موتور تورم داغ شد
آخرین آمار بانک مرکزی نشان میدهد نسبت پول به شِبهپول در پاییز به بالاترین سطح خود طی چندسال اخیر رسیده است که نشانه اوجگیری انتظارات تورمی در جامعه است.
نقدینگی شامل دو بخش پول و شِبهپول است؛ پول(جمع سکه و اسکناس و سپردههای دیداری) در واقع همان بخش سیال نقدینگی است که میتواند تقاضا برای کالاها و خدمات را افزایش دهد و در نتیجه تورم ایجاد کند. شِبهپول(سپردههای بلندمدت، کوتاهمدت و…) بخش غیرسیال نقدینگی است که در شبکه بانکی برای مدتی طولانیتر بلوکه میشود.
معمولا در شرایطی که خانوارها افق روشنی برای آینده اقتصاد متصور نباشند، انتظارات تورمی افزایش مییابد و افراد برای حفظ ارزش دارایی، تقاضای خود برای کالاها را افزایش میدهند درنتیجه ترکیب نقدینگی از سپردههای بلندمدت به سپردههای دیداری تغییر مییابد و در نهایت بازتاب آن را در رشد قیمتها شاهد خواهیم بود.
مسیر معکوس رشد نقدینگی و رشد پول
علیرغم اینکه رشد نقدینگی در فصل پاییز به نسبت تابستان کاهش یافته، اما ترکیب نقدینگی به گونهای تغییر یافته که رشد قیمت کالاها و خدمات(یا همان تورم عمومی) را تشدید کرده است.
بازتاب تغییر در ترکیب نقدینگی را در تورم ماههای اخیر نیز شاهد بودیم، به گونهای که تورم دیماه به بالاترین سطح شش سال اخیر رسید.
دولت با افزایش نرخ سود بانکی طی هفتههای اخیر، سعی کرد از اوجگیری انتظارت بکاهد، اما با توجه به اینکه لنگر اسمی(آنچه که انتظارات تورمی را رقم میزند) از نرخ بهره به قیمت دلار تغییر یافته و از آنجائیکه دلار سقف قبلی را نیز پشت سر گذاشت، درنتیجه دولت در کنترل انتظارات موفق نبود و کاری از پیش نبرد.