادرات در رشد اقتصادی کشور و حمایت ما از آن، این نکته ضروری است که صادرات محصولات کشاورزی تنها از محل مازاد تولید انجام شود. تامین نیاز بازار داخلی باید در اولویت قرار گیرد تا با کمبود کالاهای اساسی و افزایش قیمت‌ها اقلام ضروری روبه‌رو نشویم.

تورم در گروه حبوبات

گروه حبوبات، هم با تورم ماهانه و هم با تورم سالانه بالایی مواجه بوده است. لوبیا چیتی 10.4درصد و لوبیا قرمز 7.5درصد افزایش قیمت نسبت به ماه گذشته داشته‌اند. همچنین نسبت به سال گذشته لوبیا چیتی 166.8درصد، لپه 126.6درصد و لوبیا قرمز 109.7درصد افزایش قیمت داشته‌اند که میزان قابل‌توجهی است. برخی فعالات بازار مواد غذایی دلیل اصلی این افزایش قیمت در حبوبات را تغییر در سیاست‌های ارزی عنوان کرده‌اند. از طرفی افزایش قیمت حبوبات تحت تاثیر افزایش هزینه‌های تولید نیز بوده است.

افزایش 193درصدی قیمت سیب‌زمینی

سیب‌زمینی بیشترین افزایش قیمت در اقلام خوراکی را نسبت به سال گذشته ثبت کرده است. سیب‌زمینی در فروردین‌ماه سال 1404 به طور میانگین 53هزار و 500تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش رسیده و نسبت به فروردین‌ماه سال قبل 193.3درصد افزایش قیمت را ثبت کرده است. در بهمن‌ماه سال گذشته سیب‌زمینی با افزایش قیمت قابل‌توجهی مواجه شد. دلیل این افزایش قیمت بارش باران در جنوب کرمان بود که روند برداشت محصول را دچار مشکل کرده بود. اما با گذشت چند ماه قیمت سیب‌زمینی با شیب آرامی در حال افزایش است، زیرا وعده دولت مبنی بر عرضه سیب‌زمینی بهاره و جبران کمبود عرضه با تاخیر اجرا شد و نتوانست در فروردین‌ماه از التهاب بازار سیب‌زمینی بکاهد.

روند تورمی سایر اقلام خوراکی چگونه بود؟

در گروه گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به مرغ ماشینی با 6.8درصد و گوشت گوسفندی با 3درصد افزایش قیمت بوده است. قیمت یک کیلوگرم مرغ ماشینی در فروردین‌ماه حدود 98هزار و 500تومان بوده است. در گروه لبنیات و تخم مرغ، شیرخشک با 6.2درصد افزایش قیمت نسبت به ماه قبل بیشترین تورم را ثبت کرد. همچنین بیشترین کاهش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به تخم‌مرغ با 6.4درصد کاهش قیمت است. علت اصلی این کاهش قیمت مازاد کنونی تخم‌مرغ در بازار است که تحت‌تاثیر صدور بی‌رویه مجوزها برای راه‌اندازی واحدهای مرغداری است.