خودکفایی کشور در زمینه تولید ماده اولیه رادیوداروها/ جداسازی ایزوتوپ‌های درمان کننده انواع سرطان
معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت فناوری‌های پیشرفته ایران بر تداوم تحقیقات و پژوهش‌ها در حوزه تولید ایزوتوپ‌های پایدار و گداخت هسته‌ای و نیز بر لزوم اتمام روند احداث مرکز جداسازی ایزوتوپی، همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های مختلف کشور، احیای مرکز ملی گداخت در سال ۱۴۰۴ تاکید کرد.
به گزارش ایسنا، علی نوروزی، مدیرعامل شرکت فناوری‌های پیشرفته ایران گفت: در سال 1403 شرکت فناوری‌های پیشرفته در دو حوزه تولید ایزوتوپ‌های پایدار و همچنین گداخت هسته‌ای فعالیت‌های خود را با قدرت ادامه داد؛ در سالی که گذشت در حوزه تولید ایزوتوپ‌های پایدار موفقیت‌های خوبی کسب کردیم و توانستیم به تولید خوراک هگزافلوراید ایریدیوم دست یابیم که برای جداسازی ایریدیوم 191 مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایریدیوم191 پس از قرارگرفتن در راکتور تبدیل به ایریدیوم 192 می‌شود که رادیودارویی برای درمان سرطان سر، گردن و سینه است.
گام‌های اساسی برای تولید زنون 129 برای MRI ریه
مدیرعامل شرکت فناوری‌های پیشرفته ایران عنوان کرد: همچنین در سال 1403 موفق به تولید تلوریم دی اکساید شدیم که برای تشخیص و درمان سرطان‌های تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این موارد، تولید محصولات مشابهی را آغاز کردیم که می‌توان به تولید زنون 129 اشاره کرد که برای MRI ریه مورد استفاده قرار می‌گیرد که فعالیت در این بخش آغاز و مراحل اولیه کار به خوبی انجام شده و نتایج آن موفقیت‌آمیز بوده است. انشاالله در سال‌جاری از این محصول بهره‌مند خواهیم شد.
خودکفایی ایران در حوزه تولید ایزوتوپ‌های پایدار به عنوان ماده اولیه رادیوداروها
وی ادامه داد: سال گذشته مرحله دوم و نهایی احداث مرکز ملی تحقیقات و تولید ایزوتوپ‌های پایدار به روش سانتریفیوژ های گازی را آغاز کردیم؛ این مرکز شامل مراحل بسیار بزرگی از غنی‌سازی و جداسازی ایزوتوپی می‌شود و پس از اتمام ساخت این مرکز در تمام مراحلتولید ایزوتوپ‌های پایدار که ماده اولیه رادیوداروها محسوب می‌شوند، به خودکفایی کامل خواهیم رسید.
طراحی توکامک کروی شمس در سازمان انرژی اتمی ایران
نوروزی با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در حوزه گداخت هسته‌ای توضیح داد: در حوزه گداخت؛ توکامک شمس را هدف قرار دادیم که در اصل یک توکامک کروی است که طراحی آن را به‌صورت کامل انجام داده‌ایم. بسیاری از سامانه‌های تشخیصی که در توکامک‌ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت به ثمر رسیده و انجام شده است و اکنون در مرحله تست گرم قرار دارند. همچنین طراحی کامل سامانه‌های گرمایشی یک توکامک انجام شده و در مراحل عقد قرارداد با شرکت‌های سازنده قرار داریم.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد: در سال 1403 زیرساخت‌های گداخت هسته‌ای برای رخ دادن جهش‌های چشمگیر باید آماده می‌شد که خوشبختانه این مساله انجام شده و توانستیم یرساخت‌های مورد نیاز را در حد توان مهیا کنیم.
وی اظهار کرد: موضوعی که اکنون باید مورد توجه قرار گیرد؛ این است که قراردادها و مشاورهای بسیار فراوانی در حوزه گداخت هسته‌ای باید انجام دهیم که بخشی از این موارد انجام شده و اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های متعددی درگیر این مساله هستند. همچنین پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و تمام کسانی که می‌توانستند در این حوزه به ما کمک کنند، وارد این عرصه شده‌اند تا بتوانیم در آینده به یک انرژی پاک، بی‌نهایت و در شرایط مطلوب دست یابیم.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران درباره مهم‌ترین برنامه‌های این معاونت در سال 1404 گفت: ارتقا و تقویت دو بال جداسازی ایزوتوپی و نیز فناوری گداخت هسته‌ای همواره در دستور کار ما قرار دارد.
وی اضافه کرد: همچنین جداسازی ایزوتوپی زنون 129 و 124 در سال 1404 را در دستور کار داریم که هر دو ایزوتوپ برای درمان سرطان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لزوم اتمام احداث مرکز جداسازی ایزوتوپی
نوروزی تاکید کرد: امسال باید ساخت مرکز جداسازی ایزوتوپی که مرکز بزرگی خواهد بود را به اتمام برسانیم.
وی گفت: همچنین جداسازی ایریدیوم را باید انجام دهیم تا بتوانیم میزان تولید خود را به حد مورد نیاز جامعه برسانیم. همچنین در سال 1404 باید جداسازی ایزوتوپ‌های تلوریم را در دستور کار قرار دهیم تا بتوانیم نیاز جامعه را برطرف کنیم.
احیای مرکز ملی گداخت در دستور کار شرکت فناوری‌های پیشرفته ایران
مدیرعامل شرکت فناوری‌های پیشرفته ایران درباره برنامه‌های این معاونت در حوزه گداخت اظهار کرد: در مورد گداخت هسته‌ای در نظر داریم تا «مرکز ملی گداخت» را احیا کنیم و همچنین مسایل مربوط به زیربناها و ساختمان‌های آن را در دستور کار قرار خواهیم داد. با توجه به اینکه طراحی‌ها تقریبا به اتمام رسیده امسال وارد فاز ساخت و تامین یک توکامک متوسط می‌شویم و پس از آن جزو چند کشور برتر جهان در این حوزه خواهیم شد.
منبع: ایسنا