فرزند خواستنی بازار آتی
نکته دیگر آنکه رفتار قیمتی در بازار آتی طلا از این پس فاکتور قدرتمندی برای رصد بزرگنمایی‌شده انتظارات (تورمی) در بازار ارز خواهد بود، اگرچه اهمیت نوسان نرخ در بازار واحدهای صندوق طلا را کم‌اثر نمی‌کند. از این پس با در اختیار داشتن گستره‌ای از ابزارهای مالی در بورس‌کالا، پتانسیل رهگیری دقیق‌تر انتظارات تورمی و امکان تشکیل حباب قیمتی مثبت و منفی بیش از گذشته در دسترس خواهد بود. اگرچه رونق معاملات در اوایل راه‌اندازی آتی صندوق طلا دور از انتظار نیست ولی باتوجه به موارد ذکر‌شده آینده پیچیده‌ای پیش‌روی این بازار قرار خواهد داشت که نیازمند بررسی بیشتر است. داده‌های ابتدایی از آغاز این معاملات بسیار با‌ارزش است. امروز قراردادهای آتی صندوق‌های طلا در بورس‌کالا راه‌اندازی خواهد شد که در مجموع می‌توان بیان کرد دورنمایی که اکثر کارشناسان این حوزه برای تابلوی آتی بورس‌کالا پیش‌بینی می‌کنند، روزهای خوش توام با افزایش عمق معاملاتی قراردادهای آتی است که می‌تواند جاذبه ازدست‌رفته بازار آتی را که پس از خروج سکه طلا متحمل شد، بازگرداند.
افت 47 درصدی حجم معاملات آتی
هفته گذشته تابلوی آتی بورس‌کالا با 9نماد فعال برای محصولات زعفران (نگین و پوشال)، پسته، زیره و نقره و یک نماد غیرفعال صندوق طلا به معامله پرداخت که ثمره این دادوستدها از تاریخ 5 تا 11 تیرماه سال‌جاری، معامله 75 هزار و 65 (واحد) قرارداد آتی بود که ارزشی معادل 126 میلیارد تومان به‌همراه داشت. بررسی داده‌های معاملاتی هفته گذشته در مقایسه با هفته ماقبل آن از افت 47 درصدی حجم معاملات حکایت دارد؛ آن‌هم در شرایطی که در ابتدای هفته گذشته سیگنال‌های مخابره شده به بازار آتی همچون بهای آزاد ارز روند صعودی را نشان داد. افت حجم و ارزش معاملات را در بازار آتی می‌توان مربوط به دست به‌ماشه‌بودن معامله‌گران این بازار برای ورود نقدینگی خود به نماد تازه تعریف‌شده آتی صندوق (ETCMO00) دانست که در روز جاری معاملات آن رسما آغاز خواهد شد. از این‌رو این انتظار وجود دارد که در روزهای آینده پس از ورود طلا به بازار آتی، شاهد مهاجرت نقدینگی از سایر محصولات به سوی تنها نماد طلایی این بازار باشیم. به‌رغم افت حجم و ارزش معاملات قراردادهای آتی طی هفته گذشته، میزان موقعیت‌های باز 9 نماد فعال این بازار، رشد محدود 2 درصدی را به ثبت رساند و با ثبت 699 هزار و 772 موقعیت تعهدی همزمان خرید و فروش، نقدینگی به اندازه 525میلیارد و 482 میلیون تومان را روانه این بازار کرد.
دانسته‌های قرارداد آتی صندوق
هنوز در رابطه با نماد تازه راه‌اندازی شده طلایی بازار آتی بورس‌کالا یعنی ETCMO00 سابقه معاملاتی وجود ندارد و تنها مواردی که به صورت قطعی بر نمایه سایت بورس‌کالا درج شده است مربوط به وجه تضمین اولیه است که به میزان 2میلیون تومان در نظر گرفته شده و حداقل وجه تضمین برای دارا بودن یک موقعیت تعهدی خرید یا فروش به میزان یک میلیون و چهارصد هزار تومان ارزیابی می‌شود که به اندازه 70 درصد وجه تضمین اولیه بوده که کمتر از این مبلغ، ماندن در موقعیت تعهدی را برای فرد دارنده آن غیرممکن می‌کند و اصطلاحا سبب مارجین‌کال (نیاز به پرداخت وجه نقد) شدن معامله‌گر می‌شود. اندازه هر قرارداد آتی صندوق طلا، به میزان یک‌هزار واحد از صندوق طلای لوتوس بوده که قیمت تسویه‌ای که برای اولین روز معاملات این نماد برای هر واحد صندوق به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته شده به میزان 7 هزار و 700 تومان است که مبتنی بر دورنمای ذهنی معامله‌گران از آینده قیمتی این واحدهای سرمایه‌گذاری تا مردادماه (قیمت تسویه روزانه در پایان روز) مشخص می‌شود.
