زندگی در سایه ویرانی
دنیای اقتصاد :
صاحبان مشاغل یکی پس از دیگری وارد شدند؛ اما همه در یک صبح سرد دسامبر در رسالت خود متحد بودند: «هر چیزی را از این بازار خاکسترشده در این شهر واقعشده در دامنه تپه در جنوب لبنان نجات دهید.» یک صاحب استودیوی عکاسی و پسرش برای بازیابی نگاتیوهای پوشیده از گرد و غبار و لنز دوربینها از میان زبالهها و فلزات پیچ و تابخورده عبور کردند. یک صاحب مغازه لباس، کیسه زبالهای را که پارچههای شلواری در آن نگه داشته بود، از زیر میلگردهای ساختمانی ویرانشده بیرون آورد. یک فروشنده عینک هم بالای تختههای بتنی خردشده که زمانی پشت بام ساختمان مغازهاش بود، ایستاده بود. «رائد مقلد»، ۵۸ساله که همراه با یک مغازه عینکفروشی، مالک یک فروشگاه طلا و ساعت در همان ساختمان با برادرش بود، گفت: «همه چیز از بین رفته است. یک گلوله نارنجی آتش همه چیز را از بین برد.»
«عبدی لطیف ظهیر» و «لورا بوشنک» در گزارشی در نیویورکتایمز نوشتند، اسرائیل ابتدا حملات هوایی شدیدی انجام داد و سپس تهاجم زمینی به جنوب لبنان را در اواخر سپتامبر آغاز کرد تا از حزبالله بهدلیل حمایت از حماس انتقام بگیرد. اگرچه آتشبس شکننده 60روزه در نوامبر امضا شد، اما درگیری بهصورت گاه و بیگاه ادامه دارد. در شهر نبطیه (که نام آن با منطقهای که حزبالله در آن تسلط داشت، مشترک است) حملات اسرائیل در 12اکتبر، در اوج جنگ، بازار تاریخی را از بین برد. به گفته مقامات لبنانی، حمله دیگری چند روز بعد به ساختمان شهرداری در همان حوالی انجام شدکه به گفته مقامات لبنانی، حداقل 16نفر از جمله شهردار شهر کشته شدند.
حملات در سراسر نبطیه که هممرز با اسرائیل و سوریه است، صحنههای ویرانی را پشت سر گذاشته است؛ بهطوریکه بسیاری از لبنانیها میگویند مشابه آن را ندیدهاند. گزارش بانک جهانی حاکی از آن است که استان نبطیه 1.5میلیارد دلار خسارت اقتصادی در طول جنگ با اسرائیل متحمل شده است. در صبح یکی از روزهای اخیر، خبرنگاران نیویورکتایمز وارد بازار شدند. آنها گفتند که یکییکی از جادههای ناهموار و بمبارانشده عبور کردند تا به بازار چندصدسالهای برسند که لبنانیها با علاقه آن را «سوق» مینامیدند. اینجا که روزگاری مرکز شلوغی برای فروشندگان و خریداران از سراسر لبنان بود، اما اکنون فقط پوستهای از گذشته باشکوه خود بود.
مغازههای نمادین و خاص، مانند شیرینیفروشیهای چند دههای، از بین رفتند. دیوارهای فروریخته، شیشههای شکسته و فولادهای پیچ و تاب خورده همه جا را فرا گرفته بود. به جای گیاهان معطر و محصولات تازهای که روزی بسیاری از مردم در بازار به دنبال آن بودند، بوی دود و زغال و آتش در فضا وجود داشت؛ مانکنها تکهتکه شده و این سو و آن سو پراکنده بودند؛ سیدیها و کفشهای کتانی پارهپاره همهجا مشاهده میشد و سنگفرش پیادهروها هم سوخته و ویران بود و مملو از اثرات بمب و خمپاره و گلوله بود. «نیران علی»، 58ساله درحالیکه در میان خرابهها ایستاده بود، گفت: «این فاجعه است.» او به مدت 16 سال مالک یک مغازه پوشاک بچهگانه در بازار بود و از آن برای تامین هزینه خانواده چهار نفرهاش استفاده میکرد. او میگوید: «اکنون، تقریبا همهچیز – حدود 100هزار دلار کالا- از بین رفته است.» او گفت: «نگاه کردن به ویرانی دردناک است. تنها امید ما به خداست.»
