عبور از دروازه تاریخ با پیام امام خمینی در رسای شهدای تبریز
امروز چهارم فروردین ۱۴۰۴ خورشیدی برابر با ۲۴ رمضان ۱۴۴۶ هجری و ۲۴ مارس ۲۰۲۵ میلادی منشأ مناسبات، اتفاقات و حوادث تاریخی مختلف است.
به گزارش ایسنا، امروز چهارم فروردین 1404 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
پیام امام خمینی در رسای اربعین شهدای تبریز- 1357
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در بخشی از این پیام نوشتند: «با فرا رسیدن اربعین مقتولین مظلوم تبریز، غم‌های ملت غیرتمند تجدید می‌شود، ملت مظلوم ایران باید در هر چند صباحی پرچم های سیاه افراشته کند و در سوک نشیند. ما از این جنایات پی در پی و کشتار وحشیانه ناراحت و در عین حال امیدواریم.
شما ای ملت بزرگ ایران از این تلاش مذبوحانه دستگاه جبار و از این قتل و جرم قم و تبریز نهراسید و نمی‌هراسید که خود این جنایت نشانه وحشت‌زدگی شاه و از دست دادن اعتدال اعصاب اوست. قیام تبریز چون نهضت همه ایران اسلامی است. برای دفاع از حق و از احکام اسلام است.
در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون درگذشت دکتر عبدالحمید زنگنه رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تهران پس از شش روز از سوء قصد در سال 1330، رحلت آیت‌اللَّه شیخ علی مرندی در سال 1330، زلزله شدید صحنه، کنگاور و کرمانشاه در سال 1342، یکسان‌سازی هزینه 1500 ریالی صدور گواهینامه رانندگی در سراسر کشور در سال 1346، مجاز شدن واردات یخچال، بخاری، تلویزیون، رادیو و پارچه های نخی در سال 1350، انتشار خبر پرداخت وام 200 میلیون دلاری ایران به بانک جهانی در واشنگتن در سال 1350، رحلت نویسنده و عالم دینی آیت اللَّه سید علی برقعی رضوی قمی در سال 1353، زلزله شدید هرمزگان در سال 1356، درگذشت استاد “امیرحسین یزدگردی” ادیب و محقق در سال 1365، شهادت عالم ربانی آیت اللَّه علی اصغر احمدی شاهرودی در سال 1371 و درگذشت آیت‌الله ملکوتی، مرجع عالیقدر شیعیان و امام جمعه سابق تبریز در سال 1393 به ثبت رسیده است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری
خروج ابومسلم خراسانی علیه بنی امیه- 129
عبدالرحمن بن مسلم معروف به ابومسلم خراسانی، از مشاهیر رجال خراسان است. وی به سبب دوستی که با خاندان عباسی داشته با ابراهیم بن محمد از نوادگان عباس بن عبدالمطلب پیمان بست که برای او از مردم بیعت بگیرد و او را به خلافت برساند.
ابومسلم با استفاده از نفوذ فراوانی که در بین مردم خراسان داشت در سال 129 خراسان را به تسخیر درآورد و چون مروان حمار، آخرین خلیفه اموی، ابراهیم بن محمد را به قتل رساند، ابومسلم برادر ابراهیم به نام عبداللَّه سَفّاح را جانشین و به شام حمله کرد.
در این نبرد قوای خراسان بر نیروهای خلیفه اُمَوی پیروز شدند و خاندان اموی را برانداختند.
سرانجام در سال 132 مروان به قتل رسید و ابومسلم مردم را به بیعت با سَفّاح دعوت کرد و از این زمان خلافت خاندان عباسی که بیش از 500 سال بر ممالک اسلامی به طول انجامید، آغاز شد. گویند که ابومسلم از این‌که دولت طاغوت عباسی را بر سر کار آورد، پشیمان شد.
بعدها توسط منصور دوانیقی دومین خلیفه عباسی در حدود سال‌های 137 الی 140 هجری در نزدیکی شهر مداین با مکر و حیله به قتل رساند.
درگذشت قطب‌الدین شیرازی- 710
ابوالثّناء محمود بن مسعود بن مُصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی معروف به قطب الدین شیرازی یکی از دانشمندان بزرگ قرن هشتم هجری و از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی، صدرالدین قونوی و کاتبی قزوینی بود.
قطب الدین شیرازی، پزشک، ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، منجّم و فیلسوف بزرگ ایرانی اولین کسی بود که درباره رنگین کمان و چگونگی تشکیل آن تحقیق کرد و به تفسیری علمی درباره آن دست زد.
وی همچنین علومی چون منطق، عرفان و هندسه را نزد دانشمندان مشهور آن زمان آموخت. او در فراگیری طب نیز بسیار کوشا بود و سال‌ها در بیمارستان شیراز به طبابت و مداوای بیماران مشغول بود.
قطب الدین، کتب متعددی در طب، حکمت، ریاضی و نجوم نگاشته که از آن جمله می‌توان به شرح کلیات قانون ابن سینا در طب، اختیاراتُ المُظَفّری در هئیت، شرحُ الاَشراف، شرح حکمةُالاشراق، ترجمه تحریر اُقلیدس اثر خواجه نصیرالدین طوسی و نهایةُ الادراک فی درایةِ الافلاک در علم نجوم و ستاره‌شناسی، اشاره کرد. وفات قطب‌الدین شیرازی در شهر تبریز اتفاق افتاد و در همانجا به خاک سپرده شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی
تولد کاشف اکسیژن- 1733
ژوزف پریستلی در سال 1733 متولد شد. پدرش که تاجر ماهوت بود او را نزد مردی روحانی گذاشت تا استاد او را زبان عبری و علوم الهی بیاموزد. بعدها بر اثر اختلاف با روحانیون از کلیسای پروتستان رانده شد و به مطاله علم شیمی پرداخت.
پریستلی پس از مطالعات فراوان ازت را کشف کرد و موفق به دریافت مدال “کوپلن” گشت. در سال 1744 برای نخستین بار اکسیژن را از حرارت دادن اکسید جیوه به دست آورد.
وی درباره جوهر گوگرد، آمونیاک و جوهر نمک مطالعات فراوان داشت. پریستلی در سال 1804 در سن 71 سالگی درگذشت.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون کشف عامل بیماری سل توسط “رابرت کُخ” محقق و دانشمند آلمانی در سال 1882، تولد “ویلیام موریس” شاعر و نویسنده معروف انگلیسی در سال 1834، درگذشت “هنری لانگ فلو” نویسنده و ادیب معروف امریکایی در سال 1882، درگذشت “ژول ورن” نویسنده بزرگ فرانسوی در سال 1905، وقوع کودتای نظامی در بنگلادش و به قدرت رسیدن ژنرال حسین ارشاد در سال 1982، بازگشایی مسجد جامع گنجه بعد از 70 سال تعطیلی در سال 1989 و روز جهانی سِل به ثبت رسیده است.
منبع: ایسنا