تحلیل بازار جهانی در هفته دوم فوریه ۲۰۲۵
هفته‌ای که گذشت، مانند تمام هفته‌های قبلی از زمان روی کار آمدن ترامپ، پر خبر بود به طوری که به سختی می‌توان تصور کرد که تمام این اتفاقات تنها در یک هفته رخ داده است.
در این هفته، ترامپ با پوتین صحبت کرد، درگیری‌ها در غزه یکبار دیگر بالا گرفت و حتی مبادله زندانیان به مشکل برخورد، پاول رئیس فدرال رزرو در کنگره حاضر شد و آمار تورم ایالات متحده چشم‌انداز منفی از تورم را به نمایش گذاشت.
تحولات اقتصادی و تجاری؛ تعرفه‌ها و تأثیر آنها
بازارها به وضوح در حال غیرحساس شدن به تهدید تعرفه‌های ترامپ هستند چرا که مشخص شده است تهدید تعرفه‌ای ترامپ صرفا یک ابزار مذاکراتی است.
البته که تعرفه‌ها علیه چین و تعرفه‌ها بر روی فولاد و آلومینیوم که در دوره اول ترامپ توسط سنا تصویب شده بود، واقعی هستند، اما به طور کلی چارچوب اصلی گفتارهای ترامپ را می‌توان از زبان استیو بنن در سال ۲۰۱۹ شنید:
«رسانه‌ها، اپوزوسیون ما هستند، اما آنها تنبل و گیج‌اند و تنها می‌توانند بر روی یک چیز تمرکز کنند. تنها کاری که ما باید انجام دهیم این است که اب را گل آلود کنیم و هرروز در مورد سه چیز متفاوت اظهار نظر کنیم. آنها تنها می‌توانند به یکی بپردازند و ما کار خودمان را می‌کنیم.»
در دوره دوم ترامپ نیز همین ایده پیاده‌سازی شده است. تعرفه‌ها علیه کلمبیا، بعد لغو تعرفه‌ها، تعرفه‌ها علیه کانادا و مکزیک، سپس تمدید آنها، پس از آن تعرفه علیه چین و بعد تعویق آن به ۲ آوریل و شاید بعدتر.
با این همه، امروز دیگر تهدید تعرفه بازارهای مالی را تکان چندانی نمی‌دهد. شوک و هیبت تعرفه‌های ترامپ از بین رفته است اما باید دید بازی بعدی ترامپ چیست و چه زمانی آغاز می‌شود.
جنگ روسیه و اوکراین؛ پایانی نزدیک؟
ترامپ با یک تماس تلفنی ۹۰ دقیقه‌ای با پوتین، وی را راضی کرد تا سر میز مذاکره با زلنسکی بنشیند. گفته می‌شود طی ماه‌های آتی ملاقات پوتین و ترامپ برای معامله بر سر اوکران برگزار خواهد شد.
از طرف ولادیمیر زلنسکی نیز قراردادی را امضا کرده است که طبق آن، اوکراین در ازای بدهی‌های خود به آمریکا، معادن خود را در اختیار این کشور قرار می‌دهد.
همچنین به نظر می‌رسد رویای پیوستن اوکراین به ناتو به باد رفته است. با این همه زلنسکی گفته است که هرگز این مساله را رها نخواهد کرد.
در مجموع، احتمالا به زودی شاهد پایان جنگ روسیه و اوکراین خواهیم بود. جنگی که چند میلیون کشته و آواره به جا گذاشت و برای اوکراین یک شکست تمام عیار بود. اوکراین بهترین مناطق صنعتی خود را به روسیه واگذار کرد و منابع خود را نیز به ایالات متحده واگذار کرد.
اما جدای از مشکلاتی که این جنگ ایجاد کرد، انتظار می‌رود با پایان جنگ شاهد بهبود اقتصادهای پیرامونی اوکراین مانند لهستان و مجارستان باشیم.
در حال حاضر قیمت نفت و همچنین گاز در بنچمارک اروپا کاهش قابل توجهی پیدا کرده است.
تورم آمریکا و چالش‌های اقتصادی
در بخش داده‌های اقتصادی در ایالات متحده شاهد آن بودیم که داده‌های تورم مصرف کننده (CPI) و تورم تولید کننده (PPI) افزایش پیدا کرده است.
