قطار دلار در ایستگاه جدید

 روند افزایشی قیمت ارز در هفته‌های اخیر پدیده‌ای چندبعدی است که تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی صورت گرفته است. خواب تابستانی بازار ارز از اوایل مهر ماه همزمان با تشدید درگیری‌های منطقه‌ای برهم خورد و از آن زمان تاکنون شاخص‌های ارزی عمدتا روی قله‌های قیمتی پیشروی کرده‌اند. تحلیلگران براین باورند که به‌طور عمده 4 عامل مهم در رشد‌ قیمت‌های مذکور موثر بوده است. عوامل مورد نظر به دو بخش سیاسی و اقتصادی تقسیم می‌شوند. عوامل سیاسی با تاثیر بر انتظارات تورمی فعالان بازار زمینه‌ساز ایجاد تقاضای کاذب و رشد قیمت می‌شوند. عوامل اقتصادی نیز به صورت مستقیم بر میزان عرضه و تقاضای ارز تاثیر می‌گذارند. رئیس‌جمهور منتخب دولت جدید آمریکا، دونالد ترامپ، در سال 2016 میلادی با رویکردی تهاجمی نسبت به ایران به قدرت رسید. یکی از نخستین اقدامات او خروج از برجام در سال 2018 بود که تغییرات قابل توجهی در فضای اقتصاد کشور ایجاد کرد. با خروج آمریکا از برجام، تحریم‌های سخت‌گیرانه‌ای بر اقتصاد ایران، به‌ویژه در بخش نفت و بانکداری، اعمال شد. این تحریم‌ها سبب کاهش درآمدهای ارزی ایران شد و بازار ارز داخلی را با کمبود منابع مواجه کرد. درنتیجه با توجه به رویکرد و سابقه این شخص در ارتباط با ایران و روی‌کار آمدن مجدد او از جمله عوامل سیاسی موثر بر انتظارات تورمی است. علاوه بر آن سقوط دولت بشار اسد که از او به عنوان یکی از مهم‌ترین متحدان ایران در منطقه‌ یاد می‌شد نیز بر تغییر رویکرد فعالان بازار تاثیر داشت. بحران سوریه موجب بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه شده و انتظارات تورمی و نااطمینانی در بازارهای داخلی ایران را افزایش داد.

 این عوامل، با تقویت انگیزه‌های سفته‌بازی در بازار ارز، تقاضای دلار و سایر ارزهای خارجی را افزایش داد و به رشد قیمت ارز دامن زد. اما در این میان عوامل اقتصادی دیگری نیز وجود دارد که به‌صورت مستقیم موجب نوسانات قیمتی در بازار می‌شود. تحریم‌های نفتی یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش درآمدهای ارزی ایران است. در هفته‌های اخیر اخبار مختلفی از تحریم‌های اوفک و کاهش صادرات نفت ایران به چین منتشر شده که به عقیده تحلیلگران عامل ایجاد ناترازی در سازوکار ارز کشور است. در آخر در کنار عوامل خارجی، سیاست‌های داخلی نیز نقش مهمی در افزایش قیمت ارز داشته است. اتخاذ سیاست‌های انبساطی پولی و مالی، به‌ویژه پس از بازگشت تحریم‌ها، به رشد نقدینگی و افزایش تورم در اقتصاد ایران منجر شده است. این افزایش نقدینگی، بدون پشتوانه تولیدی کافی، انتظارات تورمی را تشدید و تقاضا برای دارایی‌های امن نظیر دلار را افزایش می‌دهد.

دوشنبه سبز بازارها

دیروز دوشنبه 26 آذر ماه روند نرخ شاخص‌های ارزی در معاملات رسمی و غیررسمی بازار تهران مثبت بود. هر برگ اسکناس دلار آزاد که در معاملات روز یکشنبه حوالی پله‌های انتهایی کانال 74 هزار تومانی معامله می‌شد درطی معاملات روز گذشته رشد هزار و 100 تومانی را تجربه کرد و در رقم 76 هزار تومان به‌فروش رسید. نرخ ارز در معاملات رسمی مرکز مبادله ارز و طلا نیز چنین روندی را تجربه کرد. روز گذشته قیمت اسکناس دلار مرکز مبادله معادل 63 هزار تومان و نرخ حواله آن نیز در محدوده 61هزار و 300 تومان ثبت شد. هر قطعه سکه طلا طرح جدید نیز با رشد یک میلیون و 50 هزار تومانی در رقم 54 میلیون و 950هزار تومان به‌فروش رسید.