عبور از دروازه تاریخ با قیام محمدتقی خان پسیان

به گزارش ایسنا، امروز 13 فروردین 1404 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

قیام محمدتقی خان پسیان- 1300

کلنل محمدتقی خان پسیان پس از اقامت شش ساله در آلمان و مراجعت به ایران از جانب دولت مشیرالدوله به فرماندهی ژاندارمری خراسان منصوب شد. وی در دوره نخست وزیری سید ضیاء‌الدین طباطبایی اقدام به بازداشت احمد قوام‌السلطنه والی خراسان کرد که این مسئله موجب دشمنی و کدورت بین آنان شد.

پس از سقوط حکومت سید ضیاءالدین، قوام السلطنه به ریاست الوزرایی برگشت و کلنل پسیان را که از مدتی قبل به کفالت خراسان رسیده بود از این مقام برکنار کرد ولی پسیان کفیل جدید ایالت را از کار بر کنار کرد و خود شخصا والی‌گری خراسان را انجام داد.

در خلال این احوال، فرمانده کل ژاندارمری ایران، مامور رسیدگی به کار کلنل پسیان شد و به اتفاق عده‌ای از افسران، عازم مشهد شد ولی کلنل دستور داد تمام آنها را در شاهرود بازداشت و به مرکز اعزام دارند.

با این اقدام، برای حکومت مرکزی مسلم شد که او علیه دولت قیام کرده است و حاضر به اجرای دستورات نیست. قوام السلطنه به رؤسای ایلات متوسل شد و درخواست کمک کرد تا کلنل را دستگیر کنند.

قوایی از طرف ایلات جمع‌آوری و به سمت مشهد حرکت داده شد. کلنل برای دفع خطر، به استقبال آنها رفت و در نزدیکی قوچان جنگ سختی بین طرفین درگرفت.

پس از زد و خورد و وارد آمدن تلفات سنگین به دو طرف، مهمات قوای کلنل تمام شد و خود در 10 مهر 1300 به قتل رسید.

هنگام مرگ بیش از 30 سال از عمرش نگذشته بود. خبر قتل او در مشهد با هیجان مردم و عزای عمومی توام بود و مردم پیکر او را با احساسات و نطق‌های پرشور مشایعت کردند.

در تقویم شمسی مناسبت‌های دیگری چون درگذشت شاهزاده محمدهاشم میرزا ملقب به شیخ‌الرئیس و متخلص به افسر، ادیب، شاعر، و نماینده ادوار دوم تا نهم مجلس شورای ملی در سال 1299، بازداشت میرزا احمدخان قوام السلطنه والی خراسان در مشهد توسط ژاندارمری خراسان در سال 1300، بازداشت نزدیکان احمد قوام السلطنه والی خراسان بعد از بازداشت وی در سال 1300، ضبط کلیه اسب‌ها، اثاثیه، جواهرات، نقود و وجوه نقد احمد قوام‌السلطنه والی خراسان توسط ژاندارمری این استان در سال 1300، انتصاب کلنل محمدتقی خان پسیان توسط سید ضیاءالدین طباطبایی به حکومت نظامی خراسان در سال 1300، افتتاح آرامگاه خیام و کمال‌الملک در سال 1342، ممنوعیت تخلیه بار به دلیل تراکم بالای کشتی‌ها در بندر خرمشهر توسط وزارت بازرگانی در سال 1354، هتک حرمت رژیم بعثی عراق به اماکن مقدس نجف و کربلا در جریان انتفاضه مردم عراق در سال 1370 و روز طبیعت به ثبت رسیده است.

در تقویم قمری مناسبت‌هایی چون درگذشت مورخ و محدث بزرگ “حافظ ابرو” حافظ بزرگ قرآن کریم در سال 834، درگذشت آیت ‌اللَّه آقا رضا تبریزی در سال 1313، رحلت آیت اللَّه “محمّدحسین شهرستانی” عالم بزرگ اسلامی در سال 1315، درگذشت عالم ربانی آیت ‌اللَّه ذبیح ‌اللَّه قوچانی در سال 1414 و تصرف شهر شیراز توسط “امیر مبارزالدین محمد” سرسلسله‌ آل مظفر در سال 754 به ثبت رسیده است.

در تقویم میلادی مناسبت‌هایی چون تولد “ماریا مریان” هنرمند و پژوهشگر آلمانی و کاشف دگردیسی پروانه‌ها در سال 1647، تولد “هانْسْ کریستیَن اندرسن” نویسنده دانمارکیِ کتاب‌های کودکان در سال 1805، مرگ “ساموئل مورس” مخترع امریکایی و مُبدع تلگراف در سال 1872، افتتاح قدیمی ‌ترین سینمای جهان بنام “الکتریک تئاتر” در لس ‌آنجلس در سال 1902، مرگ “ژُرژ پمپیدو” سیاست‌مدار و رئیس جمهور پیشین فرانسه در سال 1974 و روز جهانی کتاب کودک به ثبت رسیده است.

منبع: ایسنا