اما به مانند آمار اشتغال، بازار آمار تورم را نیز به سرعت هضم کرد و منتظر آمار ماه بعد باقی ماند. دلیل این رفتار معامله‌گران می‌تواند این باشد که آنها منتظر می‌مانند تا تاثیر اخراج‌های گسترده در دولت ترامپ و همینطور کاهش هزینه‌های دولتی را طی ماه‌های بعد ببینند.
از پاول، بسنت و دیگر شیاطین
طی دهه‌های گذشته، همواره نرخ بهره ایالات متحده به عنوان یک پراکسی برای دنبال کردن نرخ بازده اوراق قرضه آمریکا در نظر گرفته می‌شد، اما به نظر می‌رسد که اخیرا این ارتباط کاهش یافته یا از بین رفته است.
از زمانی که نام ترامپ به عنوان یکی از گزینه‌های ریاست جمهوری آمریکا مطرح شده است، شاهد افزایش مداوم بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا هستیم، در حالی که طی همین مدت نرخ بهره فدرال رزرو کاهش یافته است.
پاول در شهادت خود در برابر کنگره و سنا نیز به این نکته اشاره کرد که نرخ‌های بازده در اقتصاد وابستگی بیشتری به بازده اوراق بلندمدت دولتی دارند تا به بهره کوتاه مدت فدرال رزرو.
با این همه به نظر می‌رسد که معامله‌گران در بازار باور دارند که بسنت (وزیر خزانه‌داری ترامپ) به شکلی (مشخص نیست به چه شکل) بازده اوراق خزانه‌داری ۱۰ ساله را کاهش خواهد داد.
از طرف دیگر پاول تعهد خود را برای حفظ نرخ بهره در سطوح فعلی برای مدت نامشخص تا زمان رسیدن تورم در ایالات متحده به هدف ۲ درصدی فدرال رزرو تکرار کرد.
در جلسه شهادت پاول، شاهد آن بودیم که اعضای کنگره و سنا (خصوصا دموکرات‌ها) با نگرانی چندین بار از پاول پرسیدند که آیا در برابر فشارهای ترامپ برای کاهش نرخ بهره مقاومت خواهد کرد؟ پاول نیز مجبور شد چندین بار تعهد خود را تکرار کند.
این اظهارات در حالی است که ریسک رکود تورمی در اقتصاد ایالات متحده هرروز در حال افزایش است. داده‌های تورم مصرف کننده برای ماه ژانویه بیشتر از انتظارات منتشر شد در حالی که آمار خرده فروشی که یک پراکسی برای رکود اقتصادی است، بدتر از انتظارات بود.
انتخابات آلمان و پیامدهای آن برای اتحادیه اروپا
یکی از نقاطی را که جهانیان این هفته به آن چشم می‌دوزند، انتخابات آلمان است. پس از فروپاشی ائتلاف حاکم در آلمان، هفته آینده ۵ اسفند (۲۳ فوریه) انتخابات پارلمان آلمان برگزار خواهد شد.
در تصویر زیر آخرین وضعیت نظرسنجی‌ها را مشاهده می‌کنید.
همانطور که مشاهده می‌کنید، حزب راست افراطی AfD (الترناتیو برای آلمان) توانسته است سهم خود را از کرسی‌های احتمالی از ۱۰ درصد به بالای ۲۰ درصد افزایش دهد. همچنین حزب اتحاد دموکرات مسیحی (Union) پس از شکست در انتخابات پیشین توانسته است مقتدرانه بازگردد.
حزب SPD که در انتخابات پیشین خوب کار کرده بود و توانسته بود رهبر خود را به عنوان صدراعظم آلمان معرفی کند، در پیش‌بینی‌ها به حزب سوم تبدیل شده است.
در حال حاضر تمرکز بازار بر روی حزب AfD است که چگونه می‌تواند طی روزهای آتی جایگاه خود را ارتقا دهد. همچنین این شانس وجود دارد که هیچ کدام از احزاب نتوانند با یکدیگر ائتلاف کنند و دوره‌ای با دولت حداقلی در آلمان شکل بگیرد.
پس از پیروزی نامحتمل حزب AfD احتمالا دولت حداقلی در آلمان بدترین سناریو برای اتحادیه اروپا خواهد بود.
