آذرماه و صعود تورم تولیدکننده؛ زنگ خطر برای صنعت و مصرف‌کنندگان+ نمودار
اکوایران: بررسی‌ها نشان می‌دهد تورم تولیدکننده در آذرماه روند افزایشی خود را حفظ کرد، آمارها حکایت از افزایش فشار تورمی در بخش تولید دارد که می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها در آینده شود.
به گزارش اکوایران، تورم همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی، ذهن سیاست‌گذاران، اقتصاددانان و حتی مردم عادی را به خود مشغول کرده است. اما نوع دیگری از تورم هست که اگر اهمیت آن بیشتر از تورم مصرف‌کننده نباشد، کمتر از آن نیست. تورم تولیدکننده به تغییرات قیمت‌هایی اشاره دارد که تولیدکنندگان برای کالاها و خدمات خود دریافت می‌کنند. این شاخص، به نوعی پیش‌درآمدی بر تورم مصرف‌کننده (CPI) است، زیرا افزایش قیمت‌های تولیدکننده معمولاً به مرور زمان به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود. بنابراین، رصد این شاخص می‌تواند به پیش‌بینی روند کلی تورم در اقتصاد کمک کند.
در این گزارش، به بررسی روند تورم تولیدکننده در ایران طی سال‌های اخیر پرداخته‌ایم. تمرکز اصلی ما بر دو شاخص مهم است: تورم ماهانه و تورم نقطه‌به‌نقطه. در پایان این بخش، نگاهی به وضعیت این شاخص در آذرماه نیز 1403 خواهیم داشت.
روند صعودی تورم تولید ماهانه در سال 1403
تورم ماهانه تولیدکننده نشان‌دهنده تغییرات قیمت‌ها در مقایسه با ماه قبل است. این شاخص می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت در اقتصاد را نشان دهد. در سال 1399، نوسانات قابل توجهی در تورم ماهانه اتفاق افتاده است. برای مثال، در تیرماه این سال، تورم ماهانه به 12.4 درصد رسید که یکی از بالاترین سطوح در این سال بود. این افزایش شدید می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تحریم‌ها، نوسانات نرخ ارز و اختلالات زنجیره تامین باشد.
در سال 1400، تورم ماهانه نسبتاً پایدارتر بود، اما همچنان نوساناتی وجود داشت. برای مثال، در اردیبهشت 1400، تورم ماهانه به 5.8 درصد رسید که نشان‌دهنده بیشترین جهش تورمی در این سال بود. در مقابل، در اسفند 1400، تورم ماهانه به کمترین سطح خود یعنی 1.2 درصد رسید.
در سال 1401، تورم ماهانه در برخی ماه‌ها به شدت افزایش یافت. برای مثال، در اردیبهشت 1401، تورم ماهانه به 9.7 درصد رسید که بالاترین سطح تورمی در این سال بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد این جهش در تورم تولید مربوط به حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی در این تاریخ می‌باشد. با این حال، در ماه‌های بعدی، تورم ماهانه کاهش یافته و در مرداد ماه به کمترین سطح خود رسیده است.
تورم در نیمه دوم سال 1401 صعودی شد و در سال 1402، تورم ماهانه روندی نزولی به خود گرفت. برای مثال، در آذر 1402، تورم ماهانه تا سطح 1.6 درصد کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهش فشار تورمی در این سال است. این کاهش می‌تواند ناشی از بهبود شرایط اقتصادی و کاهش نوسانات نرخ ارز باشد.
در ابتدای سال 1403 به دلیل افزایش نااطمینانی‌های سیاسی در منطقه و شوک‌های ارزی، تورم تولیدکننده ماهانه صعودی شد. به طوریکه در خرداد امسال تا سطح 6.3 درصد رسید. این شوک در تابستان امسال فروکش کرد اما تورم تولیدکننده با روندی مداوم به افزایش خود تا آذرماه ادامه داد. طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی تورم تولیدکننده ماهانه آذر به سطح 2.8 درصد رسیده که نسبت به ماه پیشین خود افزایشی بوده است.
تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده؛ از اوج تا آرامش
همانطور که گفته شد تورم تولیدکننده ماهانه نوسانات کوتاه‌مدت و شوک‌ها را نشان می‌دهد. برای بررسی نوسانات میان‌مدت و بلندمدت بهتر است از تورم نقطه به نقطه استفاده شود. بررسی تورم تولید نقطه به نقطه نشان می‌دهد بیشترین سطح این تورم در فروردین سال 1400 رخ داده است. روند تورم تورم نقطه به نقطه از ابتدای سال 99 وارد یک روند صعودی شده که این روند صعودی با بحران کرونا و افزایش قیمت دلار همزمان بوده است.
تورم تولیدکننده در اردیبهشت سال 1399 در سطح 16.1 درصد بوده که با افزایش به سطح 103 درصد در اردیبهشت سال 1400 رسیده است. پس از آن تورم تولید روندی نزولی به خود گرفته و تا انتهای سال کاهش یافته است. این روند از شروع سال 1401 به آرامش رسیده و افتی آرام را تجربه کرده است. به طوریکه تورم تولید نقطه‌ای در اردیبهشت سال 1403 به کمترین سطح خود از خردادماه سال 1399 رسیده است.
روند تورم تولیدکننده در سال 1403 نشان می‌دهد روند نزولی به اتمام رسیده و تورم تولیدکننده نقطه‌ای با شیب ملایمی افزایشی شده است به طوریکه در آذرماه امسال در جایگاه 25.9 درصدی ایستاده است.
منبع: اکو ایران