درست روبهروی خیابان، «عابد الرئوف فرهت»، 34ساله، آسیب وارده به استودیوی عکس پدرش را بررسی کرد. حملات اسرائیل ساختمان را بهطور کامل از بین نبرده بود؛ اما اثرات آن مانند ترکهای عمیق، تیرکهای آشکارا بیرون زده و سقفی که نشتی داشت، به روشنی دیده میشد. در داخل، گرد و خاک غلیظ روی همه چیز نشسته بود: دستگاه آسیبدیده فتوکپی، دوربینها، قاب عکسهای چوبی وغیره. حمزه پدر عابد، «استودیوی عکس امل» را در سال1982 افتتاح کرد. از آن زمان، نسلهایی از خانوادهها در سراسر نبطیه برای گرفتن عکسهای عروسی و فارغالتحصیلی پیش او میآمدند. حمزه فرهت، که 65سال سن دارد، همچنین عکاسان جوانی را آموزش داد از جمله پسر خودش که از آن زمان بهعنوان عکاس و فیلمبردار در سراسر خاورمیانه و آفریقا مشغول بهکار شده است.
عابد میگوید: «همه چیز از بین رفته است. اما پدرم و نبطیه همچنان سرپا هستند و او دوباره از صفر شروع خواهد کرد.» داستان این آتلیه عکاسی -و بازار بزرگترش- با گذشته پر فراز و نشیب شهر در هم تنیده است. اسرائیل در سالهای 1974 و 1978 به نبطیه حمله کرد و در سال1982 به دنبال حمله به جنوب لبنان برای انتقام از حملات «سازمان آزادی بخش فلسطین» به شمال اسرائیل، آنجا را اشغال کرد. اسرائیل همچنین نبطیه را در سالهای1993، 1996 و در طول جنگ یکماهه سال2006، همزمان با درگیری با حزبالله، بمباران کرد. به دنبال ترور سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، تصاویر وی روی دیوارها و تیرهای برق به چشم میخورد. در سال2006 که اسرائیل به بازار نبطیه حمله کرد، صاحبان مشاغل گفتند که حزبالله مقداری پول برای بازسازی به آنها داده است. اما در شرایط کنونی، هیچکس برای ارزیابی میزان خسارت یا تلفات یا ارائه مبالغ حمایتی به آنها مراجعه نکرده است.
حزبالله در اواخر دسامبر اعلام کرد که برنامهای برای بازسازی روستاهای جنوبی که توسط حملات اسرائیل ضربه خورده است، دارد. مقامات حزبالله گفتند که اولویت با خانوادههایی است که خانههایشان بهطور کامل یا جزئی ویران شده است، اما نگفتند که چه زمانی و آیا کسبوکارها از حمایت مالی برخوردار خواهند شد یا خیر؟ «خلیل ترهینی»، 67ساله که مغازه لباسفروشی داشت، میگوید: «هر چند سال، ما همه چیزمان را از دست میدهیم.» او گفت که وقتی مغازه او در سال2006 آسیب دید، حزبالله 18هزار دلار به او غرامت داد؛ اما این رقم تنها توانست بخشی از خسارت 100هزار دلاری او را جبران کند. سرانجام، برای راهاندازی کسبوکارش، خلیل مجبور شد ملک خود را بفروشد.
ترهینی درحالیکه به بولدوزرهایی که در حال پاکسازی آوار بودند خیره شده بود، گفت: «ما برمیگردیم؛ اما مدتی طول میکشد.» در حال حاضر، روند آهسته و طاقتفرسای بازسازی آغاز شده است. در سراسر نبطیه، آگهیها و تابلوهایی به زبان عربی نشان میدهند که «با هم بازسازی میکنیم» یا «شرایط بهتری برمیگردد». این باور در میان ساکنان نبطیه وجود دارد که: «زندگی باید ادامه پیدا کند. اگر متوقف شوید، به این معنی است که شما مردهاید.»
منبع: دنیای اقتصاد