طرح صلح یا مسیر تقابل؟ پشت درهای بسته نشست لندن درباره جنگ اوکراین چه گذشت؟
لندن – ایرنا – رهبران کشورهای غربی و متحدان کی‌یف در نشستی که امروز (شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳) به ابتکار انگلیس برگزار شد، درباره آینده جنگ اوکراین، استراتژی‌های نظامی و افزایش فشار بر مسکو رایزنی کردند. این نشست که به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، در شرایطی انجام گرفت که تحولات میدانی، مواضع نامشخص دولت دونالد ترامپ و سرگردانی اروپا، چشم‌انداز این بحران را پیچیده‌تر کرده است.
به گزارش روز شنبه خبرنگار ایرنا از لندن، در این نشست که با حضور حدود 25 کشور و نهاد بین‌المللی برگزار شد، سه محور اصلی شامل تقویت توان دفاعی اوکراین، آمادگی برای حمایت از هرگونه توافق صلح و تشدید فشار بر روسیه مورد بحث قرار گرفت.
کی‌یر استارمر نخست‌وزیر انگلیس، که نقش میزبان را بر عهده داشت، در آغاز جلسه تاکید کرد که غرب نباید در انتظار اقدام روسیه بماند و باید «پیشتاز صلح» باشد. وی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را «طرفدار واقعی صلح» توصیف کرد و در مقابل، ولادیمیر پوتین را به «وقت‌کشی» و تلاش برای طولانی‌تر کردن جنگ متهم نمود.
وی در نشست خبری پس از این جلسه ادعا کرد:«زلنسکی بار دیگر ثابت کرد که اوکراین طرفدار صلح است، چرا که بدون هیچ پیش‌شرطی با یک آتش‌بس 30 روزه موافقت کرد. در مقابل، ولادیمیر پوتین همچنان تعلل می‌کند و مدعی است که برای آتش‌بس، بررسی‌های طولانی‌مدت لازم است، در حالی که جهان به اقدام نیاز دارد، نه بررسی و شرط‌گذاری.»
استارمر خواستار توقف فوری حملات روسیه و برقراری آتش‌بس شد و افزود: «اگر پوتین واقعاً خواهان صلح است، باید حملات خود را متوقف کند. ما دیگر منتظر اقدام او نخواهیم ماند و به پیشروی برای دستیابی به صلح ادامه خواهیم داد.»
وی در ادامه بر اهمیت این نشست و نقش انگلیس در هماهنگی میان کشورهای اروپایی تاکید کرد و گفت: «این گروه اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. ما کشورهای اروپایی، کانادا، استرالیا و نیوزیلند را گرد هم آورده‌ایم و همچنین حمایت‌هایی از سوی ژاپن نیز دریافت کرده‌ایم.»
نخست‌وزیر انگلیس در ادامه نشست خبری از آغاز مرحله عملیاتی حمایت از صلح در اوکراین خبر داد و گفت: «ما توافق کردیم که فشار بر روسیه را افزایش دهیم، کمک‌های نظامی به اوکراین را ادامه دهیم و تحریم‌های اقتصادی علیه مسکو را تشدید کنیم تا ماشین جنگی پوتین تضعیف شود.»
وی همچنین از برگزاری یک نشست نظامی در لندن در روز پنجشنبه هفته جاری خبر داد و گفت: «ارتش‌های ما در لندن گرد هم می‌آیند تا برای حمایت از توافق صلح، برنامه‌های مستحکمی تدوین کنند و امنیت آینده اوکراین را تضمین نمایند.»
استارمر به نقش دونالد ترامپ در این بحران اشاره کرد و گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ راهی را برای رسیدن به صلح پایدار پیشنهاد کرده و اکنون ما باید آن را به واقعیت تبدیل کنیم.»
وی در پایان تاکید کرد: «این لحظه‌ای حیاتی است. ما باید به تلاش خود ادامه دهیم تا به نتیجه‌ای برسیم که به جنگ و کشتار پایان دهد و صلحی عادلانه و پایدار در اوکراین و امنیتی پایدار برای همه ما برقرار شود.»
