عبور از دروازه تاریخ با خروج قوای روس از ایران
امروز ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ خورشیدی برابر با ۱۱ ذی القعده ۱۴۴۶ هجری و ۹ می ۲۰۲۵ میلادی مبداء مناسبات، اتفاقات و حوادث تاریخی مختلف است.
به گزارش ایسنا، امروز 19 اردیبهشت 1404 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
خروج قوای روس با پایان جنگ جهانی دوم از ایران- 1325
در پایان جنگ جهانی دوم، ایران به شورای امنیت شکایت کرد که روسیه برخلاف پیمان سه‌جانبه نشست تهران که با حضور سران آمریکا، روسیه و انگلیس در سفارت روسیه در ایران منعقد شد، ایران را تخلیه نکرده است و در امور داخلی ایران دخالت می‌کند.
شوروی که انتظار چنین شکایتی را نداشت، خواستار تاخیر در رسیدگی به این شکایت شد، اما نمایندگان ایران، انگلستان و آمریکا با تعویق جلسه شورای امنیت مخالفت کردند.
شوروی تلاش کرد این مسئله به چالش بزرگ بین‌المللی برای این کشور تبدیل نشود به همین دلیل با مقامات ایران به گفت‌وگو پرداخت. در پایان این مذاکرات موافقت‌نامه‌ای درباره تخلیه ایران، نفت شمال و آذربایجان به امضای طرفین رسید و سرانجام کشورمان در تاریخ 19 اردیبهشت 1325 از قوای روس تخلیه شد.
در تقویم شمسی مناسبت‌های دیگری چون ورود مخبرالسلطنه والی جدید آذربایجان به تبریز در سال 1287، درگذشت آیت‌الله سید عبدالحسین لاری در سال 1303، فسخِ امتیاز استعماری کاپیتولاسیون توسط مجلس شورای ملی در سال 1306، ارسال لایحه تشکیل مجلس سنا و لایحه استقلال شهرداری‌ها به مجلس شورای ملی در سال 1327، امضای قرارداد 130 میلیون لیره‌ای تعمیر و آسفالت 6000 کیلومتر از جاده‌های کشور بین سازمان برنامه و کمپانی جان مولم در سال 1334، نصب تاکسیمتر روی تاکسی‌های تهران در سال 1345، در کنفرانس سران سه کشور ایران، ترکیه و بحرین در ترکیه تصمیم شاه مبنی بر جدایی بحرین از ایران مورد تایید قرار گرفت در سال 1349، بخشش باغ 40 هزار متری صراف‌زاده یزدی و تبدیل آن به پارک عمومی توسط شهرداری یزد در سال 1350، قطع پروازهای تهران بیروت در سال 1352، تغییر نام دانشگاه مشهد به دانشگاه فردوسی در سال 1353، بر پایی تظاهراتی در صحن امام رضا (ع) در مشهد و دستگیری حدود 32 نفر در سال 1357، عملیات محدود انصارالحسین در منطقه هورالهویزه و جزیره مجنون از سوی سپاه در سال 1366 و صدور قطعنامه 612 شورای امنیت در مورد کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ در سال 1367 ثبت است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری
ولادت امام رضا(ع) – 148
حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) در مدینه منوره به دنیا آمد. ابوالحسن کنیه و رضا، صابر، رضی و وفی از القاب آن حضرت است. مادرش ام‌البنین را تکتم، نجمه و طاهره می‌خوانند.
هارون الرشید، محمد امین و عبداللَّه مامون در زمان امام رضا(ع) خلافت کردند. تنها فرزند امام رضا(ع) حضرت جوادالائمه(ع) است.
آن حضرت به درخواست مامون عباسی به مرو رفت و به اصرار خلیفه، ولایتعهدی او را پذیرفت. با پذیرش ولایتعهدی، مامون قصد داشت هم امام را تحت نظرِ داشته باشد و هم خود را دوستدار اهل بیت نشان دهد اما سرانجام مامون امام را به شهادت رساند.
در تقویم قمری مناسبت‌های دیگری چون تاسیس سلسله آل بویه خاندان مشهور شیعی ایرانی در سال 321، تولد عالم جلیل القدر شیخ مفید فقیه و متکلم نامدار شیعه در سال 336 و آغاز جنگ نادرشاه افشار برای تصرف هندوستان در سال 1151 ثبت است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی
اشغال قره‌باغ توسط ارمنستان- 1992
پس از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری‌های جدید، ارمنستان در صدد الحاق منطقه قره‌باغ جمهوری آذربایجان به خاک خود برآمد. این در حالی بود که اختلافات داخلی در آذربایجان اوج گرفته بود و مردم قره‌باغ به استقلال خود رای داده بودند.
ارمنستان نیز از مردم این منطقه که بیشتر ارمنی بودند، برای رویارویی با آذربایجان حمایت کرد. با این حال ارمنستان در فوریه 1992 تهاجمی با هدف تضعیف جمهوری آذربایجان و تحکیم موقعیت استقلال‌طلبان قره‌باغ انجام داد.
نظامیان ارمنستان در جریان تجاوز به جمهوری آذربایجان، حدود 20 درصد از خاک این کشور به ویژه مناطق استراتژیکی که ارمنستان را به قره‌باغ متصل می‌کند، تصاحب کردند.
با وجود اعلام آتش‌بس بین دو کشور از سال 1993 این بخش از خاک جمهوری آذربایجان همچنان در اشغال ارتش ارمنستان است و مشکل دیرینه قره‌باغ همچنان پابرجاست.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون تولد امِریکو وسپوس مکتشف و دریانورد معروف ایتالیایی در سال 1451، اتمام بنای ساختمان تاریخی تاج محل در کشور هند در سال 1653، در گذشت یوهان شیلْلِر نویسنده و شاعر معروف آلمانی در سال 1805، انجام اولین پرواز بشر بر فراز قطب شمال در سال 1926 و درگذشت موریس مِتِرلینْگ نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس شهیر بلژیکی در سال 1949 ثبت است.
منبع: ایسنا