مدیریت بخش‌خصوصی برای رونق کسب و کارهای کوچک در «ایران خودرو» چه در سر دارد؟
صنعت خودروسازی در ایران یکی از ارکان حیاتی اقتصاد کشور به‌شمار می‌رود. ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور، نقشی حیاتی در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و ایجاد اشتغال ایفا می‌کند. این شرکت نه تنها به تولید خودروهای سواری و تجاری پرداخته، بلکه به‌دلیل زنجیره‌تامین گسترده و وابستگی‌های متعددی که به‌صنایع مختلف دارد، در رونق کسب‌وکارهای کوچک و متوسط سهم بزرگی دارد.
چگونه ایران‌خودرو سبب رونق کسب‌وکارهای کوچک می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین ابعاد تاثیر ایران‌خودرو بر کسب‌وکارهای کوچک، شبکه تامین قطعات است. ایران‌خودرو به‌عنوان یک خودروساز بزرگ، برای تامین قطعات و مواد اولیه خود نیازمند همکاری با صدها تامین‌کننده کوچک و متوسط است. برای مثال، در سال 1402 این شرکت بیش از 70 درصد از قطعات خود را از تامین‌کنندگان داخلی خریداری کرده است. این خریدها فرصت‌های شغلی فراوانی را در کسب‌وکارهای کوچک در حوزه‌هایی همچون قطعه‌سازی، تولید لاستیک، رنگ و پوشش، قطعات الکترونیکی و نرم‌افزاری ایجاد کرده است.
علاوه‌بر این، در سال‌های اخیر، ایران‌خودرو اقداماتی همچون راه‌اندازی واحدهای تحقیق و توسعه مشترک با استارت‌آپ‌های حوزه فناوری را در دستور کار خود قرار داده است. به‌عنوان مثال، همکاری ایران خودرو با استارت‌آپ‌های فعال در زمینه توسعه سیستم‌های هوشمند خودرو و اتوماسیون تولید سبب ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در صنایع نرم‌افزاری و الکترونیکی شده است. این همکاری‌ها به‌طور مستقیم به‌رونق کسب‌وکارهای کوچک کمک کرده‌اند.
ایران‌خودرو به‌دلیل حجم بالای تولید، نیاز زیادی به تامین‌کنندگان کوچک و متوسط دارد. این خودروساز به‌واسطه تامین بخش اصلی نیاز بازار، تولید و میزان اشتغال قابل توجهی را در کشور رقم زده است. این شرکت علاوه‌بر ایجاد اشتغال مستقیم در سایت‌های تولیدی خود در سراسر کشور و همچنین شرکت‌های تابعه‌ای که به‌تولید برخی قطعات و مجموعه‌ها مشغول هستند، در ایجاد هزاران فرصت شغلی غیرمستقیم در صنایع وابسته به خودرو نیز سهم و نقش قابل توجهی داشته است.
به طور خاص، در بخش قطعه‌سازی و تولید مواداولیه، ایران‌خودرو به یکی از مشتریان اصلی شرکت‌های کوچک و متوسط تبدیل شده است.
مقایسه با خودروسازان بین‌المللی
در مقایسه با خودروسازان بین‌المللی، ایران خودرو دارای چالش‌های خاص خود است؛ اما در عین حال فرصتی برای رشد و توسعه دارد. برای مثال، در سال 2023، ایران خودرو به‌دلیل تاکید بر تولید داخلی، توانست 70 درصد از قطعات مورد نیاز خود را از تامین‌کنندگان داخلی خریداری کند. این رقم درمقایسه با خودروسازان بزرگ بین‌المللی مانند Toyota و Volkswagen که بخش زیادی از قطعات خود را از خارج از کشور تامین می‌کنند، نشان‌دهنده اهمیت تامین قطعات داخلی است.
