روش‌های نوین مقابله با آلودگی صوتی در شهرها؛ از فواره‌های صوتی تا کاشت درخت

بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، ترافیک بزرگ‌ترین عامل آلودگی‌ صوتی در شهرهاست. درحالی که بخش عمده آلودگی صوتی به‌وسیله خودروها، موتورسیکلت‌ها و دیگر عوامل ترافیکی ایجاد می‌شود، عوامل دیگری مانند هواپیماها، بالگردها، بلندگوها و ابزارهای مورداستفاده در صنعت ساخت‌وساز نیز به این آلودگی دامن می‌زنند. در ادامه این موضوع را دقیق‌تر بررسی می کنیم.

نصب 430مترمربع دیوار صوتی طی یک‌سال گذشته

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران از نصب 430مترمربع دیوار صوتی و نوسازی 180مترمربع دیوار صوتی طی یک سال گذشته تا فروردین‌ماه خبر داد.

شهریار افندی‌زاده با اشاره به اینکه طراحی و نصب 430مترمربع دیوار صوتی در بزرگراه شهید خرازی و ایستگاه متین در سال 1402 انجام شد، گفت: سال گذشته، 180مترمربع دیوار صوتی نیز در بزرگراه‌های شهید حکیم و فضل‌اله نوری نوسازی شده است.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران افزود: درپی ابراز نارضایتی برخی ساکنان مجاور ایستگاه سی‌ان‌جی متین واقع در محله زمزم تهران و خیابان مجتبی متین با همکاری دانشگاه تهران، مطالعات و امکان‌سنجی‌های لازم انجام گرفت و درنهایت با طراحی و نصب 90مترمربع دیوار صوتی به ابعاد 6.30 در 14.30 آلودگی ایستگاه یادشده به نحو قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافت.

افندی‌زاده با بیان اینکه با طراحی و نصب 12کیلومتر دیوار صوتی در ضلع جنوبی ایستگاه سی‌ان‌جی متین، 20دسی‌بل از آلودگی صوتی ساختمان‌های همجوار کاهش یافته است، گفت: تاکنون به‌منظور کاهش آلودگی صدا و پیامدهای ناشی‌از آن برای شهروندان، 12کیلومتر دیوار صوتی در مناطق مختلف به‌ویژه بزرگراه‌های پایتخت نصب شده است.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران یادآور شد: دیوارهای صوتی، سازه‌های محکم و مقاومی هستند که میزان صدا را با ایجاد مانعی بین گیرنده صوت و منبع تولیدکننده آن کاهش می‌دهند.

وی همچنین بیان کرد: در سنوات گذشته دیوارهایی در مناطق مورد نیاز نصب شده‌اند که این موانع صوتی باید با استانداردهای جدید و شرایط امروز به‌روزرسانی شود و به همین دلیل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران با برنامه‌ریزی انجام‌شده ضمن نگهداری به نوسازی آنها نیز پرداخته است تا شاهد کاهش بیشتر آلودگی‌های ناشی‌از صدای زیاد در معابر پرتردد به خصوص بزرگراه‌ها باشیم.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران با اشاره به اینکه مناطق مسکونی، آموزشی و بیمارستانی واقع‌در حاشیه بزرگراه‌های تهران همواره از صدای زیاد برخوردار است، گفت: نصب عایق‌های صوتی برای بزرگراه‌های شهر تهران از سال‌های گذشته باتوجه به طراحی و عوامل متعددی ازجمله شکل، جنس، ارتفاع، طول، محل نصب و… در دستور کار سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران قرار گرفته است.

افندی‌زاده در ادامه یکی از چالش‌ها و مشکلات اصلی دیوارهای صوتی بزرگراه‌ها را سرقت آنها بیان کرد و گفت: بخشی از دیوارهای صوتی هم به‌علت تصادفات و برخورد خودروها از بین می‌روند.

مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران با اشاره به تغییر در طراحی دیوارهای صوتی برای جلوگیری از سرقت اظهار کرد: درحال‌حاضر در طراحی این دیوارها تغییراتی ایجاد شده و از موادی استفاده می‌شود که برای سرقت جذابیت ندارند و نوع اتصال این اقلام به همدیگر نیز به‌گونه‌ای انتخاب شده که در برابر سرقت مقاوم باشند.

موتورسیکلت‌ برقی، منجی گوش شهرنشین‌ها!

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز عمده آلودگی صوتی پایتخت به‌ویژه در بزرگراه‌ها را در بخش ترافیک اعلام کرد. سیدمحمدمهدی میرزایی‌قمی در این باره گفت: میانگین تراز صدا براساس استاندارد سازمان حفاظت محیط‌زیست در بافت مسکونی در روز 55 و در شب 45دسی‌بل است که طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی قرارگرفتن در معرض صدای ترافیک بالاتر از 65دسی‌بل تاثیرات منفی بر سلامت انسان می‌گذارد.

وی افزود: براساس اندازه‌گیری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، سطح تراز صدا در بزرگراه‌ها بسته به مکان قرارگیری در شهر و ورودی‌ها و خروجی‌های آن‌ها متفاوت است ولی بین 70 تا 80دسی‌بل در بزرگراه‌های مختلف سنجش شده است به‌عنوان مثال آلودگی صوتی در بزرگراه صدر به علت وجود پل و سطوح منعکس‌کننده، حدود 80دسی‌بل است. بزرگراه‌های تندگویان و بسیج که از شاهراه‌های ارتباطی هستند نیز همچنین وضعیتی دارند.

میرزایی‌قمی درخصوص راهکارهای اتخاذشده برای کاهش آلودگی صوتی تهران نیز گفت: بسته به منبع آلودگی صوتی راهکارها متفاوت بود که البته پیشگیری نخستین راهکار برای کاهش آلودگی صوتی ناشی‌از ترافیک است. وی با تاکید بر لزوم خودداری از بلندمرتبه‌سازی در کنار معابر پرتردد گفت: اگر ساختمان‌های بلندمرتبه کنار بزرگراه احداث شود هرچه قدر هم پوشش گیاهی ایجاد کنیم و دیوار صوتی احداث کنیم تاثیری بر وضعیت طبقات بالا ندارد.

به‌گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، استفاده از وسایل نقلیه با فناوری بالاتر و کم‌صداتر مانند وسایل نقلیه موتوری به‌ویژه موتورسیکلت‌های برقی یکی دیگر از راهکارهای موثر کاهش آلودگی صوتی در تهران است.ژ

هشدار دیجیتال به وسایل نقلیه پر سر و صدا در هلند

بعضی شهرهای جهان برای مقابله با این مشکل اقدامات موثری انجام داده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم. در یکی از شهرهای بلژیک، آب‌نماهای جدیدی در نزدیکی بزرگراه‌های پرتردد نصب شده است تا به کاهش سروصدای ناشی از ترافیک آنها کمک کند.

این فواره‌ها که مجهز به پخش‌کننده صوتی هستند، صدای آرام‌بخشی از محیط طبیعی تولید می‌کنند که به محافظت از ساکنان در برابر سروصدای بزرگراه کمک می‌کند.

مقامات آمستردام نیز برای مقابله با آلودگی صوتی از سیستم‌های دیجیتالی مجهز به حسگرهای نویز استفاده کنند. این سامانه دیجیتال نخستین سیستم از نوع خود در هلند به‌شمار می‌رود و در روتردام نیز درحال فعالیت است‌.

نمایشگرهای سیستم‌ها با نوشتن اخطار صدای خیلی‌بلند هنگام عبور موتورسواران و رانندگان خودروها که با صدای زیاد، سکوت خیابان‌های شهر را در هم می‌شکنند، به آن‌ها هشدار می‌دهد.

همچنین محققان می‌گویند در جذب صدا از طریق پوست درختان، کاج اروپایی یا همان سیاه‌کاج، موثرترین درخت محسوب می‌شود. این یافته‌ می‌تواند به برنامه‌ریزهای شهری کمک کند تا از درختان برای کنترل سر و صدا و مقابله با آلودگی صوتی استفاده کند.