تحولات لیر چراغ راه آینده ارزش ریال؟
از حدود یک سال پیش همبستگی چارت تکنیکالی دلار (USD) به لیر (TRY) و دلار به ریال مورد توجه کارشناسان قرار گرفت.
همانطور که در چارت زیر ملاحظه می فرمایید هر دو ارز پس از اینکه در تابستان گذشته تحت فشار فروش شدید قرار گرفتند و به شدت ارزش خود را در مقابل دلار از دست دادند، با افزایش شدید نرخ بهره توسط بانک مرکزی ترکیه و با اعمال سیاست های مختلف توسط بانک مرکزی ایران از جمله کنترل تراکنش های بانکی و سیاست های اعمالی در شیوه مصرف منابع ارزی مقداری از ارزش کاسته شده خود را بازیافتند و مجدداً از اوایل زمستان سال گذشته شروع به پس دادن قسمتی از ارزش بازیافته خود کرده اند.
آیا شرایط اقتصادی ایران و ترکیه مشترک است؟
به نظر راقم این سطور از سه بعد اقتصادی، سیاسی و الگوبرداری بالاسری میتوان به همبستگی میان لیر (TRY) و ریال (IRR) نگاه کرد.
از نظر ماهیت اقتصادی ، اقتصاد ترکیه یک اقتصاد نوظهور صنعتی متکی به سرمایه گذاری و تامین مالی سنگین خارجی است که عملاً با اقتصاد ایران که یک اقصاد بسته نفتی-کالایی می باشد تفاوت محسوسی دارد. اما میتوان کاهش ارزش پول ملی دو کشور رابه علت مشکلات بنیادین اقتصادی که این دو کشور در سال های اخیر با آن ها روبرو بوده اند مرتبط دانست.
رشد اهرمی اقتصاد ترکیه و افزایش نرخ بهره جهانی و همچنین تورم و نقدینگی انباشته در اقتصاد ایران به عنوان علل اقتصادی کاهش ارزش لیر و ریال در برابر دلار مطرح است. اما به نظر این همبستگی نموداری دلایلی خارج از مشکلات اقتصادی دو کشور به طور صرف داشته باشد.
سیاست خارجه مشترک دو کشور
شاید همبستگی تغییرات ارزش دو ارز را بتوان در مسائل سیاسی که از جمله عوامل تاثیر گذار بر ارزش پول ملی کشورهاست جست وجو کرد.نزدیکی سیاسی دو کشور در سال های اخیر در مقابل تمایلات کشورهای غربی و رژیم صهیونستی در تجزیه کشورهای منطقه می تواند از جمله ی این قرابت سیاسی دانست و یا به گفته اردوغان قرار دادن ترکیه در شرایط ترور اقتصادی وهمچنین اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران از جمله ی عوامل همبستگی نرخ برابری دلار به لیر و دلار به ریال می تواند قلمداد شود.
اجرای الگوی بانک مرکزی ترکیه توسط بانک مرکزی ایران
در اقتصاد ، رفتار الگویی یکی از ابزارهای رفتاری تصمیم گیران اقتصادی کشورها می باشد ، لذا این فرضیه که بانک مرکزی ایران از الگوی رفتاری بانک مرکزی ترکیه در نوسانات ارزش ریال مانند ارزش لیر ترکیه الگوبرداری میکند می تواند به عنوان یک نظریه مطرح باشد.
در نتیجه به نظر می رسد با مفروضات موجود تحولات ارزش لیر می تواند چراغ راهی به منظور شناسایی رفتار نرخ برابری دلار به ریال باشد.