مقایسه ایران خودرو
با خودروسازان جهانی در تامین قطعات داخلیدرصد تامین قطعات داخلی خودروساز
%70 ایران خودرو
%60 تویوتا
%50 فولکس واگن
درحالی که شرکت‌هایی مانند تویوتا و فولکس‌واگن توانسته‌اند بخش زیادی از قطعات خود را به‌صورت داخلی تامین کنند، ایران‌خودرو در وضعیت خوبی به‌سر می‌برد. با این حال، در صورتی که ایران‌خودرو به توسعه بیشتر روابط خود با تامین‌کنندگان داخلی پرداخته و سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های نوین را افزایش دهد، می‌تواند به‌تدریج وابستگی به واردات را کاهش دهد و به‌رشد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کمک کند.
ایران‌خودرو و تاثیر آن بر اقتصاد کشور به روایت اعداد
آمار و ارقام نشان می‌دهند صنعت خودروسازی ایران، به‌ویژه ایران‌خودرو، تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد کشور دارد. در سال 2023، ایران‌خودرو توانست با فروش 2 هزار و 139 دستگاه خودرو به ارزش بیش از 15 میلیون‌دلار به‌کشورهای همسایه، از درآمد قابل توجهی برخوردار شود که رونق کسب‌وکارهای کوچک در زمینه صادرات و تامین قطعات و مواداولیه برای این خودروها را به‌همراه داشته است. این رقم نشان می‌دهد صنعت خودروسازی ایران پتانسیل قابل توجهی برای صادرات و رشد اقتصادی دارد.
برابری صنعت خودروسازی با سایر صنایع و اهمیت آن
صنعت خودروسازی یکی از مهم‌ترین صنایع در هر کشوری است و با صنایع دیگری مانند فولاد، پتروشیمی و معدن رقابت می‌کند. این صنعت به‌دلیل وابستگی به مواداولیه، نیاز به فناوری‌های پیشرفته و توانایی ایجاد اشتغال‌های گسترده، یک صنعت کلیدی در اقتصاد ملی به‌شمار می‌رود. برای مثال، صنعت خودروسازی درمقایسه با صنعت فولاد که به 150 هزار شغل وابسته است، بیش از 500 هزار فرصت شغلی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند.
مقایسه اشتغال‌زایی صنعت خودرو با صنایع دیگر
تعداد شاغلین
(مستقیم + غیرمستقیم) صنعت
500,000 خودروسازی
150,000 فولاد
200,000 پتروشیمی
100,000 معدن
این مقایسه نشان می‌دهد خودروسازی از بسیاری از صنایع دیگر بیشتر به اشتغال‌زایی و رونق کسب‌وکارهای کوچک کمک می‌کند.
راهکارهای پیشنهادی
برای تقویت نقش ایران‌خودرو در رونق کسب‌وکارهای کوچک، چند راهکار کلیدی پیشنهاد می‌شود:
توسعه همکاری‌های بین‌المللی: ایران‌خودرو می‌تواند با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه همکاری‌ها با خودروسازان بین‌المللی، فرصت‌های جدیدی برای تامین‌کنندگان داخلی ایجاد کند.
استفاده از فناوری‌های نوین: به‌کارگیری فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی می‌تواند فرآیند تولید را بهبود بخشد و به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند.
پشتیبانی از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک: ایران‌خودرو می‌تواند با حمایت از استارت‌آپ‌های فعال در زمینه فناوری، قطعه‌سازی و سایر صنایع وابسته، به ایجاد فرصت‌های جدید شغلی و رشد اقتصادی کمک کند.
در پایان باید اضافه کرد ایران‌خودرو نه تنها برای صدها هزار نفر شغل ایجاد کرده، بلکه به رشد صنایع وابسته مانند قطعه‌سازی، فناوری و مواداولیه نیز کمک کرده است. با توجه به‌حجم تولید و نیاز به تامین قطعات و خدمات مختلف، این صنعت می‌تواند کاتالیزوری برای توسعه کسب‌وکارهای کوچک باشد.
در مقایسه با خودروسازان بین‌المللی و استفاده از تجربیات موفق آن‌ها در زمینه تامین داخلی قطعات و استفاده از فناوری‌های نوین، ایران‌خودرو این پتانسیل را دارد که در مسیر توسعه پایدار حرکت کند و همچنان موتور محرکی برای اقتصاد ایران باشد.
منبع: اخبار خودرو