قطع گاز صنایع به بهانه توسعه شهری/ تعطیلی تولید بدون تحقق توسعه!
تعطیلی صنایع به بهانه کمبود گاز در حالی طی سال‌های اخیر به اوج خود رسیده که کشور به سرمایه‌گذاری در زمینه سوخت احتیاج دارد. از طرف دیگر ساخت سرپناه، راه و جاده در مناطقی که گازکشی به آنها دشوار است همچنان ادامه دارد و به بحران کمبود گاز دامن می‌زند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، با وجود اینکه ایران دومین کشور دارای ذخایر گاز در جهان است، هر سال برای تامین گاز مصرف‌کنندگان خانگی نیازمند گاز وارداتی می‌شود. قطع گاز صنایع دیگر سیاستی است که معمولاً دولت در فصل زمستان در پیش می‌گیرد تا شبکه خانگی کمتر دچار مشکل شود. در این فصل خوراک پتروشیمی‌ها کاهش می‌یابد و نیروگاه‌ها در مواقع ضروری با مازوت روشن نگه داشته می‌شوند و حتی گاهی شهرها و روستاها با قطعی گاز مواجه می‌شوند.
در همین زمینه حجت‌الله میرزایی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در نشستی اعلام کرد: تامین گاز در کشور به قیمت تعطیلی صنایع بوده است. تامین نشدن گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها باعث شده است مازوت به عنوان سوخت مصرفی نیروگاه‌ها به کار گرفته شود. استفاده از مازوت باعث افزایش آلودگی هوا و تهدید زیست شهری افراد شده است. حمل، انتقال و پمپاژ مازوت به دلیل غلظت بالای آن، نیاز به تکنولوژی‌ای دارد که منجر به آلودگی آب و خاک نشود. در حال حاضر سوزاندن مازوت برای جبران کمبود گاز در نیروگاه‌ها و صنایع به قیمت آلودگی آب، هوا و خاک تمام شده است.
بر این اساس، کمبود گاز نه‌تنها صنایع و نیروگاه‌ها را دچار مشکل می‌کند، بلکه در معیشت مردم نیز تاثیرگذار است. بسیاری از خانوارها در زمستان با خاموشی‌های متعدد رو‌به‌رو می‌شوند و در عین حال گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها نیز تامین نمی‌شود. کمبود گاز در تمامی عرصه‌های جامعه، افزایش آلودگی را نیز به دنبال خواهد داشت.
پیرو بحران گاز در ایران، جواد اوجی، وزیر نفت، پیشتر به ناترازی 250 میلیون مترمکعبی گاز اشاره و به نیاز سرمایه‌گذاری 80 میلیارد دلاری در این صنعت اذعان کرده است. طبق گزارش کمیسیون انرژی مجلس، کمبود گاز منجر به توقف صادرات گاز، توقف فعالیت صنایع سنگین فولاد، آلومینیوم، سایر صنایع فلزی و پتروشیمی‌ها خواهد شد.
در تابستان برای تولید برق مصرف گاز زیاد می‌شود و در زمستان به خاطر سرمای هوا مصرف گاز بالا می‌رود. در چنین وضعیتی مصرف گاز رو به افزایش است و بخش عمده برق کشور نیز به وسیله گاز تولید می‌شود. افزایش تولید برای مقابله با کمبود ضروری است؛ اما ظرفیت تولیدی در نبود سرمایه‌گذاری و فناوری به‌روز ممکن نیست. در چنین شرایطی نه‌تنها سرمایه‌گذاری و واردات تکنولوژی در زمینه گاز صورت نمی‌گیرد، بلکه برای مقابله با کمبود گاز، صنایع و نیروگاه‌ها تعطیل می‌شوند. به کار نگرفتن انرژی‌های تجدیدپذیر و اجرا نشدن راهکار مناسب برای کمبود گاز، خانوارها و صنایع را با بحران انرژی مواجه کرده است.
ناتوانی برق‌رسانی و گازرسانی
تعطیلی صنایع به دلیل کمبود گاز در حالی است که ساخت مسکن، راه و جاده در مناطقی صورت می‌گیرد که امکان گازرسانی و برق‌رسانی به آنها وجود ندارد. هزینه تامین برق، آب، شبکه ارتباطی و راه برای بسیاری از مناطق قابل تامین نخواهد بود. ساخت مسکن و سرپناه در بسیاری نقاط نمی‌تواند لزوماً توسعه شهری را به ارمغان بیاورد. کشوری که به قیمت تعطیلی صنایع بتواند برق و گاز برخی مناطق را به صورت محدود تامین کند، در مسیر توسعه گام برنداشته است.
توسعه شهری در کنار توسعه برق‌رسانی و گازرسانی میسر خواهد شد. ایجاد سرپناه بدون امکان تامین برق و گاز مورد نیاز مناطق نه‌تنها منجر به توسعه افقی نخواهد شد، بلکه باعث گسترش فقر شهری می‌شود.
توسعه شهری به غیر از ساخت مسکن، جاده و راه باید الزامات انرژی را هم با خود به همراه آورد. این روزها با گرم‌تر شدن دمای هوا، استفاده از وسایل سرمایشی که نقش مهمی در بار شبکه برق و گاز دارند بیشتر می‌شود. در چنین روزهایی استفاده از کولر آبی به جای کولر گازی از جمله پیشنهادهای کارشناسان برای مصرف بهینه برق است. این تنها یکی از پیشنهادهای کارشناسان به منظور کنترل منابع انرژی تجدیدناپذیر است.
تامین نکردن مایحتاج زندگی مردم در فصول مختلف و انتظار از مصرف‌کننده برای تطبیق خود با شرایط کمبود، بحران گاز را حل نمی‌کند. راهکارهای طرف تقاضا و انتظار از مصرف‌کننده بدون حمایت دولت از صنایع و انرژی‌های تجدیدپذیر، منجر به تعدیل بحران و کاهش مصرف گاز نخواهد شد.
هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران، در گفت‌وگو با «سنا» عنوان کرد: حدود 90 درصد برق صنایع کشور به گاز وابسته است که این حوزه خود نیز با ناترازی‌های عمده‌ای مواجه است و نمی‌توان در آینده روی آن حساب کرد.
بر این اساس باید گفت یکی از دلایل عقب‌ماندگی در حوزه توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر تا حدودی فاصله‌گیری از تعاملات بین‌المللی است. به نظر می‌رسد نبود سرمایه‌گذاری خارجی و توقف خدمات شرکت‌های بین‌المللی در کنار بحران‌های داخلی، بحران گاز در ایران را چند برابر کرده است.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.
مرجع: تجارت نیوز