عملکرد ۴ دهه بخش معدن و صنایع معدنی؛رشد ظرفیت سازی، تولید و سرمایه گذاری

به گزارش سیگنال به نقل از بورس امروز،افزایش ظرفیت های تولید، سرمایه گذاری، فعالیت های اکتشافی، رشد اشتغال و توسعه زیرساخت ها از جمله اقداماتی است که طی ۴۰ سال اخیر از سوی وزارت خانه های سابق صنایع ، معادن و فلزات، صنایع و معادن و همچنین وزارت صنعت معدن و تجارت و مجموعه ایمیدرو (از سال ۸۱ به این سو) و بخش خصوصی به ثمر نشسته است. در همین حال آمارها نشان می دهد بخشی قابل توجهی از این ظرفیت ها، در سال های گذشته ایجاد شده است.

نگاه کلان به عملکرد ۴۰ سال گذشته

طی ۴ دهه اخیر شاهد رشد ظرفیت های تولید در بخش معدن و صنایع معدنی بوده ایم به طوری رشد ظرفیت های سنگ آهن، فولاد و مس بیشترین رشد تولید را به ثبت رسانده اند. جدول مبین این است که میزان تولید فولاد از ۳۶۸هزار تن با رشد حدود ۶۰ برابری به بیش از ۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسیده است. تولید محصولات فولادی هم  با رشد ۵۳ برابری از ۳۶۸ هزار به بیش از ۱۹ میلیون تن افزایش یافته است. در این مدت تولید سنگ آهن افزایش ۸۳ برابری را تجربه کرده است.

جدول رشد تولید ۱۳۹۷ نسبت به ۱۳۵۸     (هزار تن)

*تولید سال ۹۵ برابر با ۱۹۳هزار تن بود اما با توجه به صرف مدت زمانی برای تغییر تکنولوژی، تولیدسال گذشته کاهش یافت.

اجرای طرح ها و پروژه های استراتژیک

طی این سال ها به رغم وجود مشکلات تحریم و جنگ تحمیلی ، طرح های عظیم و متفاوتی به سر انجام رسیده است . امروزه در بخش معدن ۱۱۰ هزار نفر و در بخش صنایع معدنی ۶۰۰ هزار نفر مشغول به کار هستند .

در این میان طی سال های ۱۳۸۱ (آغاز فعالیت ایمیدرو) تا آبان سال جاری ۱۳۹۷ بیش از ۱۱۱ طرح معدن و صنایع معدنی راه اندازی شده که از ارزش ۱۴٫۴ میلیارد دلار برخوردار است. این تعداد طرح ۴۵هزار شغل مستقیم و ۱۰۰هزار شغل غیر مستقیم ایجاد کرده است.

برنامه ریزی های انجام شده نیز مبین آن است که تا سال ۱۴۰۰ افزون بر ۴۲ هزار شغل ایجاد خواهد شد که حاصل ۱۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری خواهد بود. در این میان ۵۴طرح مشارکتی و دولتی وجود دارد. همچنین ۴۹ پروژه توسعه ای نیز مسمول کمک می شوند.

عملکرد ۵ سال گذشته؛ اوج گیری سرمایه گذاری و رشد ظرفیت های تولید

حال چنانچه نگاهی نیز به عملکرد ۵ سال گذشته داشته باشیم، بخش معدن و صنایع معدنی شاهد راه اندازی بیش از ۶۳طرح به ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار شد. همچنین طی ۹ ماه سال ۹۷ نیز ۶ طرح به ارزش بیش از ۵۸۵ میلیون دلار افتتاح شده است. از سوی دیگر تا انتهای سال جاری نیز ۱۹ طرح در نوبت راه اندازی قرار دارند که با احتساب پروژه های افتتاح شده به ارزش دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار می رسد.

