گزاره‌های نادرست کاندیداهای ریاست جمهوری

اولین مناظره اقتصادی کاندیداهای ریاست جمهوری که شب گذشته برگزار شد، ناامیدکننده بود. برخی از کاندیداها گزاره‌های نادرستی را مطرح کردند. در صورتی‌که این فرضیه‌های نادرست مبنای سیاست‌گذاری قرار گیرد، فاجعه به بار خواهد آورد. برخی از این گزاره‌ها را در ادامه با استفاده از آمارهای معتبر به نقد و بررسی خواهیم گذاشت و پاسخ‌هایی نیز برای هرکدام ارائه خواهیم کرد.

چرا تحریم مهم است؟

گزاره نادرست کاندیداها: مشکل ما تحریم‌های آمریکا نیست؛ تجویزهای اقتصادی آمریکاست.

تصحیح: تحریم از قضا بر اقتصاد ایران بسیار موثر است. بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد اقتصادی ایران همواره در دوره‌های تحریم منفی شده(اقتصاد کوچک‌تر شده) و در نبود تحریم، بخش تولید مجددا رشد کرده است.

نقدینگی 26 برابر نشده

گزاره نادرست کاندیداها: در دهه‌ی 90، نقدینگی در اقتصاد ایران 26 برابر شده است.

تصحیح: بر اساس آمار بانک مرکزی، نقدینگی در دهه 90 معادل 11.8 برابر شده، در دهه 80 نیز نقدینگی تقریبا معادل همین عدد افزایش یافته است.

عامل تورم چیست؟ نقدینگی یا دلار؟

گزاره نادرست کاندیداها: تورم به دلیل رشد نرخ ارز رخ داده است.

تصحیح: دلیل اصلی تورم، رشد نقدینگی است که در سال‌های اخیر و بعد از تشدید تحریم‌ها، بسیار افزایش یافته است و در نبود درآمدهای ارزی، اثر نقدینگی بر قیمت ارز نمایان شده است. جهش نرخ ارز تنها باعث می‌شود تا تورم از میانگین بلندمدت خود فراتر رود، اما دلیل اصلی تورم نیست.

تجویز رشد بی‌رویه نقدینگی

گزاره نادرست کاندیداها: نسبت نقدینگی به تولید در ایران در مقایسه با دنیا و چین پایین است و می‌تواند هنوز هم افزایش یابد(تجویز رشد نقدینگی)

تصحیح: در کشورهای پیشرفته به دلیل اینکه از بازارهای مالی توسعه‌یافته برخوردار هستند، بخشی از نقدینگی جذب بازارها شده و ضربه‌گیر تورم است و این نسبت نیز در این کشورها بالا است. اما این قاعده در اقتصاد ایران صدق نمی‌کند.

سراب دلار زدایی

گزاره نادرست کاندیداها: به جای یارانه باید اعتبار طلا به مردم بدهیم و اقتصاد را از دلار جدا کنیم(ایده دلار زدایی)

تصحیح: برای اینکه اثر شوک‌های دلار بر اقتصاد ایران کاهش یابد، مسیر منطقی، رفع تحریم و ثبات‌بخشی به اقتصاد است؛ در غیر این‌صورت جایگزینی هر ارز(یا دارایی ارزی) به جای دلار، موثر نخواهد بود. زیرا نهایتا بر اساس دلار قیمت‌گذاری خواهند شد.

پول ملی ترکیه در برابر ایران

گزاره نادرست کاندیداها: ارزش لیر 600 درصد کاهش یافته، وضعیت اقتصادی ترکیه نابسامان‌تر از ایران است.
تصحیح: ارزش دلار در برابر لیر از سال 2008 تا حال حاضر تقریبا 27 برابر شده و در برابر ریال 61 برابر شده است.

به تعبیر دیگر ارزش لیر در برابر دلار تقریبا 96 درصد کاهش یافته و ارزش ریال در برابر دلار معادل 98 درصد کاهش داشته است.

همچنین، درآمد سرانه ترکیه طی سال‌های اخیر فراتر از ایران رفته و گوی سبقت را از ایران ربوده؛ به تعبیر دیگر، رفاه اقتصادی ترکیه بالاتر از ایران قرار گرفته است.