زعفران؛ پرحجم‌ترین محصول هفته گذشته بازار آتی
جذاب‌ترین محصول کشاورزی بورس‌کالا، یعنی زعفران نگین در هفته گذشته با سه نماد فعال به گونه‌ای مورد دادوستد معامله‌گران بازار آتی قرار گرفت که با 51هزار قرارداد، پرحجم‌ترین محصول تابلوی آتی بورس‌کالا شد. 2 نماد دورتر این محصول که تاریخ تحویل آنها شهریور و آبان است با رشد محدود موقعیت باز همراه بودند اما نزدیک‌ترین سررسید زعفران نگین که تاریخ تحویل آن 27 تیر ماه است، به روزهای خروج خود از تابلوی آتی نزدیک می‌شود. از این‌رو در معاملات روز پنج‌شنبه شاهد خروج موقعیت‌های باز این نماد بودیم. نوسان بهای تسویه این سه قرارداد آتی زعفران نگین در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به میزان محدودی افزایشی بود و در بازه 12هزار و 930 تومانی برای سررسید تیر تا 15هزار و 60 تومان در سررسید آبان، مورد معامله قرار گرفتند.
عامل اصلی تضعیف معاملات نقره، ریزش یکباره بهای جهانی
پس از زعفران نگین، پرحجم‌ترین محصول تابلوی آتی بورس‌کالا، نقره بود که به‌عنوان تنها دارایی سرمایه‌ای این بازار تحت دو نماد SILM00 و SILME00 معامله شد. نوسان بهای تسویه این دو نماد در آخرین روز معاملاتی حکایت از افت محدودی داشت. دو متغیر اصلی تعیین نرخ واقعی این نماد، بهای هر گرم نقره جهانی است که در لحظه تنظیم این گزارش 84/ 0دلار بود و به‌رغم صعود 48/ 0درصدی به ازای هر اونس، نسبت به ماه گذشته به 10/ 5درصد افت داشته است.
سررسید مهرماه نقره، هنوز هم ورود نقدینگی را نشان می‌دهد چراکه در روز پنج‌شنبه هفته گذشته، به میزان 5/ 2درصد موقعیت باز به این بازار افزوده شده است. اما در سررسید مردادماه که نزدیک‌ترین سررسید این دارایی است، به میزان محدود 35/ 0درصدی دو موقعیت تعهدی خرید و فروش همزمان بسته شده است.
در برهه‌ای از زمان شاهد رونق چشمگیر معاملات قراردادهای آتی نقره در بورس‌کالا بودیم؛ آن‌هم به میزانی که برای مدتی به‌عنوان پرحجم‌ترین محصول این بازار معرفی شد اما با ریزش یکباره قیمت هر اونس نقره در بازارهای جهانی که به دنبال کاهش بیش از 100دلاری بهای اونس جهانی طلا اتفاق افتاد، سرعتگیر جدی در مقابل تداوم مسیر صعودی معاملات نقره در بازار آتی بود که به‌رغم پیش‌بینی افزایش نرخ نقره از سوی بسیاری از معامله‌گران، وارد فاز نزولی قیمت شد. از این‌رو افرادی که موقعیت تعهدی خرید در این بازار داشتند، متحمل زیان شدند. از آنجاکه هنوز سیگنال جدی برای تحرک قیمتی در این بازار دیده نمی‌شود، برخی از معامله‌گران مجددا به سمت محصول زعفران روی آورده‌اند.