این نشست در حالی برگزار شد که انگلیس، به‌ویژه پس از تغییرات سیاسی در کاخ‌سفید، در تلاش است تا نقش خود را در سیاست‌های امنیتی اروپا پررنگ‌تر کند. از زمان آغاز جنگ اوکراین، لندن یکی از اصلی‌ترین حامیان نظامی و مالی کی‌یف بوده، اما اکنون در سایه تغییرات سیاسی در کاخ سفید، به‌دنبال تثبیت جایگاه خود و افزایش هماهنگی میان کشورهای اروپایی است.
پیش‌تر، انگلیس طرح اعزام نیروهای اروپایی صلح‌بان به اوکراین را مطرح کرده بود که با واکنش تند روسیه مواجه شد. در مقابل، برخی کشورهای اروپایی مانند آلمان، اسپانیا و ایتالیا موضعی محتاطانه اتخاذ کرده‌اند و نگرانند که حمایت بیش‌ازحد از اوکراین، باعث تشدید درگیری و تحریک روسیه شود.
مجارستان و اسلواکی نیز همچنان مخالف تشدید فشار بر مسکو هستند. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، که روابط نزدیکی با کرملین دارد، پیش‌تر اعلام کرده بود که کشورش هیچ سربازی به اوکراین نخواهد فرستاد و تاکید کرد که تنها راه‌حل بحران، مذاکره است.
در کنار اختلافات داخلی اروپا، موضع ایالات متحده نیز بر پیچیدگی شرایط افزوده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در هفته‌های اخیر سیگنال‌های متناقضی درباره تعهد واشنگتن به حمایت از اوکراین ارسال کرده است. وی بارها خواهان کاهش هزینه‌های آمریکا در جنگ اوکراین شده و در دیدار اخیر خود با زلنسکی، اظهاراتی مطرح کرده که برخی تحلیلگران آن را نشانه‌ای از کاهش تعهد واشنگتن به کی‌یف دانسته‌اند.
دولت آمریکا تاکنون به‌صورت رسمی در مورد نشست لندن اظهارنظر نکرده، اما به نظر می‌رسد که یکی از اهداف لندن و پاریس از تشکیل این ائتلاف، ارسال پیامی به کاخ سفید است که اروپا بدون حمایت مستقیم آمریکا نیز می‌تواند در سیاست‌های امنیتی منطقه‌ای نقش ایفا کند.
روسیه هشدار داده است که ائتلاف حامیان اوکراین، این کشور را به‌سوی ادامه جنگ سوق می‌دهد. وزارت امور خارجه روسیه به صراحت اعلام کرده است که استقرار هرگونه نیروی غربی در خاک اوکراین، به‌معنای «عبور از خطوط قرمز» کرملین خواهد بود.
رسانه‌های نزدیک به کرملین نیز نشست لندن را «نمایشی تبلیغاتی» توصیف کردند و مدعی شدند که غرب تلاش دارد حضور نظامی خود در اوکراین را مشروعیت ببخشد.
در مجموع، نشست لندن بار دیگر نشان داد که اختلافات داخلی در میان حامیان اوکراین همچنان حل‌نشده باقی مانده است. مسئله اصلی این است که آیا این ائتلاف می‌تواند راهی برای پایان جنگ بیابد، یا صرفاً به ابزاری برای تشدید تقابل با روسیه تبدیل خواهد شد.
هرچند لندن و پاریس بر ضرورت افزایش فشار بر کرملین تاکید دارند، اما تردیدهای داخلی در اروپا و مواضع نامشخص واشنگتن، آینده این ابتکار را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. آنچه مسلم است، بحران اوکراین به نقطه‌ای حساس رسیده و تصمیمات این روزها، تاثیرات بلندمدتی بر امنیت و سیاست جهانی خواهد داشت.
منبع: ایرنا