افزایش قیمت کالاهای اساسی؛ تأثیرات جهانی
هفته‌ای که گذشت، اگرچه شاهد افت نسبی قیمت نفت بودیم، اما افزایش قیمت گاز طبیعی، شکر، گندم، کاکائو و قهوه و همینطور مس منجر به آن شده است که شاخص کامودیتی به طور کلی کمی رشد را به خود ببیند.
به طور کلی افزایش نرخ کامودیتی‌ها منجر به افزایش ناآرامی‌های سیاسی و اقتصادی در کشورها می‌شود چرا که تورم خوراکی را افزایش می‌دهد.
از آنجایی که محرک‌های مهمی که برای کامودیتی‌ها وجود دارد، عمدتا مثبت است، انتظار می‌رود که در هفته‌های آتی همچنان شاهد ادامه روند صعودی شاخص کامودیتی باشیم.
نگاهی به هفته آینده
طبق معمول در هفته آینده محرک مهم بازار صحبت‌های ترامپ است. مشخص نیست چه زمان این محرک از بازار حذف می‌شود اما فعلا وجود دارد. همچنین صورتجلسه آخرین جلسه فدرال رزرو نیز منتشر خواهد شد و معامله‌گران منتظرند تا ببینند در جلسه آخر فدرال رزرو چه صحبت‌هایی ایراد شده است.
در چین، نگاه‌ها به نرخ بهره یک ساله و پنج ساله است. اخیرا شاهد اوج‌گیری وام‌دهی در چین بودیم و باید دید که آیا این افزایش در وام‌دهی در نرخ بهره نیز تاثیر گذار بوده است یا خیر.
نکته بعدی که در هفته آینده تحت نظر خواهد بود، سیاست‌گذاری پولی در کشورهای مختلف از جمله استرالیا و نیوزلند و همینطور مسیر سیاست پولی اتحادیه اروپا است.
دلیل اهمیت این مساله آن است که اگر کشورهای دیگر نرخ‌های بهره را زودتر از ایالات متحده کاهش دهند، جریان حرکت سرمایه به سمت دلار آمریکا همچنان حفظ می‌شود و فشار بیشتری به اقتصاد جهانی وارد خواهد شد.
این مساله می‌تواند فشار بر روی ارزهای دیجیتال و همینطور طلای جهانی را حفظ کند.
در زمینه ژئوپلیتیک همچنان ریسک‌ها سر جای خود باقی مانده‌اند. مساله روسیه و اوکراین تا زمانی که معاهده صلح امضا نشود، تمام شده تلقی نخواهد شد. رژیم صهیونیستی اخیرا تهدیدات شدید‌تری علیه ایران انجام می‌دهد و ترامپ همواره یک بازیگر نامطمئن است که می‌توان ژئوپلیتیک را بر هم بزند.
نگاهی به بازارها در هفته‌ای که گذشت
در هفته گذشته بیشترین افزایش برای قیمت گاز طبیعی بود که ۱۲.۶ درصد افزایش را به خود دید. این افزایش عمدتا به خاطر کاهش سریع ذخایر گاز در اروپا رخ داده است اما انتظار می‌رود اگر اختلالی در جریان صلح روسیه و اوکراین رخ ندهد، شاهد کاهش قیمت گاز طی هفته‌های آتی باشیم.
پس از گاز طبیعی، بیشترین افزایش در قیمت را در شکر شاهد بودیم. قیمت شکر در معاملات آتی بورس کالای شیکاگو ۵.۳۷ درصد افزایش داشته است که عمدتا به خاطر بحران شکر در هند است. گفته می‌شود آب و هوای بد در هند تولیدات شکر در این کشور را ۱۷ درصد کاهش داده است.
در طرف دیگر بیشترین کاهش را آب پرتقال تجربه کرد. در معاملات آتی این هفته، آب پرتقال ۱۸.۷۳ درصد کاهش قیمت را تجربه کرد. این در حالی است که طبق داده‌ها صادرات آب پرتقال برزیل به عنوان بزرگترین صادر کننده جهان ۲۳ درصد کاهش پیدا کرده است.
به نظر می‌رسد این کاهش قیمت بیش از آنکه حاصل افزایش عرضه باشد، حاصل کاهش تقاضا است. چرا که به خاطر قیمت‌های بالای اخیر آب پرتقال بسیاری از مصرف کنندگان مصرف خود را کاهش داده بودند.