طرح های شاخص ۱۳۹۷-۱۳۹۲

احداث کارخانه های فراوری سنگ آهن در سنگان به ظرفیت ۱۰ میلیون تن و سرمایه گذاری ۱۰ هزار میلیارد تومانی با مشارکت بخش خصوصی؛ توسعه بندر منطقه ویژه خلیج فارس و دوبرابر شدن ظرفیت حمل و بارگیری به ۱۲ میلیون تن؛ راه اندازی ۴ طرح از فولادهای استانی به ظرفیت تولید ۳٫۲ میلیون تن آهن اسفنجی؛ راه اندازی نخستین کارخانه کنسانتره سنگ آهن هماتیتی؛ راه اندازی نخستین کارخانه ذوب مس به روش فلش؛ تولید کاتد مس به روش تانک بایولیچینگ؛احداث کارخانه طلای زرشوران؛احداث واحد پایلوت تیتانیوم کهنوج؛احداث واحد پایلون کرین کک؛احداث واحد پایلوت آنتیموان سفیدابه؛ احداث واحد تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران؛ احداث واحد تولید عناصر نادر خاکی؛احداث مناطق ویژه اقتصادی بخش معدن و صنایع معدنی؛ایجاد زیرساخت های گسترده در بخش معدن و صنایع معدنی از جمله راهسازی ، برق رسانی ، احداث بنادر تخصصی.

اکتشاف

تمرکز بر اجرای برنامه های جدید اکتشاف از اقدامات اساسی ایمیدرو در طی ۵ سال گذشته بوده است. با اینحال ارقام اکتشافی از سال ۱۳۸۲ به این سو نشان دهنده رشد عملکرد در این حوزه است. عملکرد اکتشاف در دو بخش حفاری و صرف بودجه مورد بررسی قرار گرفته به طوری که میزان حفاری ها از ۲۵۴۸۰ متر سال ۸۲ به بیش از ۱۱۹ هزار متر سال ۹۶ رسید. همچنین سرمایه گذاری در این بخش نیز از ۴۹ میلیارد ریال به ۱۱۴۷ میلیارد ریال سال قبل افزایش یافت.

از سوی دیگر با اجرای برنامه ۲۷۰ هزار کیلومتر مربعی اکتشاف از اواخر سال ۹۲ شاهد اوج گیری فعالیت های اکتشافی توسط ایمیدرو شدیم. طی این مدت بیشترین حفاری ها در سال ۹۳ به ثبت رسید و از ۲۱۲هزار متر عبور کرد اما بیشترین رقم سرمایه گذاری در این بخش نیز به سال ۹۴ اختصاص یافت و در آن سال بیش از ۱۲۸۹ میلیارد ریال هزینه شد.

در ۹ ماه ۹۷ نیز نزدیک به ۵۲۰ میلیارد ریال صرف برنامه های اکتشافی توسط ایمیدرو و شرکت های تابعه شد. میزان حفاری های انجام شده در این مدت نیز به بیش از ۷۲هزار متر رسید.

دستاوردها و اقدامات دیگر پس از انقلاب اسلامی

بومی سازی دانش فنی کارخانه احیای مستقیم فولاد تحت عنوان پِرِد(PERED) . بومی سازی بخش هایی از کارخانه های گندله و کنسانتره سنگ آهن . انتقال دانش فنی مهندسی پروژه های اجرا شده در بخش معدن (به ویژه در صنعت فولاد و آلومینیوم) به داخل کشور. تکنولوژی شارژ گرم (Hot charging) در تولید آهن اسفنجی و همچنین شمش ریخته گری. توسعه و اجرای فناوری بیولیچینگ مس. احداث مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی کرج به عنوان بزرگ ترین مرکز تحقیقاتی بخش معدن در خاورمیانه. احداث کارخانه فولاد مبارکه به عنوان بزرگ ترین ورق های فولادی تخت در خاورمیانه .بهره برداری از معادن بزرگ سنگان، چادرملو، گل گهر، سرب و روی مهدی آباد و سرب و روی انگوران .صدور خدمات فنی مهندسی صنعت سیمان به خارج از کشور و احداث ۲ واحد تولید سیمان در سوریه و ونزوئلا . احداث بندر منطقه ویژه خلیج فارس و دستیابی به ظرفیت توسعه حمل و بارگیری ۱۲ میلیون تن.