رشد 1000 درصدی قیمت خودرو در 7 سال اخیر
مقایسه قیمت خودروهای وارداتی، مونتاژی و تولیدی در بازه زمانی 1396 تا 1403 حاکی از آن است که قیمت برخی از خودروها در 7 سال گذشته بیش از هزار درصد رشد داشته است.
افزایش قیمت در بازار خودرو به علت تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای اتفاق افتاده است. برای کاهش این نگاه سرمایه‌ای به خودرو، لازم است اقدامات متعددی انجام گیرد. از جمله این اقدامات می‌توان به تقویت سازوکارهای حفظ ارزش پس‌انداز خانوار از طریق سرمایه‌گذاری در طرح‌های مولد، اخذ مالیات بر تقاضای سرمایه‌ای و غیر مصرفی، و افزایش عرضه خودرو اشاره کرد.
قانونگذار در قالب قانون ساماندهی صنعت خودرو، با استفاده از ابزار واردات خودروهای نو و کارکرده، در تلاش است تا عرضه خودرو را در بازار افزایش داده و بازار آشفته خودرو را تنظیم کنند. با این حال، موانعی از جمله محدودیت‌های ارزی و موانع استانداردی روند ورود خودروهای وارداتی به کشور را کند کرده و تاکنون تاثیر زیادی بر وضعیت بازار نداشته است.
براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قانون ساماندهی صنعت خودرو، که هدف اصلی آن ایجاد رقابت‌پذیری در صنعت و بازار خودرو است، در تاریخ 26 آبان ماه سال 1400 در مجلس شورای اسلامی مصوب شد.
قانونگذار در این قانون و دو اصلاحیه بعدی آن در تاریخ‌های 9 آذرماه 1401 و 28 خردادماه 1402، به دنبال اتخاذ سیاست‌های تنظیمی همچون واردات خودروهای نو و کارکرده، اصلاح ساختار نهادی صنعت خودرو، ارتقای کیفیت و داخلی‌سازی خودروهای تولیدی، کاهش مصرف سوخت، تولید مشترک با خودروسازان خارجی و افزایش اسقاط خودروهای فرسوده بوده است. مواد (1)، (4)، و (11) الی (13) این قانون به واردات خودروهای نو و کارکرده و نظام تعرفه‌ای مرتبط با آن پرداخته است.
آیین‌نامه ماده (4) مربوط به واردات خودروهای نو تصویب شده است، اما با وجود این تصویب، به دلیل پایین بودن حجم واردات، اثر بخشی آن در کنترل بازار چندان محسوس نبوده است.
طبق آمارهای موجود، میزان واردات خودروهای سواری در سال 1402 برابر با 11 هزار و 122 دستگاه به ارزش 218 میلیون دلار بوده که میانگین ارزش خودروهای وارداتی در این سال 196 هزار دلار بوده است.
همچنین، طبق اعلام گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری، 29 هزار و 418 دستگاه خودروی سواری نو از گمرکات کشور ترخیص شده که ارزش این واردات 617 میلیون و 500 هزار دلار بوده است. در حالی که پیس از آزاد شدن واردات خودرو دردو سال پیش، سخنگوی وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود که در سه ماهه پایانی سال 1401 و سه ماهه ابتدایی سال 1402 قرار بود 200 هزار خودرو وارد کشور شود.
بررسی صورت‌های مالی ارائه شده از سوی خودروسازان بزرگ کشور نشان می‌دهد که در 8 ماهه ابتدای امسال، ایران‌خودرو 327 هزار و 45 دستگاه انواع خودرو تولید کرده و در مقابل 324 هزار و 477 دستگاه از آن‌ها فروخته شده است. در حالی که در مدت مشابه پارسال، تولید به 341 هزار و 306 دستگاه و فروش به 342 هزار و 360 دستگاه رسیده بود.
همچنین، ایران‌خودرو در این مدت 8 هزار و 977 دستگاه خودرو تولید کرده که تجاری‌سازی نشده است. تولید و فروش خودرو در ایران‌خودرو در این مدت کاهش 6 درصدی داشته است.
آمار منتشر شده در کدال حاکی از آن است، سایپا در 8 ماهه امسال 179 هزار و 445 دستگاه انواع خودروی سواری تولید کرده و 168 هزار و 816 دستگاه فروخته است. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که تولید سایپا 195 هزار و 979 دستگاه و فروش آن 185 هزار و 715 دستگاه بوده، تولید و فروش سایپا در این مدت با کاهش 16 درصدی مواجه شده است.
وضعیت تولید، عرضه و واردات خودرو از جمله عوامل مؤثر و تعیین‌کننده قیمت خودرو در بازار است.
بر اساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر کرده، مقایسه‌ای بین قیمت خودروهای وارداتی، مونتاژی و تولیدی در شهریور 1396 و مرداد 1403 انجام شده که نشان‌دهنده رشد شدید قیمت‌ها است.
به عنوان مثال، خودروی وارداتی هیوندای توسان که در شهریور 1396 قیمت آن 162 میلیون تومان بود، در مرداد 1403 به 4 میلیارد و 450 میلیون تومان رسیده که رشد 2646 درصدی را نشان می‌دهد.
تغییرات قیمت محصولات وارداتی در شهریور 1396 و مرداد 1403
همچنین، جک اس 5 اتوماتیک مونتاژی که در شهریور 1396 قیمت آن 95 میلیون تومان بود، با رشد 1689 درصدی در مرداد 1403 به یک میلیارد و 700 میلیون تومان افزایش یافته است.
تغییرات قیمت محصولات مونتاژی در شهریور 1396 و مرداد 1403
در همین بازه زمانی، خودروی تولیدی پژو 207 دنده‌ای که در شهریور 1396 قیمت آن 45 میلیون تومان بود، با رشد 1544 درصدی در مرداد 1403 به 740 میلیون تومان رسیده است. لازم به ذکر است که قیمت دلار در شهریور 1396 سه هزار و 800 تومان بوده، در حالی که در مرداد 1403 به 59 هزار تومان رسیده است.
تغییرات قیمت محصولات تولیدی در شهریور 1396 و مرداد 1403
این روند نشان‌دهنده تاثیر مستقیم نوسانات تولید، واردات و شرایط اقتصادی بر قیمت خودروها در بازار است./ فارس
منبع: ایران جیب