هدف بورس انرژی تبدیل شدن به مرجع قیمت در سطح داخلی و منطقه‌ای است/ تا زمانی که قیمت‌گذاری دستوری ادامه دارد دستیابی بورس انرژی به مرجعیت قیمتی دشوار خواهد بود
محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: ایران از نظر موقعیت جغرافیایی و منابع انرژی ظرفیت بالایی دارد و می‌تواند به بازیگر اصلی در بازار انرژی منطقه تبدیل شود.
محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، در حاشیه نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی، در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) به تشریح برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت این بورس در مسیر مرجعیت‌سازی در بازار انرژی، افزایش سرمایه‌گذاری و اصلاح ساختارهای سنتی پرداخت.
نظیفی با تاکید بر نقش ژئوپلیتیک ایران در منطقه، به ضرورت نوسازی رویکردها و بهره‌گیری از ابزارهای نوین معاملاتی در بورس انرژی اشاره کرد.
در ادامه متن کامل گفت و گوی سنا با محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، را می خوانید:
بورس انرژی ایران چه اهدافی را در افق یک‌ساله و دوساله دنبال می‌کند؟
هدف ما در بورس انرژی این است که بتوانیم در افق کوتاه‌مدت و میان‌مدت، مرجعیت قیمتی را هم در سطح داخلی و هم منطقه‌ای ایجاد کنیم. ایران از نظر موقعیت جغرافیایی و منابع انرژی ظرفیت بالایی دارد و می‌تواند به بازیگر اصلی در بازار انرژی منطقه تبدیل شود. مرجعیت‌سازی به این معناست که قیمت‌های کشف‌شده در بورس انرژی ایران، مبنای تصمیم‌گیری بنگاه‌ها و نهادهای اقتصادی قرار گیرد.
چه موانعی در مسیر تحقق این مرجعیت وجود دارد؟
متاسفانه ساختارهای سنتی همچنان در تصمیم‌گیری‌ها نقش پررنگی دارند. نگاه سنتی به بازار و مقاومت در برابر سازوکارهای نوین باعث شده حرکت به سمت بازارمحوری با چالش‌هایی همراه باشد. هم چنین تا زمانی که قیمت‌گذاری دستوری یا غیرشفاف در برخی حوزه‌های انرژی ادامه یابد، دستیابی به مرجعیت قیمتی دشوار خواهد بود.
با توجه به شعار سال “سرمایه‌گذاری برای تولید”، بورس انرژی چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟
بورس انرژی می‌تواند با فراهم‌کردن بستر شفاف برای کشف نرخ، سرمایه‌گذاری را هدفمند کند. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌ها به‌دلیل نبود نرخ واقعی یا پیش‌بینی‌پذیر در حوزه انرژی با عدم قطعیت مواجه‌اند. اگر مرجعیت قیمت در تابلوهای بورس انرژی تثبیت شود، می‌توانیم شاهد رشد سرمایه‌گذاری و تولید باشیم.
وضعیت ابزارهای مالی و معاملاتی در بورس انرژی چگونه است؟
در بورس انرژی ابزارهای متعددی راه‌اندازی شده است؛ از جمله قراردادهای سلف موازی استاندارد، اوراق گواهی ظرفیت، و ابزارهای مشتقه. برخی از این ابزارها قانونی هستند اما هنوز عمق بازار مناسبی ندارند. معرفی بهتر این ابزارها به ذی‌نفعان و فرهنگ‌سازی در این زمینه از اولویت‌های بورس انرژی است. هم چنین در نظر داریم ابزارهای جدیدی برای مدیریت ریسک و تامین مالی عرضه‌کنندگان توسعه دهیم.
زیرساخت فناوری بورس انرژی چقدر پاسخ‌گوی این تحولات است؟
برای تحول جدی در بورس انرژی، نیاز به زیرساخت‌های نرم‌افزاری پیشرفته داریم. در حال حاضر فرآیندهای متعددی به صورت دستی یا نیمه‌خودکار انجام می‌شود. طراحی و پیاده‌سازی پلت‌فرم جامع برای معاملات انرژی، از پذیرش تا تسویه، یکی از برنامه‌های راهبردی ما در سال جاری است.
ناترازی در حوزه برق و گاز یکی از مسائل جدی است، راهکار بورس انرژی برای مدیریت این وضعیت چیست؟
معتقدیم تا زمانی که قیمت حامل‌های انرژی سیگنال واقعی و اقتصادی به بازار ندهد، ناترازی ادامه خواهد داشت. بورس انرژی می‌تواند نقش مهمی در کشف نرخ‌های واقعی ایفا کند. این نرخ‌ها به فعالان اقتصادی کمک می‌کند تا تصمیمات خود را بر مبنای واقعیت‌های اقتصادی بگیرند، نه قیمت‌های یارانه‌ای یا دستوری.
بازارپذیر کردن عامل‌های انرژی با کشف نرخ‌های بهتر بر روی تابلو می تواند از هدر رفت منابع و قاچاق سوخت جلوگیری کرده و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی را اقتصادی کند.
توکن انرژی در چه مرحله ای قرار دارد و آیا اقدامی در این زمینه انجام شده است؟
در زمینه توکن انرژی تعاملاتی با نهادهای رگولاتور داشته و جلساتی را با بانک مرکزی، وزارت نیرو و سایر دستگاه‌ها در دستور کار داریم تا هم گرایی سیاست‌گذاری بین نظام پولی، ناظر و اجرایی شکل بگیرد. بدون هماهنگی رگولاتورها، تحقق اهداف بازار انرژی امکان‌پذیر نیست.
… و در پایان، مهم‌ترین پیامی که برای فعالان بازار دارید چیست؟
فعالان بازار باید بدانند که آینده صنعت انرژی در شفافیت، رقابت‌پذیری و ابزارمحوری است. بورس انرژی پلت‌فرمی است برای توسعه بازار، و ما از همه بازیگران دعوت می‌کنیم در این مسیر با ما همراه باشند. با اعتماد به سازوکار بازار، می‌توانیم سرمایه‌گذاری را افزایش دهیم، ساختارها را اصلاح کنیم و جایگاه منطقه‌ای ایران را در بازار انرژی تثبیت کنیم.
وحید بلالی منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه