اپلیکیشن دیپ سیک (DeepSeek) رقیب چینی چت چی پی تی (Chat GPT)
روز گذشته زلزلهای در دنیای تکنولوژی، رخ داد و همه سرمایهگذاران را به شوک فروبرد. یک شرکت کوچک چینی ادعا کرد که میتواند از چت جی پی تی، محصول انقلابی شرکت اوپن ای آی (OpenAI) عملکرد بهتری داشته باشد.
این چت بات چینی در کمتر از چند ساعت میلیونها دانلود را به خود اختصاص داد و به بالای جدول دانلودها در اپ استور اپل در ایالات متحده صعود کرد.
دیپ سیک چیست و چرا مهم است؟
DeepSeek AI استارتاپ چینی درحالرشدی است که بهدلیل پیشرفتهای خود در زمینه هوش مصنوعی موردتوجه جهان قرار گرفته است. شرکت چینی به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از قدرتمندترین مدلهای هوش مصنوعی رایگان با نام دیپسیک را منتشر کرده است.
مزیت مهم دیپ سیک این است که همان قابلیتهای چت جی پی تی را با قیمتی بسیار ارزان تر، دسترسی بالاتر و شفافتر به شما ارائه میدهد.
این مساله باعث شده است که در بین تحلیلگران غربی این نگرانی پیش بیاید که تسلط غرب و خصوصا آمریکا بر روی قدرت مهم آینده یعنی هوش مصنوعی کاهش پیدا کند.
در یک مقایسه، مشخص شده است که قابلیت نسخه R1 دیپ سیک، در برابر بهترین نسخه چت جی پی تی یعنی O1 به نسبت منابع (میزان واحد پردازش شده گرافیکی) بسیار بسیار بالاتر است.
نکته بعدی قیمت پایین این هوش مصنوعی است. قیمت اشتراک چت جی پی تی در سطح پلاس ۲۰ دلار در ماه و در سطح حرفهای ۲۰۰ دلار در ماه است. در حالی که دیپ سیک کاملا متن باز است و این مساله آن را استثنایی کرده است.
این موفقیت در حالی برای چین به دست آمده است که چین تحت شدیدترین تحریمهای تکنولوژیک ایالات متحده قرار گرفته است و نشان میدهد که دیگر تسلط تکنولوژیکی در اختیار ایالات متحده نیست.
در مقالهای که اخیرا فوربز منتشر کرده است، اذعان شده بود که اگرچه ایالات متحده با ممنوعیت صادرات نیمه هادیها به چین سرعت پیشرفت هوش مصنوعی چین را کاهش خواهد داد اما این مساله میتواند به نوآوری دامن بزند و به نظر میرسد دیپ سیک همان نوآوری است که فوربز قول آن را داده بود.
لحظه اسپوتنیک برای چین
بسیاری از رسانههای غربی از این رخداد به عنوان لحظه اسپوتنیک چین یاد میکنند. اولین بار مارک اندرسون، سرمایهگذار خطرپذیر آمریکایی بود که از این لحظه به عنوان لحظه اسپوتنیک در هوش مصنوعی یاد کرد.
ماهواره اسپوتنیک، اولین ماهوارهای بود که توسط انسان به فضا پرتاب شده بود. این ماهواره توانست با موفقیت در جو قرار بگیرد و نشانهای بود از پیشرفت سریع اتحاد جماهیر شوروی که در نهایت به رقابت فضایی بین شوروی و ایالات متحده دامن زد.
دیپ سیک چگونه کل بازی هوش مصنوعی را بر هم زد؟
برای سالها چندین پیش فرض بسیار غلط در مورد هوش مصنوعی وجود داشت که دیپ سیک تمام آنها را بر هم زد. مهمترین پیش فرض این بود که هرچه قابلیت محاسباتی بیشتر باشد، هوش مصنوعی بهتر خواهد بود.
با این حال، دیپ سیک با منابع بسیار کمتر و همینطور قدرت پردازش به مراتب پایینتر توانسته است به عملکرد بهتری دست پیدا کند.
پیش فرض دوم این است که آینده هوش مصنوعی وابسته به مدلهای بسته و کنترل شده است در حالی که دیپ سیک جایگزینی دموکراتیک و منبع باز ارائه داده است.
پیش فرض سوم که عموما در جامعه سیاسی آمریکا وجود دارد این است که مقوله هوش مصنوعی را در چارچوب جنگ سرد جدید میبیند و تسلط بر هوش مصنوعی را به عنوان یک مسابقه تسلیحاتی و یک بازی مجموع صفر در نظر دارد. در حالی که مسیر هوش مصنوعی مانند هر تکنولوژی دیگری از مسیر اکوسیستم جهانی میگذرد.
و در نهایت پیش فرض چهارم این بود که یک شرکت متمرکز و بزرگ میتواند منابع لازم برای توسعه هوش مصنوعی را ارائه دهد در حالی که یک شرکت هوش مصنوعی کوچک و چند میلیون دلاری توانسته است در مدت کوتاهی یک شرکت بزرگ و چند میلیارد دلاری را شکست دهد.
چرا بازارها در واکنش به دیپ سیک سقوط کردند
دیپ سیک در وال استریت خون به پا کرده است. سهام نزدک در کف خود بیش از ۵ درصد سقوط را تجربه کرد. سهام مایکروسافت، مالک شرکت اوپن ای آی در پیش گشایش بازار بیش از ۵ درصد افت را تجربه کرده است.
شرکت انویدیا بیش از ۱۲ درصد سقوط را ثبت کرد که بیشترین سقوط در بازار را نشان میدهد. دلیل این سقوط آن است که بخش مهمی از تقاضای اخیر در سهام شرکت انویدیا این فرض بود که با بهبود هوش مصنوعی تقاضا برای ابزارهای پردازش نیز بیشتر خواهد شد، در حالی که دیپ سیک نشان داد که این فرض اشتباه است.
در واقع اگر دیپ سیک میتواند با یک دهم منابع پردازشی به عملکردی مشابه یا حتی بهتر از چت جی پی تی برسد، میتوان با منابعی به مراتب کمتر نیز به این عملکرد دست پیدا کرد.
با این همه، به نظر میرسد که تمام قضیه مرتبط با دیپ سیک نیست. همانطور که برنشتاین، تحلیلگر مطرح سهام تکنولوژی میگوید، دیپ سیک به طور فوق العاده به نظر میرسد اما معجزه نیست. بنابراین بیشتر ریزش اخیر بازار سهام در ایالات متحده نه به خاطر دیپ سیک بلکه به خاطر وضعیت روانی سهام داران است.
در واقع بخش مهمی از ریزش بازارها در روز جاری به خاطر این حقیقت است که سرمایهگذاران عدم اطمینان زیادی در مقابل آینده اقتصاد در دوره ترامپ دارند.
اما سوال این است که آیا دیپ سیک علامتی دیگر از چرخش تکنولوژی به سمت شرق و چین است یا همچنان ایالات متحده بزرگترین منبع تسلط تکنولوژی باقی خواهد ماند؟